Kan echinacea je beschermen tegen verkoudheid?

Het meest populaire kruidenmiddel tegen griep en verkoudheid, is echinacea.

Het gebruik van echinacea als medicinaal kruid heeft een lange geschiedenis. Van de 9 soorten echinacea die er zijn, worden in de echinacea-preparaten die tegenwoordig verkocht worden met name de bovengrondse delen van de goed kweekbare Echinacea purpurea (rode zonnehoed) gebruikt (Nanninga & Prins, 2003).

Het effect van echinacea op griep en verkoudheid is erg lastig te onderzoeken. De op de markt gebruikte echinaceapreparaten verschillen namelijk sterk van elkaar: wat betreft het soort of de soorten echinacea die gebruikt worden, welk onderdeel van de plant er in verwerkt wordt (wortels, stengels of bladeren), de wijze waarop de planten worden geteeld, geoogst en bewerkt en in welke combinatie met andere ingrediënten de preparaten worden samengesteld.

In de meta-analyse van Shah et al. gepubliceerd in 2007, werd gesteld dat wat uit toentertijd beschikbaar was aan gegevens over echinacea en verkoudheid, doet vermoeden dat echinacea een positief effect heeft op het verminderen van het risico op en de duur van verkoudheid. Vanuit de kansverhouding waarmee de uitkomst van deze meta-analyse werd berekend, werd gesteld dat ‘Echinacea de kans op verkoudheid met 58% vermindert’. Een kansverhouding (oftewel wedverhouding) is echter iets compleet anders dan een kans (Nanninga, 2009; Nienhuis, 2010)!!!

Gerelateerd: Kan vitamine C suppletie je beschermen tegen verkoudheid?

Ondanks het feit dat de schrijvers van de meta-analyse aan het einde van hun conclusie zelf ook nog aangaven dat er nog heel wat onderzoek moest gebeuren voordat er aanbevelingen zouden kunnen worden gemaakt om echinacea te gaan toepassen als gebruikelijk middel bij verkoudheid, werd de 58%-kans-claim gretig overgenomen door bedrijf Biohorna, dat dit verkeerd geïnterpreteerde percentage gebruikte om reclame te maken voor haar homeopathisch geneesmiddel Echinaforce (onder de merknaam A. Vogel).

Op 29 juli 2009 sprak de Reclame Code Commissie (RCC) zich gelukkig uit over deze reclame, met de stelling dat de genoemde percentages onjuist zijn en dat consumenten zo op misleidende wijze werden aangemoedigd om een echinaceaproduct te gaan gebruiken (zie uitspraak RCC).

Uit een meer recente meta-analyse uitgevoerd door de Cochrane Collaboration werd overigens geconcludeerd dat hoewel het mogelijk zou kunnen zijn dat echinaceapreparaten een zwak effect zouden kunnen hebben op de behandeling van verkoudheid, er van echinaceapreparaten niet significant kan worden aangetoond dat ze een positief effect hebben op het voorkomen of genezen van verkoudheid (Karsch-Völk et al., 2014).

Wel zijn er aanwijzingen dat echinacea de werking van reguliere geneesmiddelen tegen kanker kan verstoren; houdt hier indien nodig dus rekening mee (De Jong et al., 2008)!

Bronnenlijst

de Jong, F. A., Sparreboom, A., Verweij, J., & Mathijssen, R. H. (2008). Lifestyle habits as a contributor to anti-cancer treatment failure. European Journal of Cancer, 44(3), 374-382.

Karsch-Völk, M., Barrett, B., Kiefer, D., Bauer, R., Ardjomand-Woelkart, K. & Linde, K. (2014). Echinacea for Preventing and Treating the Common Cold. Cochrane Database Syst Rev, 20;2: CD000530.

Nanninga, R. (2009). De Hoon tegen Biohorma. Misleidende reclame voor Echinaforce. Skepter, 22, 1.

Nanninga, R. & Prins, M. (2003). Het geheim van A. Vogel. Helpt echinacea tegen verkoudheid? Skepter, 16, 4.

Nienhuis, J.W. (2010). Met echinacea 58 procent minder verkouden? De mysteries van de wedverhouding. Opgehaald op 4 juli 2015 van http://www.kwakzalverij.nl/763/Met_echinacea_58_procent_minder_verkouden_

Shah, S. A., Sander, S., White, C. M., Rinaldi, M., & Coleman, C. I. (2007). Evaluation of echinacea for the prevention and treatment of the common cold – a meta-analysis. The Lancet infectious diseases, 7(7), 473-480.