Het nut van vitamine C in je huidverzorging

Vitamine C oftewel ascorbinezuur (INCI-naam: Ascorbic Acid) is een vitamine die van nature aanwezig is in de menselijke huid (Shindo et al., 1994).

Vitamine C stimuleert de huid om collageen aan te maken: de huidvezels die verantwoordelijk zijn voor de stevigheid van de huid (Robertson & Schwartz, 1953; Murad et al., 1981). Daarnaast vermindert vitamine C de schade die wordt aangericht door blootstelling aan schadelijke stoffen en is voldoende vitamine C in de huid cruciaal voor een goede wondgenezing (Dunphy et al., 1956; Boyce et al., 2002; Arnold & Barbul, 2006). Niet zo verwonderlijk dus, dat een hoge inname van vitamine C geassocieerd is met een vertraagde huidveroudering (Cosgrove et al., 2007).

Er zijn ook enige aanwijzingen dat (derivaten van) vitamine C helpen bij het verminderen van ontstoken acnelaesies (Klock et al., 2005; Woolery‐Lloyd et al., 2010).

Hoe je meer vitamine C in je huid krijgt
De hoeveelheid vitamine C in de huid is afhankelijk van:

• je leeftijd (de hoeveelheid vitamine C wordt minder naarmate we ouder worden);
• de hoeveelheid vitamine C in je voedingspatroon;
• de mate van blootstelling van de huid aan schadelijke stoffen zoals UV-straling en luchtvervuiling, en;
• de daadwerkelijk geleden schade van de huid in de vorm van (brand)wonden.

In het geval van (potentiële) huidschade wordt de hoeveelheid vitamine C minder omdat deze gebruikt wordt om schadelijke stoffen onschadelijk te maken of de collageenproductie extra te stimuleren en zo wonden te genezen (Podda et al., 1998; Rhie, 2001). Hierdoor is de ideale hoeveelheid aan vitamine C deels afhankelijk van je gezondheidstoestand (Tanaka et al., 2000; Jacob & Sotoudeh, 2002; Bsoul & Terezhalmy, 2004).

Vitamine C kan zowel naar de huid worden gebracht door orale inname als door het direct aan te brengen op de huid. Er kan echter nog een extra cosmetisch effect bereikt worden door vitamine C aan te brengen op de huid, dat niet bereikt kan worden door de inname van voldoende vitamine C in de voeding.

Onderzoek wijst uit dat het toepassen van een huidsmeersel met 3 tot 10% aan vitamine C gedurende minimaal 12 weken leidt tot een klinisch duidelijke verbetering van door de zon veroorzaakte huidveroudering (Traikovich, 1999; Fitzpatrick & Rostan, 2002; Hubert et al., 2003; Raschke et al., 2003). Het effect van vitamine C op het tegengaan van fotoveroudering wordt versterkt wanneer deze wordt toegepast in combinatie met vitamine E (Darr et al., 1996; Lin et al., 2003). Het stimulerende effect van vitamine C op de collageenproductie in huidsmeersels is groter wanneer het voedingspatroon (en daarmee de huid) slechts een lage concentratie aan vitamine C bevat (Nusgens et al., 2001).

De spelregels voor het succesvol verwerken van vitamine C in cosmeticaproducten
Vitamine C op zich is een erg instabiele stof, wat betekent dat het zeer gevoelig is voor oxidatie door licht, hitte en zuurstof. De (synthetische) derivaten van vitamine C zijn stabieler, maar hebben over het algemeen minder potentie om de huid te penetreren (Campos et al, 2008). Voor de cosmetische industrie is het daarom de uitdaging om stabiele vormen van vitamine C te ontwikkelen (of formules waarbij de pure vitamine C stabiel blijft), die tevens in staat zijn de huid daadwerkelijk te penetreren. In cosmetica veel voorkomende derivaten van vitamine C zijn onder andere Ascorbyl Glucoside, Ascorbyl Palmitate, Magnesium Ascorbyl phosphate en Sodium Ascorbyl Phosphate.

De effectiviteit van vitamine C in cosmetica is op de eerste plaats afhankelijk van de gebruikte concentratie: 3% lijkt toch wel het minimum te zijn om een significant effect op de huid te hebben. Hoewel in dierstudies huidsmeersels met concentraties tot wel 30% zijn gebruikt, bleek maximale absorptie bereikt te worden bij een concentratie van 20% (hogere concentraties leidden tot een verminderde opname). Tevens is uit dierstudies gebleken dat absorptie van vitamine C door de huid sterk afhangt van de pH van het huidsmeersel: een pH lager dan 4,0 bevordert de opname (Pinnell et al., 2001). Daarnaast kan de absorptie van vitamine C bevorderd worden door verwijdering van de hoornlaag met een laser, chemische peeling of mechanische peeling (Lee et al., 2003). De effectiviteit en stabiliteit van vitamine C kan worden verhoogd door ferulinezuur (Ferulic Acid) aan de formule toe te voegen (Lin et al., 2005). Vitamine C en (synthetische) afgeleiden hiervan zijn cosmetica-ingrediënten met een uitstekend veiligheidsprofiel (Elmore, 2004).

Daarnaast is er een nieuwe manier gevonden om vitamine C langer effectief te laten zijn, beter de huid door te laten dringen en dit bovendien nog gedoseerd te doen ook. Namelijk door vitamine-C moleculen ‘in te kapselen’ tussen mineralen: de zogenaamde Vitabrid-C.

Goede cosmeticaproducten met vitamine C
Goede cosmeticaproducten die een hoge dosis aan vitamine C bevatten zijn zeldzaam en kosten over het algemeen een hele hoop geld. Voorbeelden hiervan die beschikbaar zijn in Nederland, zijn:

• Moisturizers van Uncover Skincare (bestaat voor 5% uit vitamine C, en voor 1% uit pure vitamine E)
• Fresh Pressed 7-Day System with Pure Vitamin C van Clinique (bestaat voor 10% uit vitamine C). Deze 7-daagse kuur is o.a. te koop bij ICI PARIS XL en Douglas.
• Eucerin Hyaluron-Filler Vitamine C Booster (bestaat voor 10% uit vitamine C) en is o.a. te koop bij Mijn Huid Online.
• Vitamin C+E Complex van SkinMedica (bestaat voor 15% uit vitamine C);
• Resist Vitamin C Spot Treatment van Paula’s Choice (bestaat voor 25% uit vitamine C);
• C E Ferulic behandeling van SkinCeuticals (bestaat voor 15% uit vitamine C);
• EmerginC Vitamine C serum van Indigo Cosmetics (bestaat voor 12% of 20% uit vitamine C, afhankelijk van de gekozen versie)
• Vitabrid C¹²Face Powder (tegen huidveroudering) en Vitabrid C¹²Hair Tonic (tegen haarverlies)
  

Persoonlijk zie ik het nut niet zo in van producten met een hoge concentratie (rond de 15%) aan vitamine C. Als het gaat om het verminderen van fotoveroudering, is retinol namelijk het beste cosmetica-ingrediënt. Wat mij betreft is (een derivaat van) vitamine C in een concentratie van rond de 3 à 5%  een goed cosmetica-ingrediënt in alle huidsmeersels, met name in zonnebrandproducten (inclusief gezichtscrèmes met UV-bescherming en aftersun) en natuurlijk bij voorkeur in combinatie met vitamine E!

Voorbeeld van een goede gezichtscrème met UV-bescherming, (een derivaat van) vitamine C én (een derivaat van) vitamine E is de Olaz Total Effects vochtinbrengende crème voor de gevoelige huid met SPF 15. Voorbeeld van een goede gezichtsreiniger met vitamine C en E is de Aloë Gentle Facial Wash van The Body Shop.

Ik ben op zoek naar zonnebrandproducten en gezichtscrèmes met UV-bescherming die zowel (een derivaat van) vitamine C als (een derivaat van) vitamine E bevatten én verder ook goed zijn qua cosmeticaformule. Ideeën? Laat het mij a.u.b. weten!

Bronnenlijst

Arnold, M., & Barbul, A. (2006). Nutrition and wound healing. Plastic and reconstructive surgery, 117(7S), 42S-58S.

Boyce, S. T., Supp, A. P., Swope, V. B., & Warden, G. D. (2002). Vitamin C regulates keratinocyte viability, epidermal barrier, and basement membrane in vitro, and reduces wound contraction after grafting of cultured skin substitutes. Journal of Investigative Dermatology, 118(4), 565-572.

Bsoul, S. A., & Terezhalmy, G. T. (2004). Vitamin C in health and disease. J Contemp Dent Pract, 5(2), 1-13.

Campos, P.M., Goncalves, G.M. & Gaspar, L.R. (2008). In vitro antioxidant activity and in vivo efficacy of topical formulations containing vitamin C and its derivatives studied by non-invasive methods. Skin Res Technol, 14, 376-380.

Cosgrove, M. C., Franco, O. H., Granger, S. P., Murray, P. G., & Mayes, A. E. (2007). Dietary nutrient intakes and skin-aging appearance among middle-aged American women. The American journal of clinical nutrition, 86(4), 1225-1231.

Darr, D., Dunston, S., Faust, H. & Pinnell, S. (1996). Effectiveness of Antioxidants (Vitamin C and E) With and Without Sunscreens as Topical Photoprotectants. Acta Derm Vcnereol (Stockh), 76, 264-268.

Dunphy, J. E., Udupa, K. N., & Edwards, L. C. (1956). Wound healing a new perspective with particular reference to ascorbic acid deficiency. Annals of surgery, 144(3), 304.

Elmore, A. R. (2004). Final report of the safety assessment of L-Ascorbic Acid, Calcium Ascorbate, Magnesium Ascorbate, Magnesium Ascorbyl Phosphate, Sodium Ascorbate, and Sodium Ascorbyl Phosphate as used in cosmetics. International journal of toxicology, 24, 51-111.

Fitzpatrick, R. E., & Rostan, E. F. (2002). Double‐Blind, Half‐Face Study Comparing Topical Vitamin C and Vehicle for Rejuvenation of Photodamage. Dermatologic surgery, 28(3), 231-236.

Humbert, P. G., Haftek, M., Creidi, P., Lapière, C., Nusgens, B., Richard, A., … & Zahouani, H. (2003). Topical ascorbic acid on photoaged skin. Clinical, topographical and ultrastructural evaluation – double‐blind study vs. placebo. Experimental dermatology, 12(3), 237-244.

Jacob, R. A., & Sotoudeh, G. (2002). Vitamin C function and status in chronic disease. Nutrition in clinical care, 5(2), 66-74.

Klock, J., Ikeno, H., Ohmori, K., Nishikawa, T., Vollhardt, J., & Schehlmann, V. (2005). Sodium ascorbyl phosphate shows in vitro and in vivo efficacy in the prevention and treatment of acne vulgaris. International journal of cosmetic science, 27(3), 171-176.

Lee, W. R., Shen, S. C., Wang, K. H., Hu, C. H., & Fang, J. Y. (2003). Lasers and microdermabrasion enhance and control topical delivery of vitamin C. Journal of investigative dermatology, 121(5), 1118-1125.

Lin, J. Y., Selim, M. A., Shea, C. R., Grichnik, J. M., Omar, M. M., Monteiro-Riviere, N. A., & Pinnell, S. R. (2003). UV photoprotection by combination topical antioxidants vitamin C and vitamin E. Journal of the American Academy of Dermatology, 48(6), 866-874.

Lin, F. H., Lin, J. Y., Gupta, R. D., Tournas, J. A., Burch, J. A., Selim, M. A., … & Pinnell, S. R. (2005). Ferulic acid stabilizes a solution of vitamins C and E and doubles its photoprotection of skin. Journal of Investigative Dermatology, 125(4), 826-832.

Murad, S., Grove, D., Lindberg, K. A., Reynolds, G., Sivarajah, A., & Pinnell, S. R. (1981). Regulation of collagen synthesis by ascorbic acid. Proceedings of the National Academy of Sciences, 78(5), 2879-2882.

Nusgens, B. V., Humbert, P., Rougier, A., Colige, A. C., Haftek, M., Lambert, C. A., … & Lapière, C. M. (2001). Topically Applied Vitamin C Enhances the mRNA Level of Collagens I and III, Their Processing Enzymes and Tissue Inhibitor of Matrix Metalloproteinase 1 in the Human Dermis. Journal of Investigative Dermatology, 116(6), 853-859.

Pinnell, S. R., Yang, H., Omar, M., Riviere, N. M., Debuys, H. V., Walker, L. C., … & Levine, M. (2001). Topical L-ascorbic acid – percutaneous absorption studies. Dermatologic surgery, 27(2), 137-142.

Podda, M., Traber, M. G., Weber, C., Yan, L. J., & Packer, L. (1998). UV-irradiation depletes antioxidants and causes oxidative damage in a model of human skin. Free Radical Biology and Medicine, 24(1), 55-65.

Raschke, T., Koop, U., Düsing, H. J., Filbry, A., Sauermann, K., Jaspers, S., … & Wittern, K. P. (2003). Topical activity of ascorbic acid: from in vitro optimization to in vivo efficacy. Skin pharmacology and physiology, 17(4), 200-206.

Rhie, G. E., Shin, M. H., Seo, J. Y., Choi, W. W., Cho, K. H., Kim, K. H., … & Chung, J. H. (2001). Aging-and photoaging-dependent changes of enzymic and nonenzymic antioxidants in the epidermis and dermis of human skin in vivo. Journal of investigative dermatology, 117(5), 1212-1217.

Robertson, W. V. B., & Schwartz, B. (1953). Ascorbic acid and the formation of collagen. Journal of Biological Chemistry, 201(2), 689-696.

Shindo, Y., Witt, E., Han, D., Epstein, W., & Packer, L. (1994). Enzymic and non-enzymic antioxidants in epidermis and dermis of human skin. Journal of Investigative Dermatology, 102(1), 122-124.

Traikovich, S. S. (1999). Use of topical ascorbic acid and its effects on photodamaged skin topography. Archives of Otolaryngology–Head & Neck Surgery, 125(10), 1091-1098.

Woolery‐Lloyd, H., Baumann, L., & Ikeno, H. (2010). Sodium L‐ascorbyl‐2‐phosphate 5% lotion for the treatment of acne vulgaris: a randomized, double‐blind, controlled trial. Journal of cosmetic dermatology, 9(1), 22-27.