Antioxidanten in cosmetica: (hoe) werkt het?

Terwijl de vrije radicalen theorie oftewel de antioxidantentheorie in wetenschap-pelijke kringen allang achterhaald is (zie het artikel de ontmaskering van de antioxidantenmythe), lijkt dit nog lang niet te zijn doorgedrongen tot het grote publiek. In tegendeel zelfs. Tegenwoordig stoppen we niet alleen allerlei voedingsmiddelen vol met antioxidanten, maar ook onze cosmeticaproducten. Vrijwel elk groot cosmeticamerk heeft inmiddels wel een antioxidantencrème in hun productlijn zitten.

Veel voorkomende antioxidanten die worden gebruikt in cosmeticaproducten zijn: alfaliponzuur, betaglucan, co-enzym Q10, curcumine, druivenpitextract, groene thee, resveratrol, sojasterol, superoxide dismutase, vitamine A (Retinol), vitamine C (Ascorbic Acid), vitamine E (Tocopherol) en extract van citroen en rozemarijn.

Als extra antioxidanten in voeding niet helpt tegen veroudering, helpen extra antioxidanten in cosmetica dan wel tegen veroudering van de huid?
Clinicians complex c-plus antioxidant creamAls de consumptie van extra antioxidanten veroudering niet tegengaat en zelfs schadelijk voor je gezondheid kan zijn, geldt dan niet hetzelfde voor je huid bij het gebruik van hoge doses aan antioxidanten in cosmetica? De toevoeging aan antioxidanten aan huidver-zorgingsproducten is echter gebaseerd op dezelfde onbewezen, incomplete en zeer waarschijnlijk incorrecte, vrije radicalen theorie (Allemann & Baumann, 2008). De artikelen die ik heb gevonden over antioxidanten in cosmetica, gaan echter alleen maar over vragen als:

  1. of antioxidanten in cosmetica net zo goed vrije radicalen kunnen vernietigen als dat zij doen in de reageerbuisjes van laboratoria;
  2. wat de beste concentraties aan en combinaties van antioxidanten in cosmetica zouden moeten zijn;
  3. hoe groot het huidpenetrerend vermogen van de cosmeticaformule zou moeten zijn om de antioxidanten optimaal te laten functioneren, en
  4. in welke verpakking de antioxidanten hun werkzaamheid het beste kunnen behouden.

Nu blijkt dat vrije radicalen helemaal niet zo schadelijk zijn voor ons lichaam en dus ook onze huid als eerst werd gedacht, zijn dit echter vragen die er wellicht totaal niet toe doen.

Het gevaar van overmatig gebruik van antioxidanten?
Het menselijk lichaam is zeer efficiënt. Het gebruikt alleen energie voor zaken die het echt nodig heeft. Leren we om vuur te maken en kleren te dragen, dan is het laten groeien van een vacht niet meer nodig. Kan het lichaam genoeg vitamine C uit de beschikbare voeding halen, dan hoeft het lichaam dit niet meer zelf aan te kunnen maken en kan de energie op een nuttigere manier worden gebruikt. En dit is een geweldige ontwikkeling, in ieder geval zolang de CV-ketel maar blijft werken en er voldoende fruit te eten is.

CoQ10 Antioxidant CreamNaar mijn idee loert bij overmatig gebruik van antioxidanten in cosmetica hetzelfde gevaar als bij minerale olie: namelijk dat de huid afhankelijk wordt van de cosmetica en hierdoor ‘lui’ wordt. Vrije radicalen zetten immers het natuurlijk afweermechanisme in werking waardoor eiwitten worden aange- maakt om deze radicalen te bestrijden, en die hierin vele malen effectiever zijn dan antioxidanten. De aanwezigheid van grote hoeveel- heden antioxidanten die vrije radicalen opruimen, zorgen ervoor dat lichaamscellen niet meer geprikkeld worden om eiwitten aan te maken, lui worden en het natuurlijke afweermechanisme verzwakken.

Bij mij leidt bovenstaande beredenering tot de vraag of antioxidanten in cosmeticaproducten op de lange termijn wellicht het functioneren van de huid kunnen ondermijnen. Zelf denk ik van niet, aangezien antioxidanten zeer licht- en luchtgevoelig zijn en snel hun werkzaamheid verliezen wanneer ze uit de verpakking worden gehaald en op de huid worden gesmeerd.

Het nut van antioxidanten volgens de huidverzorgingsexperts… en mijzelf
Huidverzorgingsexperts als Paula Begoun en Jetske Ultee, pleiten voor cosmeticaproducten vol met antioxidanten (Begoun, 2004; Ultee, 2012). Het idee dat antioxidanten de beste vrienden van je huid zijn, lijkt begin 2014 de ‘aanvaarde consensus’ in de cosmeticawereld.

Als beautyblogger vind ik het erg lastig om hier tegenin te gaan, want wie ben ik om deze cosmeticagoeroes tegen te spreken? Bovendien, als ik nu zeg dat het wat betreft het proces van huidveroudering niet uitmaakt of antioxidanten in cosmeticaproducten gestopt worden of dat dit wellicht zelfs schadelijk zou kunnen zijn, op welke ingrediënten baseer ik dan nog wél mijn aanbevelingen? Reviews schrijven wordt dan ineens een stuk lastiger.

Antioxidant paula begoun
Tenslotte wil ik zelf ook nog graag blijven geloven in het cosmetische sprookje van de antioxidantenmythe. Het is veel boeiender om beschikking te hebben over en mij bezig te houden met bijzondere cosmetische ingrediënten die in staat zijn de huid mooier te maken, dan om mij  te realiseren dat deze wellicht niet werken en er dus niet toe doen. En andere mensen, zoals lezers van beautyblogs, willen dit teleurstellende bericht natuurlijk ook liever niet horen…

Toch heb ik besloten in dit artikel een stelling in te nemen, en dat is het volgende. Ik denk niet dat antioxidanten in cosmeticaproducten helpen om op de langere termijn (en hier gaat het nu eenmaal om bij veroudering), huidveroudering tegen te gaan. Wel denk ik dat bepaalde stoffen die antioxidatieve eigenschappen hebben en, omdat het woord nu eenmaal ‘in’ is daarom tegenwoordig antioxidanten worden genoemd, wellicht op een andere wijze een bijdrage kunnen leveren aan de gezondheid en schoonheid van onze huid.

Nu dus het wetenschappelijke bewijs dat beschikbaar is over de effectiviteit van alle antioxidanten in cosmetica per antioxidant door te nemen en te kijken welke stoffen nu wel of niet werkzaam zijn. Het wordt een flinke klus…

Inmiddels heb ik de volgende artikelen geschreven:


Bronnenlijst

Allemann, I. B. & Baumann, L. (2008). Antioxidants used in skin care formulations. Skin Therapy Letter, 13(7), 5-9.

Begoun, P. (2004). The Complete Beauty Bible: The Ultimate Guide to Smart Beauty. Emmaus, Pa.: Rodale.

Ultee, J. (2012). Dr. Jetske’s Huidboek. Uitgeverij Westplein.

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Huid & Haar Getagd met

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*