Thermaal water – wat is het en wat kan het betekenen voor je huid?

Jaren geleden ontving ik een keer een klein flesje thermaal water van La Roche-Posay. Ik zag er het nut niet zo van in, maar vond het ook zonde om weg te gooien.

Toen mijn zoontje en ik het tijdens zijn eerste zomer een keer bloedheet hadden, besloot ik om het te gaan gebruiken als fijne verkoeling. Sindsdien is het een cosmeticaproduct waar ik elke zomer dankbaar gebruik van maak!

In dit artikel kun je lezen wat thermaal water is, hoe en waarvoor je thermaal water kunt gebruiken en welk thermaal water het beste is.

Wat is thermaal water?
Thermaal water is water afkomstig uit een thermische bron. Een thermische bron verwijst naar geothermisch (door de aarde zelf) verwarmd grondwater afkomstig uit de aardkorst.

Thermaal water is zeer rijk aan oplosbare mineralen, met name aan calcium, magnesium, bicarbonaat, silicaten, ijzerverbindingen, zwavelverbindingen en spoorelementen zoals selenium.

De fysische en chemische eigenschappen van thermaal water zijn afhankelijk van de specifieke thermische bron en  daarmee met name van de geologische samenstelling van de bodem waar het water uit ontsprongen is (Seite, 2013).

Soorten thermaal water: wat is het verschil?
Er is een enorm verschil in de samenstelling van de vier meest populaire soorten cosmetische thermale waters: Avène, La Roche-Posay, Vichy en Uriage.

Ten eerste bevatten de thermale waters van La Roche-Posay en Uriage veel meer verschillende soorten mineralen en sporenelementen dan de thermale waters van Avène en Vichy.

Ten tweede is er een groot verschil wat betreft de concentratie aan mineralen. Het thermale water van Uriage is met een totaal van 11.000 mg aan mineralen per liter wel 53 keer geconcentreerder dan die van Avène, dat maar zo’n 200 mg aan mineralen per liter bevat. La Roche-Posay thermaal water bevat rond de 600  mg aan mineralen per liter, en het thermale water van Vichy rond de 5.000 (Bacle et al., 1999; Seite et al., 2013).

Typisch genoeg, zijn het precies deze verschillen (zoals ‘rijk aan selenium’ en ‘arm aan mineralen’) die de cosmeticamerken gebruiken om juist hún merk thermaal water aan te prijzen!

Thermale bron in IJsland

De sensorische effecten van thermaal water
Bacle en collega’s voerden een vergelijkende sensorische analyse uit onder 36 vrouwen, om te achterhalen wat de zintuiglijke effecten waren van de vier meest populaire thermale waters: Avène, La Roche-Posay, Uriage en Vichy.

Vijf minuten na aanbrengen, creëerden alle minerale waters een sensatie van frisheid. Ook bij alle thermale waters werd een mild prikkelend gevoel ervaren, maar dit gevoel was sterker naarmate het water een hogere concentratie aan mineralen bevatte.

Tien minuten na aanbrengen, creëerden alle thermale waters gevoelens van zachtheid, soepelheid en huidcomfort. Echter, hoe lager de concentratie aan mineralen, des te groter deze percepties waren. Wat betreft de zintuiglijke effecten, hebben thermale waters van < 1 gram aan mineralen per liter (Avène en La Roche-Posay) de voorkeur.

Guest en collega’s hebben thermale waters in hun publicatie gebruikt als voorbeeld van cosmeticaproducten die ontworpen zijn vanwege een waargenomen huidverzorgende effect in plaats van een feitelijk huidverzorgend effect.

De huidverzorgende effecten van thermaal water
Het gebruik van thermaal water om haar vermeende heilzame werking is al eeuwenoud. Zeer bekend geworden, zijn de in de Romeinse keizertijd veelvuldig gebruikte badcomplexen, de zogenaamde thermen (thermae). Dit soort thermen worden nu nog steeds volop gebruikt, zij het natuurlijk in een wat moderner jasje!

Wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van thermaal water op de huid, zijn beperkt. De meeste onderzoeken zijn in vitro onderzoeken, verricht naar de effecten op huidcellen in een reageerbuisje, of het gaat om dierstudies. Dit is natuurlijk niet hetzelfde als onderzoek naar het effect op de levende mensenhuid. Daarnaast zijn eigenlijk alle studies gesponsord door de cosmeticabedrijven zelf.

Thermale waters zijn vooral onderzocht op hun veronderstelde huidkalmerende eigenschappen. Zo is onder andere onderzoek gedaan naar de invloed van diverse thermale waters op:

• parameters van huidontsteking in het algemeen;
• schade aan de huid veroorzaakt door UV-straling;
• huidproblemen na dermatologische procedures, en
• inflammatoire huidziektes (zoals atopische dermatitis en psoriasis).

Thermaal water en parameters van huidontsteking
Aan de ene kant is er onderzoek dat stelt, dat thermale waters (van Avène, La Roche-Posay en São Pedro do Sul) bepaalde parameters van inflammatie lijken te kunnen verminderen (Ferreira et al., 2010; Zöller et al., 2015). Aan de andere kant is er onderzoek waarbij er geen aanwijzingen voor een eventueel ontstekingsremmende activiteit van (zij het nagebootst!) thermaal water gevonden konden worden (Segura et al., 2010).

Thermaal water (van Comano en Uriage) is gerelateerd aan een verbeterde huidregeneratie en wondgenezing (Faga et al., 2012; Joly et al., 2012; Nicoletti et al., 2015; Rapolienė, 2016).

Fotoprotectie van thermaal water
Verschillende in vitro-studies toonden aan, dat thermaal water (van Avène, La Roche-Posay en Uriage) de huidcellen kan beschermen tegen schade die wordt veroorzaakt door UV-straling (Merial‐Kieny et al., 2011a; Seite, 2013; Joly et al., 2014).

Thermaal water na dermatologische behandelingen
Er zijn enige aanwijzingen dat het thermale water van Avène symptomen van ongemak en ontsteking kan voorkomen (erytheem, jeuk, prikkeling en een trekkerig gevoel van de huid), die het resultaat zijn van het gebruik van huidsmeersels met retinoïden, chemische peeling en diverse vormen van licht- en lasertherapie (Alirezai et al., 2000; Sulimovic et al., 2002; Goldman et al., 2007; Barolet et al., 2009).

De invloed van thermaal water op inflammatoire huidziektes
Het Avène Thermal Spring Water word in Frankrijk veelvuldig gebruikt in de behandeling van atopische dermatitis en psoriasis. Verschillende studies hebben een helend effect gevonden van hydrotherapie met thermaal water van Avène bij patiënten met atopische dermatitis en psoriasis (Portalès  et al., 2001; Gianetti, 2005; Pigatto, 2005; Merial‐Kieny et al., 2011b).

In een klinisch onderzoek naar 92 proefpersonen met matige psoriasis, zorgde dagelijkse balneotherapie met La Roche-Posay Thermal Spring Water in combinatie met het drinken van dit water gedurende 3 weken ervoor, dat bij 8% van de proefpersonen de psoriasis compleet verdween. Bij een overige 48% van de proefpersonen verminderde de ernst van de psoriasis met 50% (Pinton et al., 1995).

In een vergelijkende klinische studie werd een klein therapeutisch effect van baden in Saline Spa Water gevonden op de ernst van psoriasis (Léauté-Labreze et al., 2001).

Hoe en waarvoor kun je thermaal water gebruiken?
Thermaal water wordt met name gebruikt in thermen en thermaalbaden. Ook wordt het vaak gebruikt bij hydrotherapie: verschillende vormen van watertherapie die gebruikt worden om ziekten en lichamelijke ongemakken mee te behandelen.

Als cosmeticaproduct wordt thermaal water verkocht in sprayflacons waarmee je het water over je huid kunt verstuiven. Dit kun je voor vrijwel alles gebruiken, zoals:

• verfrissen van de verhitte/bezwete huid;
• kalmeren van een geïrriteerde huid;
• beschermen van de huid tegen UV-stralen, en
• het fixeren van je make-up.

Vrijwel alle cosmeticaproducten bestaan voor een deel uit water. Merken die thermaal water als cosmeticaproduct in hun assortiment hebben, zoals Avène, La Roche-Posay en Vichy, gebruiken hun thermale water veelal als onderdeel van hun cosmeticaproducten in plaats van ‘normaal’ water.

Wat is het beste thermaal water?

Welk thermaal water ‘het beste’ is, zou ik je op grond van bovenstaande informatie niet durven zeggen.

Zelf zou ik kiezen voor het thermale water van Avène of dat van La Roche-Posay, omdat deze het beste onderzocht zijn en waarschijnlijk het meest prettig in gebruik zijn, aangezien beide producten minder dan 1 gram aan mineralen per liter bevatten.

Thermaal water is te koop bij diverse (online) apotheken:

• Het thermale water van Avène is o.a. te koop bij Apotheek&Huid, Farmaline, Viata en bij Bol.
• Het thermale water van La Roche-Posay is o.a. te koop bij Apotheek&Huid, Viata, Yourskin.
• Het thermale water van Uriage is o.a. te koop bij Farmaline en Viata.
• Het thermale water van Vichy is o.a. te koop bij Apotheek&Huid, Viata, Yourskin.

Bronnenlijst

Alirezai, M., Vie, K., Humbert, P., Valensi, P., Cambon, L., & Dupuy, P. (2000). A low-salt medical water reduces irritancy of retinoic acid in facial acne. European journal of dermatology: EJD, 10(5), 370-372.

Bacle, I., Meges, S., Lauze, C., Macleod, P., & Dupuy, P. (1999). Sensory analysis of four medical spa spring waters containing various mineral concentrations. International journal of dermatology, 38(10), 784-786.

Barolet, D., Lussier, I., Mery, S., & Merial‐Kieny, C. (2009). Beneficial effects of spraying low mineral content thermal spring water after fractional photothermolysis in patients with dermal melasma. Journal of cosmetic dermatology, 8(2), 114-118.

Faga, A., Nicoletti, G., Gregotti, C., Finotti, V., Nitto, A., & Gioglio, L. (2012). Effects of thermal water on skin regeneration. International journal of molecular medicine, 29(5), 732-740.

Ferreira, M. O., Costa, P. C., & Bahia, M. F. (2010). Effect of São Pedro do Sul thermal water on skin irritation. International journal of cosmetic science, 32(3), 205-210.

Giannetti, A. (2005, October). The hydrotherapy centre in Avène-les-bains. A controlled study in atopic dermatitis. In Annales de dermatologie et de venereologie (Vol. 132, No. 10 Pt 2, pp. 6S12-6S15).

Goldman, M. P., Merial‐Kieny, C., Nocera, T., & Mery, S. (2007). Comparative benefit of two thermal spring waters after photodynamic therapy procedure. Journal of cosmetic dermatology, 6(1), 31-35.

Guest, S., McGlone, F., Hopkinson, A., Schendel, Z. A., Blot, K., & Essick, G. (2013). Perceptual and sensory-functional consequences of skin care products. J Cosmet Dermtol Sci Appl, 3:66-78.

Joly, F., Branka, J. E., & Lefeuvre, L. (2014). Thermal Water from Uriage-les-Bains Exerts DNA Protection, Induction of Catalase Activity and Claudin-6 Expression on UV Irradiated Human Skin in Addition to Its Own Antioxidant Properties. Journal of Cosmetics, Dermatological Sciences and Applications, 2014.

Joly, F., Gardille, C., Barbieux, E., & Lefeuvre, L. (2012). Beneficial Effect of a Thermal Spring Water on the Skin Barrier Recovery after Injury: Evidence for Claudin-6 Expression in Human Skin. Journal of Cosmetics, Dermatological Sciences and Applications, 2(04), 273.

Léauté-Labreze, C., Saillour, F., Chêne, G., Cazenave, C., Luxey-Bellocq, M. L., Sanciaume, C., … & Taïeb, A. (2001). Saline spa water or combined water and UV-B for psoriasis vs conventional UV-B: lessons from the Salies de Bearn randomized study. Archives of dermatology, 137(8), 1035-1039.

Pigatto, P. (2005, October). The efficacy of Avène thermal spring water in light to moderate atopic dermatitis. In Annales de dermatologie et de venereologie (Vol. 132, No. 10 Pt 2, p. 6S16).

Pinton, J., Friden, H., Kettaneh‐Wold, N., Wold, S., Dreno, B., Richard, A., & Bieber, T. (1995). Clinical and biological effects of balneotherapy with selenium‐rich spa water in patients with psoriasis vulgaris. British Journal of Dermatology, 133(2), 344-347.

Portalès, P., Aries, M. F., Licu, D., Pinton, J., Hernandez-Pion, C., Gall, Y., … & Clot, J. (2001). Immunomodulation induced by Avène spring water on Th1-and Th2-dependent cytokine production in healthy subjects and atopic dermatitis patients. Skin Pharmacology and Physiology, 14(4), 234-242.

Merial‐Kieny, C., Castex‐Rizzi, N., Selas, B., Mery, S., & Guerrero, D. (2011a). Avène Thermal Spring Water: an active component with specific properties. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 25(s1), 2-5.

Merial‐Kieny, C., Mengual, X., Guerrero, D., & Sibaud, V. (2011b). Clinical efficacy of Avène hydrotherapy measured in a large cohort of more than 10,000 atopic or psoriatic patients. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 25(s1), 30-34.

Nicoletti, G., Corbella, M., Jaber, O., Marone, P., Scevola, D., & Faga, A. (2015). Non‑pathogenic microflora of a spring water with regenerative properties. Biomedical reports, 3(6), 758-762.

Rapolienė, L. (2016). The Effect of Geothermal Water on Skin Condition and Body Fat. British Journal of Medicine & Medical Research, 18(10), 1-13.

Segura, J. H., Camargo Jr, F. B., Bagatin, E., & Campos, M. B. G. M. (2010). Influence of thermal water and its oligoelements in the stability and efficacy of dermocosmetics formulations. Surg. Cosmt. Dermatol, 2, 11-17.

Seite, S. (2013). Thermal waters as cosmeceuticals: La Roche-Posay thermal spring water example. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, 6, 23.

Sulimovic, L., Licu, D., Ledo, E., Naeyaert, J. M., Pigatto, P., Tzermias, C., … & Dupuy, P. (2002). Efficacy and safety of a topically applied Avene spring water spray in the healing of facial skin after laser resurfacing. Dermatologic surgery, 28(5), 415-418.

Zöller, N., Valesky, E., Hofmann, M., Bereiter-Hahn, J., Bernd, A., Kaufmann, R., … & Kippenberger, S. (2015). Impact of different spa waters on inflammation parameters in human keratinocyte HaCaT cells. Annals of dermatology, 27(6), 709-714.