Het verschil tussen chemische en minerale zonnefilters

Het belangrijkste ingrediënt van elke zonnebrandproduct, is natuurlijk een zonnefilter (ultraviolet- of UV-filter). Er zijn zeer veel verschillende zonnefilters, die kunnen worden onderverdeeld in twee groepen: chemische (organische) en minerale (fysische oftewel inorganische) zonnefilters.

Chemische zonnefilters trekken in de huid en absorberen UV-straling, terwijl minerale zonnefilters een laagje op de huid leggen en vanaf daar de straling weerkaatsen en verstrooien (Manaia et al., 2013; Serpone et al., 2007; Van Zundert, 2009).

UV-bescherming chemische (organische) en minerale (anorganische) zonnefilters

De meeste zonnebrandproducten bevatten een combinatie van beide soorten zonnefilters. Hiermee kunnen zij samen een breedspectrum zonnefilter vormen die beschermt tegen alle UV-straling. Bovendien zorgt het combineren van verschillende UV-filters in dezelfde cosmeticaformule ervoor dat deze elkaar stabiliseren, waardoor de aparte UV-filters beter en langer hun beschermende activiteit behouden.

Chemische zonnefilters
Chemische (organische) zonnefilters ondergaan een chemische omzetting bij contact met UV-straling, waarbij zij de energie absorberen en afstaan in de vorm van warmte of infraroodstraling. Chemische zonnefilters bevatten bestanddelen die voornamelijk UVB absorberen (cinnamaten, para-aminobenzoaat-PABA derivaten, salicylaten en kamferderivaten) en bestanddelen die vooral UVA absorberen (benzofenone derivaten, dibenzoylmethanen en anthranilaten). Chemische zonnefilters beschermen de huid tegen UVA-, UVB- of zowel (korte) UVA- als UVB-straling afhankelijk van de specifieke zonnefilter.

Chemische zonnefilters hebben nogal wat nadelen. Zo staan enkelen erom bekend huidirriterend te werken, en sommigen hebben de potentie niet alleen in de huid, maar ook verder het lichaam door te dringen om daar in onze bloedbaan terecht te komen en de hormoonhuishouding te verstoren. Daarnaast bestaat er wat betreft een aantal van deze zonnefilters redelijk wat gebrek aan informatie, waardoor hun veiligheid niet goed te beoordelen is (Klimová et al., 2013).

Hieronder een overzicht van veelgebruikte chemische zonnefilters.

Chemische zonnefilters die UVA-straling absorberen:

Chemische zonnefilters die UVB-straling absorberen:

Chemische zonnefilters die zowel (korte) UVA als UVB-straling absorberen:

Zonnebrandcrème op rug

Minerale zonnefilters
Minerale (fysische oftewel inorganische) zonnefilters beschermen zowel tegen UVA- als UVB-straling, en zijn de minst huidirriterende zonnefilters. Hierdoor zijn minerale zonnefilters het meest geschikt voor mensen met een (over)gevoelige huid en kleine kinderen.

Minerale filters werden echter lange tijd niet in zonnebrandproducten gebruikt, omdat ze een doffe, witte gloed op het lichaam achterlieten (minerale zonnefilters worden hierom ook gebruikt als witte kleurstof in cosmetica). Dit is met name onprettig bij gebruik op de gezichtshuid (in dagcrèmes) en voor mensen met een donkere en/of vette huid.

Met behulp van een nieuwe technologie, nanotechnologie, kunnen de deeltjes dermate klein gemaakt worden dat ze geen laag meer op de huid achterlaten en ook effectiever zijn in hun bescherming tegen UV-straling. Nanotechnologie brengt echter weer eigen veiligheidsproblemen mee, doordat de deeltjes misschien klein genoeg zouden worden om door de (beschadigde) huid heen te dringen. Om dit tegen te gaan, worden de micro- of nanodeeltjes verpakt (gecoat) in een beschermend silica- of aluminiumoxidelaagje. Deze kleine deeltjes zijn echter mogelijk kankerverwekkend indien ze worden ingeademd. Hierdoor is het aan te raden om zonnebrandcrème met dergelijke deeltjes niet in een sprayvorm te gebruiken! Producten met nanomaterialen zijn te herkennen aan de term ‘(Nano)’ die tussen haakjes achter de INCI-naam op het etiket vermeld staat.

In cosmetica gebruikte minerale zonnefilters zijn:

De toepassing van zonnefilters en hun maximale concentratie/dosering in cosmetische producten is vanaf 11 juli 2013 geregeld in de Europese Cosmeticaverordening (1223/2009/EG). Bijlage VI van deze verordening biedt een overzicht van alle in de EU toegelaten UV-filters in cosmetica. Momenteel (zie de datum van publicatie van dit artikel) zijn dit de UV-filters genoemd in dit artikel (in INCI-namen). Deze lijst wordt echter continu geüpdate aan de hand van nieuwe onderzoeksresultaten.

Hoewel de binnen de EU toegestane zonnefilters over het algemeen als veilig worden beschouwd, ben ik persoonlijk van mening dat er wat veiligheid, beschikbare informatie en kwaliteit nog redelijk wat verschillen bestaan tussen de verschillende zonnefilters. Hierom heb ik per bovenstaande zonnefilter informatie over de veiligheid en kwaliteit hiervan opgezocht. De resultaten hiervan kan je lezen in het artikel: ‘Veiligheid en kwaliteit van UV-filters: een overzicht’.


Bronnenlijst

Klimová, Z., Hojerová, J., & Pažoureková, S. (2013). Current problems in the use of organic UV filters to protect skin from excessive sun exposure. Acta Chimica Slovaca, 6(1), 82-88.

Manaia, E. B., Kaminski, R. C. K., Corrêa, M. A., & Chiavacci, L. A. (2013). Inorganic UV filters. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences, 49(2), 201-209.

Serpone, N., Dondi, D., & Albini, A. (2007). Inorganic and organic UV filters: Their role and efficacy in sunscreens and suncare products. Inorganica Chimica Acta, 360(3), 794-802.

Van Zundert, M. (2009). Zonnebrand. Chemische feitelijkheden, 59(257).

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Huid & Haar Getagd met , ,

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*