Cellulite: waarom krijg je het en wat kun je er tegen doen?

Met cellulite (‘sinaasappelhuid’) bedoelen we de bobbelige huidstructuur van de billen, dijen, heupen en soms de armen van vrouwen. Cellulite als onschuldige huidtoestand wordt qua benaming vaak verward met de aandoening cellulitis: een infectie van het onderhuids bindweefsel die medische hulp behoeft.

Ben je een vrouw van 20 jaar of ouder, dan is de kans zo’n 85 tot 98% dat je in meer of mindere mate last van cellulite hebt (Nürnberger & Müller,1978). Ook topmodellen en beroemde actrices hebben er last van! Google maar eens op de termen ‘cellulite en beroemdheden’ en je zult dit met eigen ogen kunnen zien!

Aangezien alleen een gladde en putjesvrije huid past binnen het huidige schoonheidsideaal, is cellulite voor veel Westerse vrouwen een vervelend cosmetisch probleem.

Hoe ontstaat cellulite?
Anno 2015 bestaat er helaas geen volledige verklaring voor het ontstaan van cellulite, alleen een aantal verschillende theorieën (Avram, 2004).

Duidelijk is wel dat het een huidtoestand is die vrijwel alleen voorkomt bij de meeste postpuberale vrouwen. Cellulite heeft dus in ieder geval deels te maken met geslacht en leeftijd: mannen en meisjes onder de 20 jaar hebben over het algemeen geen cellulite (Draelos & Marenus, 1997).

Goldman beschreef het ontwikkelen van cellulite als een normaal fysiologisch proces bij postpuberale vrouwen, bedoeld om de capaciteit van het vetweefsel te maximaliseren en er op die manier voor te zorgen dat voldoende vetreserves kunnen worden opgebouwd voor zwangerschap en borstvoeding (Goldman, 2002).

Een factor die met name een rol lijkt te spelen in het ontstaan van cellulite, en tevens de reden is waarom cellulite vooral bij vrouwen voorkomt, is het feit dat vrouwen zowel meer vetcellen hebben als een meer losmazige bindweefselstructuur van de huid, waardoor vetcellen zich makkelijker ophopen en naar buiten uitgedrukt worden, waardoor de bobbeltjes typerend voor cellulite ontstaan (Nürnberger & Müller, 1978; Scherwitz & Braun‐Falco, 1978).

In tegenstelling tot wat veelal gedacht wordt, wordt cellulite niet veroorzaakt door overgewicht. Overgewicht kan bestaande cellulite echter wel verergeren. Hetzelfde geldt voor stress, een sedentaire leefstijl en het gebruik van ‘de pil’ (Rossi & Vergnanini, 2000).

Behandelmogelijkheden bij cellulite
De beautyindustrie heeft wel honderden producten en behandelingen op de markt gebracht waarvan geclaimd wordt dat deze helpen tegen cellulite. Feit is dat er vooralsnog geen echte behandeling voor cellulite beschikbaar is: de behandelingen die beschikbaar zijn werken slechts gedeeltelijk en de behandelresultaten zijn altijd tijdelijk (Avram, 2004; Wanner & Avram, 2008).

Denk er maar eens over na: als er wel een 100% effectieve behandelmethode voor cellulite zou zijn geweest, dan zouden al die modellen en actrices, die hun werk (mede) te danken hebben aan hun uiterlijk en zeker voldoende vermogen hebben om een eventuele behandeling te bekostigen, immers ook geen cellulite meer hebben.

Hieronder een overzicht van de meest gebruikte middelen in de behandeling van cellulite en het daadwerkelijke effect dat je ervan mag verwachten.

Anti-cellulitecrèmes
Cellulite wegsmeren met een simpele crème? Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook, zeker in de beautyindustrie!

Er is amper gedegen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van dergelijke crèmes; de meesten zijn kleinschalige onderzoeken van beperkte kwaliteit uitgevoerd of gesponsord door de beautyindustrie zelf. Enige verbeteringen die door de proefpersonen werden opgemerkt, zijn veelal niet meer dan een placebo-effect. Wel is in een studie naar 32 verschillende anti-cellulitecrèmes gebleken, dat 1 op de 4 van de gebruikte ingrediënten veelvoorkomende allergenen zijn (Sainio et al., 2000).

Het enige cosmetica-ingrediënt waarvan tot nog toe enig bewijs is dat het verwerkt in een huidsmeersel cellulite iets kan verminderen door de huid steviger te maken, is retinol (Kligman et al., 1999; Piérard-Franchimont et al., 2000). Het effect is echter klein en om dit kleine effect te bereiken dien je de huid gedurende maanden tot een jaar 2 maal daags in te smeren.

Cellasene
Cellasene zijn zogenaamde anti-cellulitepillen (vallend onder de voedingssupplementen), bestaande uit capsules met een mix van verschillende kruidenextracten, waarvan geclaimd wordt dat het cellulite van binnenuit bestrijdt door simpelweg 2 à 3 maal daags gedurende 8 weken een capsule in te nemen. De kruidenextracten zouden de bloedcirculatie verbeteren, vetophopingen verminderen, de stofwisseling stimuleren en de vochthuishouding reguleren. Voor 40 capsules Cellasene betaal je rond de €45,-.

Volgens marketeer en distributeur in de V.S. Rexall Sundown zou de werking van Cellasene ondersteund worden door klinisch onderzoek, maar dit betreft geen gedegen wetenschappelijk onderzoek dat ingezien kan worden door derden (Diaz, 2000). Lis‐Balchin heeft wel een kleinschalig onderzoek gedaan naar Cellasene dat gepubliceerd is. Slechts 3 van de 11 vrouwen hadden het idee dat de Cellasene hun cellulite iets verbeterd had; dit ten opzichte van de 2 vrouwen in de controlegroep die dit ook vonden en die een placebo gekregen hadden. Objectieve metingen naar vermindering van cellulite zijn in dit onderzoek verder niet verricht (Lis‐Balchin, 1999).

Endermologie
Een veelgebruikte behandeling tegen cellulite is endermologie (lipomassage): een mechanische bindweefselmassage. Hierbij wordt met behulp van een apparaat met een intensieve vacuümtechniek de huid aangezogen, omhooggetrokken en wordt de huid op- en afgerold. Het idee achter endermologie is dat de massage het onderhuidse vet beter verdeeld, de doorbloeding en lymfecirculatie verbeterd en de vorming van collageen stimuleert. Er is ook een apparaat op de markt dat zou moeten werken volgens hetzelfde principe en geschikt is voor thuisgebruik: de Celluless.

De enkele kwalitatief goede studies die het effect van endermologie op cellulite hebben onderzocht, wijzen uit dat endermologie amper tot geen effect heeft op de vermindering van cellulite (Collis et al., 1999; Tülin Güleç, 2009). Endermologiebehandelingen worden meestal gedurende 10 tot 12 weken zo’n 1 tot 2 maal per week uitgevoerd, en kosten in totaal  tussen de €500,- en €1.000,-. Voor de Celluless betaal je zo’n €50,-.

Liposuctie
Liposuctie is simpelweg het wegzuigen van vetcellen op ongewenste plaatsen in het lichaam. Hoewel de behandeling een verbetering van de cellulite kan betekenen (Gasparotti, 1992), kan liposuctie ook tot een verslechtering leiden, met als resultaat nog meer putten in de huid dan vóór de liposuctie (Coleman et al., 1997). Daarnaast krijg je te maken met de ontsierende littekens van de liposuctie zelf. Vandaar dat liposuctie over het algemeen niet wordt aangeraden als behandeling tegen cellulite.

Subcision
Subcision is een behandeling voor cellulite ontworpen door dokters Hexsel en Mazzuco (2000). Het is een chirurgische techniek waarbij een naald in de huid gebracht wordt, waarmee de vezelige septa (bindweefselschotjes) doorgesneden worden die verantwoordelijk zijn het creëren van de bobbelige structuur.

Hexsel en Mazzuco hebben Subcision uitgeprobeerd op 232 cellulitepatiënten tussen de 18 en 52 jaar. Na de behandeling was 75% tevreden met de behandeling, 20% gedeeltelijk tevreden en 1% ontevreden. Alle patiënten hadden na de operatie last van pijn, blauwe plekken en hyperpigmentatie, maar de behandeling laat geen littekens achter. In het onderzoek waren geen objectieve criteria gebruikt om eventuele verbetering van de cellulite te achterhalen.

Lasertherapie
Cellulite wordt ook geprobeerd te bestrijden met behulp van lasers. Onderzoek naar de effectiviteit van lasertherapie in de behandeling van cellulite is pas recent begonnen; in de review van Avram in 2004 was er nog helemaal geen gedegen onderzoek naar gedaan.

Zowel met de VelaSmooth laser, de SmoothShapes laser als de Cellulaze laser zijn onder daadwerkelijk significante behandelresultaten geboekt (Sadick & Mulholland, 2004;Alster, 2005; Lach, 2008; Kulich, 2010; DiBernardo, 2011; DiBernardo et al., 2013; Katz, 2013).

Waar VelaSmooth en SmoothShapes oppervlakkige lasertherapie en een kleine verbetering in de vermindering van cellulite bieden, is Cellulaze een intrusieve lasertherapie waarmee betere behandelresultaten geboekt kunnen worden. Bij Cellulaze worden onder plaatselijke verdoving kleine gaatjes in de huid gemaakt zodat de laser onder de huid kan worden gebracht. Net als bij Subcision worden vervolgens de bindweefselschotjes vernietigd, waardoor het vet zich opnieuw kan verdelen en minder ophoopt. Bijkomend voordeel is dat de laser vet verminderd en de collageenaanmaak stimuleert, waardoor de huid er strakker uit gaat zien. In plaats van een serie behandelingen, is de behandeling met Cellulaze slechts eenmalig.

De resultaten van laserbehandelingen zijn helaas niet bij veel proefpersonen onderzocht en de lange termijnresultaten van laserbehandelingen zijn nog onbekend. Vooralsnog is lasertherapie, en dan met name Cellulaze, wel de meest veelbelovende behandeling in de strijd tegen cellulite!

Bronnenlijst

Alster, T. S., & Tanzi, E. L. (2005). Cellulite treatment using a novel combination radiofrequency, infrared light, and mechanical tissue manipulation device. Journal of Cosmetic and Laser Therapy, 7(2), 81-85.

Avram, M. M. (2004). Cellulite: a review of its physiology and treatment. Journal of Cosmetic and Laser Therapy, 6(4), 181-185.

Collis, N., Elliot, L. A., Sharpe, C., & Sharpe, D. T. (1999). Cellulite treatment: a myth or reality: a prospective randomized, controlled trial of two therapies, endermologie and aminophylline cream. Plastic and reconstructive surgery, 104(4), 1110-1114.

Coleman, W.P., Letessier, S. & Hanke, C.W. (1997). Liposuction. In: Coleman, W.P., Hanke, C.W., Alt, T.H., Asken, S. (eds). Cosmetic surgery of the skin. BC Decker Inc: Philadelphia, PA.

Diaz, L. M. (2000). Cellasene or Endermologie, the Administrative Battle against Cellulite: Does FDA Approval Impress Consumers. QLR, 20, 169.

DiBernardo, B. E. (2011). Treatment of cellulite using a 1440-nm pulsed laser with one-year follow-up. Aesthetic Surgery Journal, 31(3), 328-341.

DiBernardo, B., Sasaki, G., Katz, B. E., Hunstad, J. P., Petti, C., & Burns, A. J. (2013). A multicenter study for a single, three-step laser treatment for cellulite using a 1440-nm Nd: YAG laser, a novel side-firing fiber, and a temperature-sensing cannula. Aesthetic Surgery Journal, 33(4), 576-584.

Draelos, Z.D. & Marenus, K.D. (1997). Cellulite. Etiology and purported treatment. Dermatol Surg, 23(12), 1177-1181.

Gasparotti, M. (1992). Superficial liposuction: a new application of the technique for aged and flaccid skin. Aesthetic plastic surgery, 16(2), 141-153.

Goldman, M. P. (2002). Cellulite: a review of current treatments. Cosmet Dermatol, 15(2), 17-20.

Hexsel, D. M., & Mazzuco, R. (2000). Subcision: a treatment for cellulite. International journal of dermatology, 39(7), 539-544.

Katz, B. (2013). Quantitative & qualitative evaluation of the efficacy of a 1440 nm Nd: YAG laser with novel bi-directional optical fiber in the treatment of cellulite as measured by 3-dimensional surface imaging. Journal of drugs in dermatology: JDD, 12(11), 1224-1230.

Kligman, A. M., Pagnoni, A., & Stoudemayer, T. (1999). Topical retinol improves cellulite. Journal of Dermatological Treatment, 10(2), 119-125.

Kulick, M. I. (2010). Evaluation of a Noninvasive, Dual-Wavelength Laser–Suction and Massage Device for the Regional Treatment of Cellulite. Plastic and Reconstructive Surgery, 125(6), 1788-1796.

Lach, E. (2008). Reduction of subcutaneous fat and improvement in cellulite appearance by dual-wavelength, low-level laser energy combined with vacuum and massage. Journal of Cosmetic and Laser Therapy, 10(4), 202-209.

Lis‐Balchin, M. (1999). Parallel placebo‐controlled clinical study of a mixture of herbs sold as a remedy for cellulite. Phytotherapy Research, 13(7), 627-629.

Nürnberger, F., & Müller, G. (1978). So‐called cellulite: An invented disease. The Journal of dermatologic surgery and oncology, 4(3), 221-229.

Piérard-Franchimont, C., Piérard, G. E., Henry, F., Vroome, V., & Cauwenbergh, G. (2000). A randomized, placebo-controlled trial of topical retinol in the treatment of cellulite. American journal of clinical dermatology, 1(6), 369-374.

Rossi, A. B. R., & Vergnanini, A. L. (2000). Cellulite: a review. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 14(4), 251-262.

Sadick, N. S., & Mulholland, R. S. (2004). A prospective clinical study to evaluate the efficacy and safety of cellulite treatment using the combination of optical and RF energies for subcutaneous tissue heating. Journal of Cosmetic and Laser Therapy, 6(4), 187-190.

Sainio, E. L., Rantanen, T., & Kanerva, L. (2000). Ingredients and safety of cellulite creams. European Journal of Dermatology, 10(8), 596-603.

Scherwitz, C. & Braun‐Falco, O. (1978). So‐called cellulite. The Journal of dermatologic surgery and oncology, 4(3), 230-234.

Tülin Güleç, A. (2009). Treatment of cellulite with LPG endermologie. International journal of dermatology, 48(3), 265-270.

Wanner, M., & Avram, M. (2008). An evidence-based assessment of treatments for cellulite. Journal of drugs in dermatology: JDD, 7(4), 341-345.