Slowjuicer versus sapcentrifuge: welke produceert de beste sapkwaliteit?

Steeds meer mensen drinken verse groente- en fruitsappen en –smoothies als manier om meer groenten en fruit te eten. Het eten van groente en fruit is namelijk gezond, en de gemiddelde Westerling eet er veel te weinig van.

Feit dat groente en fruit gezond is, betekent niet per definitie dat groente- en fruitsappen even gezond of zelfs gezonder zijn. Groente en fruit hoor je namelijk te eten, en de vele gezondheidsvoordelen die samengaan met het eten hiervan (zoals consumptie van de plant in z’n geheel, geleidelijke voedingsinname, lichaamsbeweging door middel van kauwen en een goede spijsvertering door verkleining van het voedsel en vermenging met speeksel), worden vrijwel teniet gedaan door ze in drinkbare vorm te consumeren (Muraki et al., 2003).

Hoé gezond groente- en fruitsappen precies zijn, is relatief. Het drinken van groente- en fruitsappen zal zeker gezonder zijn dan helemaal geen of amper groente en fruit eten. En het is waarschijnlijk ook gezonder dan het slikken van allerlei voedingssupplementen. Of dan het drinken van voorverpakte groente- en fruitsappen, met name als deze gemaakt zijn uit concentraat (zie hier). Ten slotte zijn sappen op basis van met name groenten veelal gezonder dan sappen op basis van het veel zoetere fruit.

Momenteel is er ook nog eens een strijdt gaande welke apparaten de beste sapkwaliteit zouden leveren: sapcentrifuges of slowjuicers. Het verschil in sapkwaliteit zou te maken hebben met de manier waarop het sap onttrokken wordt. Een sapcentrifuge haalt het sap uit groenten en fruit namelijk door het met een rasp tot pulp te vermalen, en deze pulp vervolgens op hoge snelheid te centrifugeren. Een slowjuicer haalt het sap uit groenten en fruit door het te kneuzen en vervolgens te zeven.

In allerlei artikelen en boeken worden door slowjuicerfabrikanten en slowjuicersfans geclaimd (zoals hier, hier en hier), dat slowjuicers beter sap oplevert dan sapcentrifuges, omdat deze langzamere manier van saponttrekking ervoor zou zorgen dat meer van de voedingsstoffen behouden zouden blijven. Zij menen dat dit komt omdat bij de langzamere bereiding minder hitte vrij zou komen en het sap doordat het er niet uitgeslingerd wordt minder in aanraking zou komen met zuurstof. Het sap geproduceerd door slowjuicers zou hierdoor ook langer houdbaar zijn.

Bovenstaande verklaring over het voordeel van slowjuicers ten opzichte van sapcentrifuges klinkt heel logisch, maar is desondanks niet waar. Als dit namelijk waar zou zijn, dan zou de sapkwaliteit, wanneer in een slowjuicer en sapcentrifuge van vergelijkbare kwaliteit dezelfde stuks groenten en fruit met dezelfde hoeveelheden voedingsstoffen gebruikt zouden worden, in significante mate van elkaar moeten verschillen. En dit is niet het geval.

Zo heeft het Australian Government Laboratories National Measurement Institute de aanwezigheid getest van 8 vitaminen en mineralen in sap gemaakt van 5 groenten (appels, wortels, bleekselderij, tomaten en spinazie) door respectievelijk een slowjuicer en sapcentrifuge (en de groenten in hun geheel) (Adorno, 2012). Deze resultaten zijn prachtig samengevat en geïllustreerd door de mannen van Juicing Science. Grofweg waren dit de uitkomsten:

1. Gemiddeld gezien wordt de concentratie aan voedingsstoffen door het bewerken naar sap met minder dan 20% verminderd (met uitzondering van voedingsvezels, die vrijwel compleet verwijderd worden). Bij een sapcentrifuge blijft 82% van de voedingsstoffen behouden, en bij een slowjuicer 83%. Dit verschil is zeer marginaal en niet significant.
2. Bij de onttrekking van sap uit groenten en fruit, geldt voor de meeste voedingsstoffen dat een flink percentage hiervan verloren gaat. Dit geldt met name voor calcium, vitamine C and vitamine B1. Het percentage carotenoïden neemt echter toe, omdat dit een stof is die juist toeneemt bij voedselbereiding. Bovenstaande principe gaat op voor bewerking met zowel de sapcentrifuge als de slowjuicer.
3. De sapcentrifuge en slowjuicer produceren sap dat qua verhoudingen van voedingsstoffen ietwat verschilt. Dit verschil wordt waarschijnlijk veroorzaakt omdat slowjuicers meer geschikt zijn voor het onttrekken aan sap aan zachte groenten en vruchten, terwijl sapcentrifuges juist meer sap onttrekken aan harde groenten en vruchten.
4. In contrast met wat veelal beweerd wordt, produceren sapcentrifuges juist minder hitte dan slowjuicers; dit verschil is echter wel klein.
5. Er is geen bewijs dat sap geproduceerd met een slowjuicer langer houdbaar is dan sap geproduceerd met een sapcentrifuge.

Onlangs heeft onze Consumentenbond soortgelijke testen uitgevoerd, met soortgelijke resultaten (zie hier). Over het algemeen zijn slowjuicers duurder dan sapcentrifuges, maar de kwaliteit van het sap dat ze produceren is nagenoeg vergelijkbaar. Laat je dus niets op de mouw spelden!

De keuze voor een sapcentrifuge of slowjuicer zou wat mij betreft met name af moeten hangen van de soorten groenten en fruit waar je het liefst sap van wilt maken; zijn dit zachte soorten ga dan voor een slowjuicer, zijn dit meer harde soorten kies dan liever voor een sapcentrifuge. Overigens kun je met een staafmixer of blender heel gemakkelijk nog zachte groenten en fruit door het sap mengen.

Een uitgebreid assortiment aan sapcentrifuges en slowjuicers is terug te vinden op Coolblue en natuurlijk hier bij Bol.com.

Bronnenlijst

Muraki, I., Imamura, F., Manson, J. E., Hu, F. B., Willett, W. C., van Dam, R. M., & Sun, Q. (2013). Fruit consumption and risk of type 2 diabetes – results from three prospective longitudinal cohort studies. British Medical Journal, 347.

Adorno, P. (2012). Breville Juicer Comparison Trail 2012. Australian Government Laboratories National Measurement Institute.