Epsom zoutbad: dé beautytrend van 2017 in de VS

Het Google Beauty Trends Report geeft een analyse van de meest populaire zoekopdrachten gerelateerd aan schoonheid, onderverdeeld naar de drie grootste cosmeticamarkten (de V.S., Japan en Frankrijk).

De zoekterm die in de V.S. het meest standvastig is in haar stijgende lijn volgens het laatste Google Beauty Trends Report, is ‘epsom salt bath’. Ik had er nog nooit van gehoord.

Wat is Epsom zout? En waarom zou je een Epson zoutbad willen nemen?

Epsom zout: wat is het?
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is Epsom zout geen zout in de zin van keukenzout (natriumchloride) of iets vergelijkbaars, maar verwijst het naar een chemische verbinding die voor bijna 100% uit magnesiumsulfaat bestaat. Epsom zout ontleent zijn naam aan de stad Epsom in Engeland, waar het in 1965 voor het eerste gedestilleerd werd uit bronwater.

Magnesiumsulfaat heeft bij inname een laxerend effect, waardoor het bitterzoute bronwater in Epsom in eerste instantie gebruikt werd als geneesmiddel tegen constipatie. Al snel werd dit ‘geneeskrachtige’ water tevens gebruikt in kuurbaden (Sakula, 1984).

Gezondheidsclaims omtrent het nemen van een Epsom zoutbad
Blijkbaar is het nemen van een Epsom zoutbad 50 jaar later nog steeds (of opnieuw) zeer populair.

Van een Epsom zoutbad wordt op talloze websites geclaimd, dat het geneeskrachtige effecten heeft op uiteenlopende aandoeningen. Met name verschillende soorten pijn (spierpijn, migraine, fibromyalgia), verstuikingen, zwellingen en ontstekingen worden genoemd als klachten waarbij het nemen van een Epsom zoutbad verlichting zou bieden.

Daarnaast zou een Epsom zoutbad helpen om te ontspannen en beter te kunnen slapen.

Gerelateerd – Magnesiumolie tegen vermoeidheid en stress: (hoe) werkt het?

Welk wetenschappelijk bewijs is er voor een geneeskrachtige werking van een Epsom zoutbad?
Magnesiumsulfaat werkt inderdaad laxerend (Izzo et al., 1996). Dit geldt overigens voor de inname van magnesium in het algemeen (Wood, 1908). Hiernaast is magnesiumsulfaat nog werkzaam bij andere aandoeningen.

1. Magnesiumsulfaat verminderd de kans op pre-eclampsie (oook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd), een aandoening die gekarakteriseerd wordt door de combinatie van een te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine ((Euser, & Cipolla, 2009; Duley, 2010).
2. Inhalatie van verneveld magnesiumsulfaat kan een gunstige uitwerking hebben op ernstige astma-aanvallen die op geen andere manier onder controle te krijgen zijn (Powell et al., 2012).
3. Intraveneus (via de aderen) toegediend magnesiumsulfaat zou een gunstig effect kunnen hebben op de intensiteit van postoperatieve pijn (Albrecht et al., 2013; Guo et al., 2015).

Ik heb echter geen enkel wetenschappelijk onderzoek kunnen vinden naar mogelijke helende effecten van het nemen van een Epsom zoutbad bij pijn, verstuikingen, zwellingen of ontstekingen. Noch heb ik iets kunnen vinden over een mogelijk huidverzorgend effect.

Er is geen enkel bewijs dat gezondheidsclaims voor Epsom zoutbaden onderbouwd dan wel onderuit haalt.

Welk wetenschappelijk bewijs is er voor een relaxerende werking van een Epsom zoutbad?
Relaxatie is een van de psychologische interventies die vaak gebruikt wordt om stress en/of (chronische) pijn te verminderen. Het nemen van een warm bad op zich, kan voor sommigen al heel ontspannend zijn. Het ontspannende effect zal vast niet minder worden, wanneer je aan het badwater wat Epsom zout toevoegt, zeker niet aangezien Epson zout het water een zijdeachtig gevoel geeft. En wellicht na het nemen van een ontspannend (Epsom) bad goed slapen.

Naast het gebruik van Epsom zout voor het baden in eigen huis, wordt Epsom zout tevens gebruikt om te floaten: het gewichtloos en zonder externe prikkels drijven op water met een zeer hoge concentratie aan Epsom zout in een speciaal daarvoor ontwikkelde floatroom. Volgens John Lilly, de bedenker van floaten, zou tijdelijke sensore deprivatie (het voor een bepaalde tijd afsluiten van externe zintuiglijke prikkels) voor lichamelijke en geestelijke ontspanning zorgen.

Wil je meer weten over floaten? Dan kun je onder andere een kijkje nemen op de website van Floatcenter.

Er zijn beperkte aanwijzingen dat floating – officieel Floatation REST (Restricted Environmental Stimulation Technique) genoemd – positieve effecten uit kan oefenen op onze fysiologie (zoals een lager cortisolniveau en lagere bloeddruk) en ons gevoel van welbevinden (Van Dierendonck & Te Nijenhuis, 2005). Dit is echter een publicatie waarin 27 zeer kleinschalige onderzoeken met in totaal slechts 449 proefpersonen  geanalyseerd werden, wat de betrouwbaarheid van deze resultaten sterk in het geding brengt (Button et al., 2013).

Foto: floatcabine

Tevens zijn er aanwijzingen dat magnesiumionen onze huid kunnen penetreren, en op deze wijze wellicht onze magnesiumstatus kunnen verbeteren (Chandrasekaran, 2016). Aangezien magnesium een belangrijke factor speelt in ons psychologisch functioneren, onze reactie op stress en ons vermogen om onze spieren te ontspannen, zou een Epsom zoutbad wellicht op die manier kunnen bijdragen aan een betere ontspanning. En wellicht ook bij pijn: stress kan immers leiden tot verkramping en (spier)pijn, en het ervaren van (chronische) pijn is een stressor (Melzack, 1999).

Het verminderen van gevoelens van stress en vermoeidheid is momenteel in ieder geval één van de redenen waarom mensen hun huid momenteel graag insmeren met magnesiumolie (een mengsel van water en magnesiumchloride).

Samengevat
Het nemen van een Epsom zoutbad is goedkoop, gemakkelijk te bereiden, kan geen kwaad zolang je het niet opdrinkt en heeft een aangenaam zijdeachtig gevoel.

Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat uitwijst of een Epsom zoutbad al dan niet een geneeskrachtige werking heeft.

Neem dus lekker een Epson zoutbad of ga floaten als je dat prettig vindt, maar verwacht er geen wonderen van!

Bronnenlijst

Albrecht, E., Kirkham, K. R., Liu, S. S., & Brull, R. (2013). Peri‐operative intravenous administration of magnesium sulphate and postoperative pain: a meta‐analysis. Anaesthesia, 68(1), 79-90.

Duley, L., Gülmezoglu, A. M., Henderson‐Smart, D. J., & Chou, D. (2010). Magnesium sulphate and other anticonvulsants for women with pre‐eclampsia. Cochrane Database Syst Rev, (11):CD000025.

Euser, A. G., & Cipolla, M. J. (2009). Magnesium sulfate for the treatment of eclampsia. Stroke, 40(4), 1169-1175.

Guo, B.L. et al.  (2015). Effects of systemic magnesium on post-operative analgesia: is the current evidence strong enough?. Pain physician, 18, 405-417.

Izzo, A. A., Gaginella, T. S., & Capasso, F. (1996). The osmotic and intrinsic mechanisms of the pharmacological laxative action of oral high doses of magnesium sulphate. Importance of the release of digestive polypeptides and nitric oxide. Magnesium research, 9(2), 133-138.

Melzack, R. (1999). Pain and stress: A new perspective (pp. 89-106). In: Gatchel RJ, Turk DC, editors. Psychosocial factors in pain: critical perspectives. New York: Guilford Press.

Powell, C., Dwan, K., Milan, S. J., Beasley, R., Hughes, R., Knopp‐Sihota, J. A., & Rowe, B. H. (2012). Inhaled magnesium sulfate in the treatment of acute asthma. Cochrane Database Syst Rev, 12:CD003898

Van Dierendonck, D., & Te Nijenhuis, J. (2005). Flotation restricted environmental stimulation therapy (REST) as a stress-management tool: A meta-analysis. Psychology & Health, 20(3), 405-412.

Sakula, A. (1984). Doctor Nehemiah Grew (1641-1712) and the Epsom salts. Clio Med., 19(1-2):1-21.

Wood, H.C. (1908). Cathartics. Therapeutics. Its Principles and Practice (pp.497-524). Philadelphia: Lippincott.