Zuigtabletten bij keelpijn: (hoe) werkt het?

Medicinale keeltabletten zoals Mucoangin, Strepsils, Strepfen, Streptofree en Trachitol zijn populaire middeltjes waarmee mensen hopen hun keelpijn te verminderen.

Wat zijn medicinale keeltabletten? Waarom zijn er zoveel verschillende soorten keeltabletten beschikbaar? Hoe werken ze – werken ze überhaupt? En zo ja, welke is het meest effectief (en veilig!) onder welke omstandigheden?

In dit artikel vind je de antwoorden op bovenstaande vragen!

keelpijn zuigtablet

Wat zijn medicinale keeltabletten?
Medicinale keeltabletten zijn zuig- of smelttabletten waar desinfectantia (ontsmettingsmiddelen), lokale anesthetica (verdovende middelen) en/of adstringentia (samentrekkende middelen) aan zijn toegevoegd, en die op de markt gebracht zijn als vrij verkrijgbaar geneesmiddel tegen beginnende keelpijn (Dagnelie et al., 2015).

Soorten medicinale keeltabletten
Hieronder een lijstje met in Nederland veel verkochte medicinale keeltabletten en hun werkzame stoffen (in alfabetische volgorde):


Mucoangin®: keeltabletten die het lokaal verdovende middel ambroxolhydrochloride (10 mg per zuigtablet bevatten).

Mogelijke bijwerkingingen van Mucoangin zijn:
gevoelloze mond, tong en keel, veranderde smaakperceptie, droge keel, droge mond, diarree, buikpijn, misselijkheid, braken, allergische reacties, huiduitslag en netelroos.

Mucoangin


Strepfen®: keeltabletten die flurbiprofen (8,75 mg per zuigtablet) bevatten, een geneesmiddel met een pijnstillende, koortswerende en ontstekingsremmende werking die behoort tot een groep geneesmiddelen die ‘niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen’ (NSAID’s) worden genoemd.

Mogelijke bijwerkingen van Strepfen zijn:
duizeligheid, hoofdpijn, irritatie van de keel, verdoofd gevoel in de keel, keelpijn(!), ongemak of vreemd gevoel in de mond, droge mond, veranderde smaak,  mondzweren of pijn in de mond, blaarvorming in de mond of keel, diarree, obstipatie, buikpijn, winderigheid, misselijkheid, overgeven, prikkelende en jeukende huid, huiduitslag, slaperigheid of moeilijk in slaap vallen, verergering van astma, piepende ademhaling, kortademigheid, koorts en een anafylactische reactie.

Strepfen


Strepsils®: keeltabletten die twee desinfectantia met een matige bacteriedodende werking bevatten: amylmetacresol (0,6 mg per zuigtablet) en 2,4-dichloorbenzylalcohol (1,2 mg per zuigtablet).

Mogelijke bijwerkingen van Strepsils zijn:
allergische reacties, buikpijn, misselijkheid, onaangenaam gevoel in de mond (o.a. een brandend of tintelend gevoel en vochtophoping in de mond of keel) en huiduitslag.

Strepsils


Streptofree®: keeltabletten die desinfactans dequaliniumchloride (0,25 mg per zuigtablet) bevatten, dat antibacteriële en schimmeldodende eigenschappen heeft.

In de bijsluiter staat vermeld dat er geen gegevens bekend zijn over het optreden van bijwerkingen bij Streptofee.

Streptofree


Trachitol®: keeltabletten die het lokaal verdovende middel lidocaïnehydrochloride (1,0 mg per zuigtablet) bevatten, waardoor het keelslijmvlies minder gevoelig wordt voor pijn en het desinfectant propyl-4-hydroxybenzoaat (1,8 mg per zuigtablet), die de groei van bacteriën afremt.

Mogelijke bijwerkingen van Trachitol zijn:
problemen met slikken (vanwege het verdovende effect) en overgevoeligheidsreacties als huiduitslag, jeuk, plotselinge vochtophoping in de huid of slijmvliezen van keel of tong, benauwdheid en ademhalingsmoeilijkheden.

Trachitol


De werkzaamheid van medicinale keeltabletten
Naar de werking van verschillende van de bovengenoemde keeltabletten is serieus wetenschappelijk onderzoek gedaan.

Onderzoeken naar de werking van Strepsils bij beginnende keelpijn, suggereren dat Strepsils beter in staat zijn keelpijn te verzachten (niet genezen!) vergeleken met een placebo (niet-medicinaal zuigtablet). Helaas zijn geen van deze onderzoeken onafhankelijk, omdat ze allemaal gesponsord zijn door de fabrikant (Weckmann et al., 2017).

Mochten antibacteriële ingrediënten in zuigtabletten zoals Strepsils, Streptofree en Trachitol de pijnverlichtende werking van normale zuigtabletten verbeteren (wat nog steeds de vraag is), dan zal deze beperkt zijn: het overgrote merendeel van de keelontstekingen worden immers veroorzaakt door een virus, niet door een bacterie.


Gerelateerd – Waarom het nuttig is om je psychisch te wapenen tegen een verkoudheid!


Het bewijs dat zuigtabletten met ambroxolhydrochloride (zoals gebruikt wordt in Mucoangin) werkzamer zijn dan placebo’s, is zwak (Chenot et al., 2014). Keeltabletten met een lokaal verdovend effect zoals ambroxolhydrochloride hebben bovendien als bijkomend risico problemen met slikken en/of ademhalen (zie de bijwerkingen van eerder genoemde keeltabletten).

Er is enig bewijs dat keeltabletten met 8,75 mg aan flurbiprofen (Strepfen) acute keelpijn snel en in significante mate kunnen verminderen (Russo et al., 2013). Hetzelfde geldt voor de keelspray met dezelfde dosis aan flurbiprofen (Radkoova et al., 2017; de Looze et al., 2018). Voor het onderzoek naar Strepfen geldt hetzelfde als het onderzoek naar Strepsils: ze zijn gesponsord door de fabrikant en dus niet onafhankelijk. Nadeel van flurbiprofen ten opzichte van een gewone paracetamol om de pijn te verlichten is bovendien dat het een NSAID is, waardoor het risico op bijwerkingen (op het maag-darmkanaal, hart- en vaatstelsel en de nieren) veel groter is (De Jong et al., 2015).

Keelpijn welk zuigtablet

 

Kortom:
Van geen van de anno 2019 in Nederland verkochte keeltabletten is aangetoond (wetenschappelijk bewezen) dat ze in staat zijn de oorzaak van de acute keelpijn, de keelontsteking, te genezen of de duur ervan te verminderen. Alleen voor flurbiprofen is enig bewijs dat het in staat is om de pijn op adequate wijze te verlichten.Het effect van zuigtabletten bij keelpijn wordt met name veroorzaakt door het zuigen en/of het slikken, waardoor de keel ‘gesmeerd’ en/of de hoestprikkel doorbroken wordt. Hoewel ook dit niet bewezen effectief is: het zou ook kunnen dat dit een gevoel van controle of afleiding biedt en hierdoor werkt als placebo.Hoewel de effectiviteit van medicinale keeltabletten omstreden is, zijn er wat betreft hun veiligheid nogal wat opmerkingen te maken. Vele hebben namelijk een behoorlijke lijst aan potentiële bijwerkingen. Dit geldt met name voor de flurbiprofen.

Het pijnverlichtende effect van geen van bovengenoemde keeltabletten is vergeleken met die van een niet-medicinaal zuigtablet gecombineerd met de ‘traditionele’ paracetamol.

Een alternatief voor medicinale keeltabletten?
Voor de werkzaamheid van medicinale keeltabletten is amper of geen bewijs. Desondanks hebben de meeste een lijst aan mogelijke bijwerkingen in hun bijsluiter vermeld staan en zijn medicinale keeltabletten behoorlijk duur vergeleken met ‘gewone’ keelsnoepjes.

Chupa Chups suikervrij

Mijn advies?

Zorg dat je bij keelpijn regelmatig slikt door kleine slokjes te nemen of op een waterijsje, lolly of een keelsnoepje te zuigen. Persoonlijk geloof ik dat dit bijdraagt aan een hoger gevoel van welzijn, al is het maar omdat het je ervan weerhoudt de boel erger te maken door onnodig te hoesten of je keel te schrapen, en omdat het je het idee geeft iets van controle uit te kunnen oefenen over je klachten, waarvan het belang voor ons mensen zeker niet te onderschatten is! Kies wel bij voorkeur voor een suikervrije variant, zodat je er niet ook nog eens kotsmisselijk van wordt of je gebit verpest.

En onthoud: een keelontsteking heeft over het algemeen een gunstig natuurlijk beloop met spontane genezing binnen zeven tot tien dagen (Dagnelie et al., 2015).


Bronnenlijst

Chenot, J. F., Weber, P., & Friede, T. (2014). Efficacy of Ambroxol lozenges for pharyngitis: a meta-analysis. BMC family practice, 15(1), 45.

Dagnelie, C.F., De Jongh, E., Lemmen, W.H., Opstelten, W., Pos, M., Van Staaij, B.K., Zwart, S. (2015). NHG-Standaard Acute keelpijn (derde herziening). Huisarts, 58(8):422-9.

De Jong, L., Janssen, P.G.H., Keizer, D., Köke, A.J.A., Schiere, S., Van Bommel, M., Van Coevorden, R.S., Van de Vusse, A., Van den Donk, M., Van Es, A., Veldhoven, C.M.M. & Verduijn, M.M. (2015). NHG-standaard Pijn. Huisarts Wet, 58(9), 472-85.

de Looze, F., Russo, M., Bloch, M., Montgomery, B., Shephard, A., & DeVito, R. (2018). Meaningful relief with flurbiprofen 8.75 mg spray in patients with sore throat due to upper respiratory tract infection. Pain management, 8(2), 79-83.

Radkova, E., Burova, N., Bychkova, V., & DeVito, R. (2017). Efficacy of flurbiprofen 8.75 mg delivered as a spray or lozenge in patients with sore throat due to upper respiratory tract infection: a randomized, non-inferiority trial in the Russian Federation. Journal of pain research, 10, 1591.

Russo, M., Bloch, M., de Looze, F., Morris, C., & Shephard, A. (2013). Flurbiprofen microgranules for relief of sore throat: a randomised, double-blind trial. Br J Gen Pract, 63(607), e149-e155.

Weckmann, G., Hauptmann‐Voß, A., Baumeister, S. E., Klötzer, C., & Chenot, J. F. (2017). Efficacy of AMC/DCBA lozenges for sore throat: A systematic review and meta‐analysis. International Journal of Clinical Practice, 71(10), e13002.

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Schoonheid en Gezondheid Getagd met ,

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*