Vanaf het 25e levensjaar begint de huid tekenen van veroudering te vertonen, die in de loop van de jaren steeds meer toenemen.
Huidveroudering wordt gedefinieerd als een verlies aan elasticiteit van de huidweefsels (verlies van het vermogen in dezelfde staat terug te keren na oprekking), een verandering in de structuur en textuur van de huid (verdikking of verdunning), en het optreden van zichtbare afwijkingen aan het huidoppervlak (zoals rimpels, kleine adertjes, ouderdomswratten, ouderdomshaemangiomen, gesteelde fibromen, zonnevlekken of levervlekken, enzovoort).
Bij de veroudering van de huid worden overigens alle functies van de huid geleidelijk aan minder, ook degene die niet goed te zien zijn vanaf de buitenkant. Zo zal de huid naarmate de jaren verstrijken minder goed in staat zijn om bacteriën buiten het lichaam te houden of vitamine D aan te maken. Er zijn twee vormen van huidveroudering, namelijk intrinsieke en extrinsieke huidveroudering (Fenske & Lober, 1986; Yaar & Gilchrest, 2001).
Intrinsieke huidveroudering
Intrinsieke (chronologische) huidveroudering is de huidveroudering die het gevolg is van het natuurlijke verouderingsproces van het lichaam, en alle organen in het lichaam treft, dus ook de huid.
Factoren die verantwoordelijk zijn voor intrinsieke huidveroudering zijn de genetische opbouw, leeftijdsgerelateerde veranderingen in de hormoonhuishouding (een lagere oestrogeenproductie) en een trager verlopend metabolisme (stofwisseling), waardoor het vermogen om nieuwe (huid)cellen aan te maken, vermindert.
In de lederhuid (dermis) treedt een vermindering op het aantal bloedvaten, collageenvezels, elastinevezels, hyaluronzuur, bindweefsel en (actieve) zweet- en talgklieren, met als gevolg dat de huid haar elasticiteit verliest en droger wordt. De opperhuid (epidermis) wordt steeds dunner, waardoor de huid kwetsbaarder wordt en minder melanine aanmaakt, waardoor de huid bleker wordt.
Een intrinsiek verouderde huid is dun, kwetsbaar, slap en droog.
Extrinsieke huidveroudering
Extrinsieke (vroegtijdige) huidveroudering betreft een versnelde huidveroudering veroorzaakt door overmatige blootstelling aan externe huidverouderende factoren.
Extrinsieke huidveroudering wordt met name veroorzaakt door UV-straling (‘photoageing’), roken, alcohol, stress, ongunstige slaappositie en een ongezond voedingspatroon (bijna allemaal factoren die tevens een risico vormen voor de ontwikkeling van (huid)kanker!). Overigens heeft de genetische opbouw, dat onder andere bepalend is voor het huidtype, naast de intrinsieke huidveroudering ook invloed op de mate waarin een persoon gevoelig is voor extrinsieke huidveroudering.
Een extrinsiek verouderde huid wordt gekenmerkt door rimpels en pigmentvlekken.
De preventie en behandeling van huidveroudering
Hoewel intrinsieke veroudering een natuurlijk en onomkeerbaar proces is, wordt de mate extrinsieke huidveroudering met name bepaald door de leefstijlkeuzes die wij maken.
Extrinsieke huidveroudering kan dus grotendeels voorkomen worden!
De al aanwezige tekenen van huidveroudering kunnen minder zichtbaar worden gemaakt door de uiterlijke kenmerken van huidveroudering aan te pakken (Ganceviciene et al., 2012; Sillevis Smitt et al., 2009), door middel van:
- camouflage (make-up);
- het gebruik van huidverzorgingsproducten met retinol (voor het tegengaan van rimpels en pigmentvlekken);
- huidpeelings;
- injecties (zoals botox of fillers);
- laserbehandelingen (CO2 laser, pulsed dye laser), en
- cosmetische chirurgie (bijvoorbeeld facelift, ooglift).
Onderhuidse veroudering
Tenslotte dient te worden opgemerkt dat het niet per se veroudering van de huid is dat maakt dat wij er ouder gaan uitzien. De grootste verandering vindt namelijk plaats onder de huid.
Bij het ouder worden krimpt de botmassa, ook die van het gezicht. Het krimpen van jukbeenderen leidt tot ingevallen wangen, het verminderen van kaakbot verslapt de kaaklijn enzovoorts. Het hele gezicht valt een beetje in. Tegelijkertijd met het krimpen van de botmassa, verliest het gezicht onderhuids vet en spiermassa. Hierdoor ontstaat ruimte, waardoor de huid niet meer strak om het gezicht spant. Vermindering van bot-, vet- en spiermassa leidt tot meer ingevallen en afgezakte gezichtscontouren die het gezicht ouder maken (Coleman & Grover, 2006; Farkas et al., 2013; Shaw et al., 2011; Wulc et al., 2012).
Bronnenlijst
Coleman, S. R., & Grover, R. (2006). The anatomy of the aging face – volume loss and changes in 3-dimensional topography. Aesthetic surgery journal, 26(1 Supplement), S4-S9.
Farkas, J. P., Pessa, J. E., Hubbard, B., & Rohrich, R. J. (2013). The Science and Theory behind Facial Aging. Plastic and Reconstructive Surgery–Global Open, 1(1), 1-8.
Fenske, N.A. & Lober, C.W. (1986). Structural and functional changes of normal aging skin. J Am Acad Dermatol; 15,571-585.
Ganceviciene, R., Liakou, A.I., Theodoridis, A., Makrantonaki, E. & Zouboulis, C.C. (2012). Skin anti-aging strategies. Dermetoendocrinol, 4(3), 308-319.
Shaw, R.B., et al (2011). Aging of the facial skeleton: aesthetic implications and rejuvenation strategies. Plast Reconstr Surg, 127, 374-383.
Sillevis Smitt, J.H., Van Everdingen, J.J.E., Van der Horst, H.E. & Starink, Th.M. (2009). Cosmetische dermatologie (pp. 389-396). In: Dermatovenereologie voor de eerste lijn. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Yaar, M. & Gilchrest, B.A. (2001). Skin aging: postulated mechanisms and consequent changes in structure and function. Clin Geriatr Med, 17(4):617-630.
Wulc, A.E., Sharma, P. & Czyz, C.N. (2012). The Anatomic Basis of Midfacial Aging (pp. 15-28). In: Hartstein, M.E. et al (eds) Midfacial Rejuvenation. New York, Springer.
Review mijn reviews