Het gebied rond de ogen is één van de belangrijkste gezichtskenmerken aan de hand waarvan iemands leeftijd wordt ingeschat (Nkengne et al., 2008). Donkere kringen en wallen onder je ogen laten je er vermoeider en ouder uitzien (Friedmann & Goldman, 2015). Geen wonder dus dat we er graag vanaf willen!
Donkere kringen en wallen kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, en de beste behandelmethode is sterk afhankelijk van de veroorzakende factor (Freitag & Cestari, 2007; Roh & Chung, 2009).
Hieronder een overzicht van de factoren die donkere kringen en wallen veroorzaken, en in de volgende artikelen zal ik je vertellen wat je eraan kunt (laten) doen!
Donkere kringen veroorzaakt door een dunne huid en/of slechte doorbloeding
Een veelvoorkomende reden van donkere kringen, is een dunne huid van het onderste ooglid (Ohshima & Takiwaki, 2008). Een dunnere huid leidt tot meer transparantie, waardoor het onderliggende spierweefsel van de oogkringspier en de bloedvaatjes hiervan duidelijker zichtbaar worden, en door de huid heen schemeren.
Wanneer donkere kringen veroorzaakt worden door een dunne huid of slechte bloeddoorstroming, dan is de donkere plek blauw tot paars van kleur en het meest prominent aanwezig aan de binnenkanten van de onderste oogleden (Roh & Chung, 2009; Huang et al., 2014).
Foto van donkere kringen onder de ogen veroorzaakt door een
dunne huid en/of slechte bloeddoorstroming.
Een belangrijke veroorzaker van een dunne huid, is ouderdom. Bij het ouder worden wordt onze huid steeds dunner, slapper en verliezen we onderhuids vet, waardoor het onderliggende spierweefsel en de bloedvaten steeds zichtbaarder zal worden (Coleman & Grover, 2006).
Naast een dunne huid, kan het ook zijn dat er sprake is van een verslechterde bloeddoorstroming in de kleine adertjes onder het ooglid. Hierdoor gaan rode bloedcellen zich ophopen, in de omliggende huid verspreiden en moeten vervolgens door het lichaam opgeruimd moeten worden. Het is hetzelfde principe als wanneer je (eerst een rode en dan) een blauwe plek hebt. Blauwe plekken op de oogleden ontstaan ook wanneer je continu in je ogen wrijft, bijvoorbeeld vanwege irritatie door eczeem of een allergie (‘allergic shiners’) (Marks, 1966). En dit kan vervolgens weer hyperpigmentatie veroorzaken…
Donkere kringen veroorzaakt door hyperpigmentatie
Bij sommige mensen worden donkere kringen niet veroorzaakt doordat de huid dun en hierdoor transparant is, maar omdat de huid onder de ogen meer veel pigment bevat dan de omliggende huid. In dit geval spreken we van perioculaire of infraorbitale hyperpigmentatie. Hierbij is de donkere plek bruin van kleur en aanwezig over het gehele onderste ooglid, als een halve cirkel (Roh & Chung, 2009; Huang et al., 2014).
Foto van donkere kringen onder de ogen veroorzaakt door hyperpigmentatie.
In de meeste gevallen is infraorbitale hyperpigmentatie aangeboren. Infraorbitale hyperpigmentatie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, komt meer voor bij mensen met dermale melanosis (archipel- oftewel mongolenvlekken), heeft een erfelijk component en komt vooral voor bij de meer donkere huidtypen (Goodman & Belcher, 1969; Watanabe et al., 2006; Sheth et al., 2014).
Infraorbitale pigmentatie kan (zoals al beschreven in de vorige paragraaf) echter ook worden veroorzaakt door postinflammatoire hyperpigmentatie: een huidaandoening waarbij de huid ontstoken raakt en hierdoor een overmaat aan melanine aanmaakt. Wanneer dit gebeurd bij de ogen, is de onderliggende reden vaak een allergie of eczeem, die zorgt voor geïrriteerde en/of tranende ogen waardoor personen geneigd zijn continu in hun ogen te wrijven (Marks, 1966).
Tenslotte is er ook nog een studie waarin gesteld wordt dat loodvergiftiging door het gebruik van kohl als oogpotlood een veroorzaker zou kunnen zijn van infraorbitale hyperpigmentatie (El Safoury et al., 2009).
Donkere kringen veroorzaakt door wallen
Donkere kringen die redelijk laag zijn, waarbij de donkere kring min of meer op de rand van de oogkas ligt, wordt veelal veroorzaakt door schaduwinval. Redenen voor schaduwvorming bij het onderste ooglid, zijn:
- een verslapte, hangende huid waardoor het oogvet verzakt en een huidplooi ontstaat (de palpebromalaire groeve);
- een opeenhoping van overmatig oogvet of -vocht, en/of
- een vernauwing van de traanbuis waardoor de huid hier ingevallen is.
Alle bovenstaande manieren die leiden tot schaduwvorming aan de onderkant van het onderste ooglid, worden in de praktijk beschreven als ‘wallen’ (Goldberg et al., 2005).
Foto van donkere kringen onder de ogen veroorzaakt door wallen.
Bij donkere kringen die worden veroorzaakt door schaduwvorming, speelt leeftijd een belangrijke rol. Met de jaren wordt de traanbuis nauwer en verslapt de huid waardoor deze gaat hangen, en hierdoor ook het oogvet en -vocht niet meer goed op kan houden. Of je last hebt van een ophoping van oogvet is met name erfelijk bepaald, en een ophoping van oogvocht kan worden veroorzaakt door allergieën of als bijwerking van een medicijn of bepaalde ziekte.
Tenslotte kunnen onderoogleden eruit zien als wallen vanwege de onderliggende botstructuur, zoals een meer geprononceerde de vorm van de oogkas of juist minder geprononceerde en naar achter liggende jukbeenderen.
Donkere kringen veroorzaakt door vermoeidheid
Een factor die eigenlijk elke vorm van donkere kringen lijkt te verergeren, is vermoeidheid. Vermoeidheid maakt je huid bleker, waardoor donkere kringen duidelijker zichtbaar worden. Ook leidt vermoeidheid tot de ophoping van vocht, waardoor sneller wallen gevormd worden (Sundelin et al., 2013).
Donkere kringen en het voedingspatroon
Op veel internetartikelen met als onderwerp donkere kringen en wallen, zie ik staan dat voeding hierop een belangrijke invloed heeft. Hierbij zou het dan met name gaan om een gebrek aan voedingsstoffen die bloedarmoede veroorzaken (vitamine K, de B-vitaminen en ijzer), wat net als vermoeidheid zorgt voor een bleke huid waardoor donkere kringen meer zichtbaar worden. En natuurlijk spreekt het voor zich dat gezonde voeding nodig is voor een gezond lichaam en een gezonde huid.
Wetenschappelijk onderzoek naar een verband tussen voeding en donkere kringen heb ik echter niet kunnen vinden. Wel zijn er aanwijzingen dat donkere kringen kunnen verergeren op momenten dat vrouwen gevoeliger zijn voor bloedarmoede, zoals tijdens de zwangerschap en menstruatie (Roh & Chung, 2009).
Als je bovenstaand artikel hebt gelezen, dan heb je waarschijnlijk een beter idee waardoor de donkere kringen of wallen onder jouw ogen veroorzaakt worden. Wat je eraan kunt (laten) doen kun je lezen in deel 2: ‘Wat je zelf kunt doen tegen donkere kringen en wallen’ en deel 3: ‘Behandelmogelijkheden bij donkere kringen en wallen’.
Bronnenlijst
Coleman, S. R., & Grover, R. (2006). The anatomy of the aging face – volume loss and changes in 3-dimensional topography. Aesthetic surgery journal, 26(1 Supplement), S4-S9.
El Safoury, O. S., El Fatah, D. S. A., & Ibrahim, M. (2009). Treatment of periocular hyperpigmentation due to lead of kohl (surma) by penicillamine: A single group non-randomized clinical trial. Indian journal of dermatology, 54(4), 361.
Freitag, F. M., & Cestari, T. F. (2007). What causes dark circles under the eyes?. Journal of cosmetic dermatology, 6(3), 211-215.
Friedmann, D. P., & Goldman, M. P. (2015). Dark Circles: Etiology and Management Options. Clinics in plastic surgery, 42(1), 33-50.
Goldberg, R. A., McCann, J. D., Fiaschetti, D., & Simon, G. J. B. (2005). What causes eyelid bags – Analysis of 114 consecutive patients. Plastic and reconstructive surgery, 115(5), 1395-1402.
Goodman, R. M., & Belcher, R. W. (1969). Periorbital hyperpigmentation: an overlooked genetic disorder of pigmentation. Archives of dermatology, 100(2), 169-174.
Huang, Y.-L., Chang, S.-L., Ma, L., Lee, M.-C. and Hu, S. (2014), Clinical analysis and classification of dark eye circle. International Journal of Dermatology, 53: 164–170.
Marks, M. B. (1966). Allergic Shiners. Dark Circles Under the Eyes in Children. Clinical pediatrics, 5(11), 655-658.
Nkengne, A., Bertin, C., Stamatas, G. N., Giron, A., Rossi, A., Issachar, N., & Fertil, B. (2008). Influence of facial skin attributes on the perceived age of Caucasian women. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 22(8), 982-991.
Ohshima, H., & Takiwaki, H. (2008). Evaluation of dark circles of the lower eyelid: comparison between reflectance meters and image processing and involvement of dermal thickness in appearance. Skin Research and Technology, 14(2), 135-141.
Roh, M. R., & Chung, K. Y. (2009).Infraorbital dark circles – definition, causes, and treatment options. Dermatologic surgery, 35(8), 1163-1171.
Roh, M. R., Kim, T. K., & Chung, K. Y. (2009). Treatment of infraorbital dark circles by autologous fat transplantation: a pilot study. British Journal of Dermatology, 160(5), 1022-1025.
Sheth, P. B., Shah, H. A., & Dave, J. N. (2014). Periorbital hyperpigmentation: A study of its prevalence, common causative factors and its association with personal habits and other disorders. Indian journal of dermatology, 59(2), 151.
Sundelin, T., Lekander, M., Kecklund, G., Van Someren, E. J., Olsson, A., & Axelsson, J. (2013). Cues of fatigue – effects of sleep deprivation on facial appearance. Sleep, 36(9), 1355.
Watanabe, S., Nakai, K., & Ohnishi, T. (2006). Condition Known as “Dark Rings Under the Eyes” in the Japanese Population is a Kind of Dermal Melanocytosis Which can be Successfully Treated by Q‐Switched Ruby Laser. Dermatologic surgery, 32(6), 785-789.
Review mijn reviews