Minerale olie in cosmetica: de feiten op een rijtje

Minerale olie wordt al jarenlang veelvuldig gebruikt in allerlei verschillende cosmeticaproducten vanwege de lage kosten, lange houdbaarheid en de geur- en kleurloosheid (Morrison et al., 1996). Minerale olie is het hoofdbestanddeel van de in 1930 ontwikkelde en erg populair geworden Eight Hour Cream van Elizabeth Arden.

Tegenwoordig kom ik op de verpakkingen van cosmeticaproducten echter steeds vaker de cosmeticaclaim ‘vrij van minerale olie’ tegen, en op allerlei artikelen en forums over beauty en cosmetica ligt het ingrediënt soms sterk onder vuur. Zo wordt door sommigen beweerd dat minerale olie kankerverwekkend, porieverstoppend, verstikkend of ‘verslavend’ zou zijn.

In dit artikel de feiten over minerale olie op een rijtje!

Elizabeth Arden Eight Hour Cream
Cosmetische minerale olie is niet kankerverwekkend
Anders dan dierlijke of plantaardige olie, wordt minerale olie gewonnen uit aardolie (petroleum). Cosmetische minerale olie is een geraffineerde en gezuiverde vorm van minerale olie en is hierdoor geschikt voor cosmetische of farmacologische doeleinden. Eventueel aanwezige kankerverwekkende stoffen die te vinden zijn in de ruwe, onbewerkte aardolie zijn niet aanwezig in cosmetische minerale olie (Rawlings & Lombard, 2012). Minerale olie is een zeer veilig cosmetica-ingrediënt (ELder, 1984).

De meest gebruikte INCI-naam voor cosmetische minerale olie is Paraffinum Liquidum. Andere namen voor minerale olie zijn Paraffinum Perliquidum, Light Liquid Paraffin, Light Mineral Oil, Liquid Paraffin, Liquid Petrolatum, Liquid, Paraffinum Subliquidum, Paraffin Oil, White Oil en White Mineral Oil.

Andere soorten minerale oliën zijn o.a. Cera Microcristallina, Ceresin, (Hydrogenated) Microcrystalline Wax, (Hydrogenated) Polyisobutene, Ozokerite, Petrolatum (Vaseline), Polyethylene en Polybutene.

Cosmetische minerale olie veroorzaakt geen acne
Minerale olie is occlusief, een eigenschap die ervoor zorgt dat minerale olie wanneer deze op de huid wordt gesmeerd een dun laagje vormt (Tsutsumi et al., 1979). Het is deze eigenschap die minerale olie zo effectief maakt in het herstel van een droge huid: het afsluitende effect van de minerale olie zorgt ervoor dat het vocht in de huid moeilijker kan verdampen en de huid minder snel uitdroogt. Echter, onderzoek heeft aangetoond dat talg nog wel gewoon uit de poriën kan komen: zelfs 100% minerale olie heeft geen comodogene (porieverstoppende) werking (DiNardo, 2005; Rawlings & Lombard, 2012). Ook heeft cosmetische minerale olie geen huidirriterende werking. Cosmetische minerale olie veroorzaakt dus geen acne.

Cosmetische minerale olie verstikt de huid niet
De huid kan niet verstikken, simpelweg omdat de huid niet kan ademen. Mensen ademen met hun longen.

Waarschijnlijk bedoelen mensen met bovenstaande kromme uitdrukking, dat ze bang zijn dat hun huid niet goed wordt geventileerd. Dit is juist een belangrijke reden waaraan minerale olie en andere occlusieven (zoals petrolatum, lanoline, eucerine, wassen, vetalcoholen, vetzuuresters en siliconen) hun werking te danken hebben.

De mythologie achter verstikking van de huid
De reden is dat mensen denken dat onze huid moet kunnen ‘ademen’, is waarschijnlijk veroorzaakt door een beroemde scène uit James Bond “Goldfinger”. Ik verwijs hierbij natuurlijk naar het moment waarop Bond Girl Shirey Eaton van top tot teen bedekt met goudverf, waaraan ze (fictief!) overleed. Door verstikking, welteverstaan. Nogmaals: mensen ademen met hun longen, niet met hun huid. Je kunt de huid dus niet ‘verstikken’ door het te bedekken met een bepaalde substantie, noch kun je stikken omdat je huid bedekt is. Een voorbeeld dat deze mythe wellicht kan ontkrachten, is dat duikers (natuurlijk met behulp van zuurstoftanks) urenlang onder water kunnen blijven zonder dat dit problemen oplevert met betrekking tot de huid.Wat wellicht zou kunnen gebeuren wanneer de huid volkomen bedekt zou zijn met een bepaalde substantie, is dat deze minder goed zweet af kan scheiden waardoor je lichaam meer moeite heeft om de temperatuur goed te reguleren. En afhankelijk van de (bestanddelen van de) gebruikte substantie, kan bedekking van de huid natuurlijk ook leiden tot een flinke huidirritatie!

Cosmetische minerale olie en het ‘verslavende’ effect
Het probleem met cosmetische minerale olie is, dat het zó goed werkt dat de huid dermate vochtig gehouden wordt dat de huid dit niet meer zelf hoeft te doen, celprocessen minder goed gaan verlopen, je huid sneller droog wordt als je de olie niet meer gebruikt en je wederom de behoefte krijgt om de olie op je huid te smeren (Feingold, 2007). Minerale olie werkt hydraterend en verzachtend, maar bevat helaas geen enkel huidvoedend ingrediënt (Wiechers, 2009).

Vaseline in pot
Samengevat…
Cosmetische minerale olie is niet kankerverwekkend noch is het comodogeen of verstikkend als het wordt aangebracht op de huid. Het werkt ontzettend snel en effectief bij de verzorging van een droge huid, maar je bereikt het omgekeerde effect als je het langer of vaker gebruikt dan noodzakelijk is.

Mijn advies met betrekking tot het gebruik van minerale olie in cosmetica is om het gebruik ervan zoveel mogelijk te beperken. Minerale olie hydrateert de huid, maar er zijn ook andere cosmetische ingrediënten die dit uitstekend doen (zoals glycerine), en die wél de huid in kunnen trekken zonder ervoor te zorgen dat de huid overgehydrateerd raakt en minder goed uit zichzelf het vochtgehalte kan reguleren.

Aan de andere kant zal ik absoluut een cosmeticaproduct met een hoge concentratie aan minerale olie in huis hebben voor het geval je huid echt eens een keer extreem is uitgedroogd, zoals wel eens gebeurd met je handen of lippen bij blootstelling aan winterkou of na het schoonmaken of klussen. Het liefst natuurlijk een product dat gecombineerd is met goede huidverzorgende bestanddelen. En dit dan niet langer te gebruiken dan strikt noodzakelijk!

Zelf gebruik ik in noodgevallen altijd Bepanthen Beschermende Zalf (zie review): deze bevat zowel een goede hoeveelheid aan occlusieven als een werkzame dosis aan huidherstellend ingrediënt panthenol (pro-vitamine B5).


Bronnenlijst

DiNardo, R. (2005). Is mineral oil comedogenic? Journal of Cosmetic Dermatology, 4(1), 2-3.

Elder, R. L. (1984). Final report on the safety assessment of fossil and synthetic waxes. J. Am. Coll. Toxicol, 3(3), 43-99.

Feingold, K. R. (2007). Thematic review series: skin lipids. The role of epidermal lipids in cutaneous permeability barrier homeostasis. Journal of lipid research, 48(12), 2531-2546.

http://www.cosmeticanalysis.com/cosmetic-ingredients/paraffinum-liquidum.html

Morrison, D.S., Schmidt, J. & Paulli, R. (1996). The scope of mineral oil in personal care products and its role in cosmetic formulations. J Appl Cosmetol; 14, 111-1 18.

Rawlings, A. V. & Lombard, K. J. (2012). A review on the extensive skin benefits of mineral oil. International journal of cosmetic science, 34(6), 511-518.

Tsutsumi, H., Utsugi, T. & Hayashi, S. (1979). Study on the occlusivity of oil films. J Soc Cosmet Chem, 30, 345-356.

Wiechers, J. (2009). Bestaat paraffine verslaving van de huid echt? Opgehaald op 6 december 2013 van http://www.beautyjournaal.nl/2009/11/12/bestaat-paraffine-verslaving-van-de-huid-echt/

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Huid & Haar Getagd met , ,

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*