Mijn man trok verbaasd zijn wenkbrauwen omhoog toen hij mij vanmorgen in onze woonkamer aantrof met een stapel fashion magazines die ik van mijn zusje geleend had in plaats van met een laptop of boek op mijn schoot. Hij keek even toe en zei vervolgens: ‘Al die tijdschriften zien er hetzelfde uit.’ Ik mompelde ‘Mmh’ en bladerde verder.
Het bleef even stil, en vervolgens zei hij voorzichtig: ‘Lijkt mij niet zo goed voor je zelfbeeld hoor, al die bladen’. Daar moest ik om lachen. ‘Ik lees ze niet echt’, zei ik, ‘ik screen ze op goede ideeën voor mijn blog en haal alle monstertjes eruit die ik wellicht wil gaan proberen’. ‘Oh, oké’, zei hij, zichtbaar opgelucht.
Het contrasteffect van fashionmagazines
Het zelfbeeld van vrouwen wordt sterk beïnvloed door de media, waaronder glossy magazines. De uitzonderlijk mooie en ook nog eens met photoshop geretoucheerde modellen in deze tijdschriften, vaak in combinatie met absurde cosmeticaclaims waarin (in)direct beweerd wordt dat het schoonheidsideaal bereikbaar is voor iedere normale vrouw, leidt vrijwel automatisch tot een contrasteffect.
Het contrasteffect is een psychologisch verschijnsel waarbij een groter dan wel kleiner verschil (contrast) wordt ervaren tussen verschillende stimuli ten gevolge van de blootstelling aan een soortgelijke stimulus met een grotere dan wel kleinere waarde. Ja, een hele mond vol.
Simpel gezegd zorgt contrast ervoor dat de aanwezige verschillen extra benadrukt worden. Menig vrouw ervaart zichzelf tijdens of na het zien van uitzonderlijk mooie vrouwen als minder mooi, hoewel haar uiterlijk in de tussentijd niet veranderd is (Kenrick & Gutierres, 1980; Thornton & Maurice, 1999; Kenrick et al., 1993; Little & Mannoin, 2006). Ook de kracht van de zogenaamde ‘voor-en-na-foto’s’ is gelegen in het contrasteffect (zie foto).
Hedendaagse fashionmagazines: tijdschriften of reclamefolders?
Toch is het risico op een verstoord zelfbeeld niet de voornaamste reden waarom ik over het algemeen geen fashionmagazines lees. De belangrijkste reden voor mij is, dat er tegenwoordig simpelweg niet veel meer te lezen valt in deze tijdschriften. Het merendeel van de pagina’s wordt gedomineerd door (reclame)foto’s. Nou ben ik een liefhebber van mooie foto’s en ben ik een grote voorstander van het op mooie en relevante wijze illustreren van tekst, wat ik zelf ook probeer te doen op deze website, maar foto’s moeten tekst visualiseren en niet verplaatsen.
Anno 2013 ervaar ik de meeste fashionmagazines als vrijwel inhoudsloos en als soort van veredelde reclamefolders waar je nog voor moet betalen ook. Vrijwel het enige fashionmagazine dat ik de moeite waard vind om te lezen, is de LINDA. Punt. Tijdschriften beginnen naar mijn idee steeds meer te lijken op de cosmeticaproducten die in deze tijdschriften worden geadverteerd: mooie claims en verpakkingen, maar amper een wezenlijke inhoud.
Of zoals Moeran al noemde in zijn publicatie ‘The Portrayal of Beauty in Women’s Fashion Magazines’, lijkt magazinetaal in dit soort tijdschriften doordrenkt te zijn van een soort‘magische’ kracht, en komt de structuur van advertenties gericht op schoonheid nauw overeen met die van magische spreuken gebruikt in genezende rituelen.
Glamour’s & Glossy’s versus de Playboy
Mijn man kwam onlangs thuis met de prijzen die hij had verworven als de winnaar van een avondje gamen. Eén van deze prijzen was een Playboy. Nieuwsgierig naar hoe een Playboy er nou daadwerkelijk uitzag, begon ik er doorheen te bladeren op zoek naar de door mij verwachtte dik opgemaakte pin-ups met siliconenborsten.
Onderweg naar de ‘blote-vrouwen-foto’s’ raakte ik echter afgeleid door een artikel. Een artikel dat, realiseerde ik mij na het uitlezen ervan, ook na het lezen van de titel en eerste paragraaf nog boeiend was. Eenmaal aangekomen bij de ‘blote-vrouwen-foto’s’ kon ik mijn ogen niet geloven. Het waren allemaal vrij slanke en aantrekkelijke vrouwen, maar ze waren écht! Echt in de zin van: niet overdreven opgemaakt of met opgeblazen borsten (in deze editie in ieder geval…).
Nog dezelfde avond gooide mijn man de Playboy in de papierbak, omdat het niet goed zou zijn voor ons zoontje van anderhalf als hij het tijdschrift per ongeluk zou vinden. Na het doorbladeren van de Playboy bemerk ik echter dat ik het geen enkel probleem zou vinden als mijn zoontje later zulke tijdschriften zou kopen. Ze tonen in ieder geval een veel realistischer beeld van het vrouwenlichaam dan al die fashionmagazines doen. Ik begin mij af te vragen welke tijdschriften nou eigenlijk het beste onder een matras verstopt kunnen worden…
Bronnenlijst
Kenrick, D.T. & Gutierres, S.E. (1980). Contrast effects and judgments of physical attractiveness – When beauty becomes a social problem. Journal of Personality and Social Psychology, 38(1), 131-140.
Kenrick, D. T., Montello, D. R., Gutierres, S. E., & Trost, M. R. (1993). Effects of physical attractiveness on affect and perceptual judgments – When social comparison overrides social reinforcement. Personality and Social Psychology Bulletin, 19(2), 195-199.
Little, A. C., & Mannion, H. (2006). Viewing attractive or unattractive same-sex individuals changes self-rated attractiveness and face preferences in women. Animal Behaviour, 72(5), 981-987.
Moeran, B. (2010). The Portrayal of Beauty in Women’s Fashion Magazines. Fashion Theory: The Journal of Dress, Body & Culture, 14(4), 491-510.
Thornton, B. & Maurice, J.K. (1999). Physical Attractiveness Contrast Effect and the Moderating Influence of Self-Consciousness. Sex Roles, 40(5), 379-392.
Hahahah! Nou inderdaad!!!