Hoe gezond is olijfolie?

Welke salade je ook zult maken, de kans is groot dat je er wat olijfolie overheen zult schenken. Want, zeggen ze, dat is gezond.

Anno 2017 is olijfolie het boegbeeld geworden van het Mediterraanse voedingspatroon, dat  – zeker in vergelijking met het Westerse voedingspatroon – als zeer gezond wordt beschouwd, vooral voor het hart- en vaatstelsel (Rees et al., 2013; Martínez-González et al., 2014, 2015).

Maar hoe gezond is olijfolie eigenlijk? En waarom?

Wetenschappelijk bewijs voor de gezondheidseffecten van olijfolie
Het meeste onderzoek naar de gezondheidseffecten van olijfolie, is gedaan naar olijfolie als onderdeel van het Mediterrane voedingspatroon. Het aantal onderzoeken dat verricht is naar de gezondheidseffecten van olijfolie op zich is beperkt, maar wel in rap tempo aan het toenemen (Bernardini & Visioli, 2017).

Er wordt naarstig gezocht naar de effecten van olijfolie op diverse gezondheidsparame-ters, waaronder de aanwezigheid van ontstekingsmarkers en het functioneren van het endotheel (het beschermende laagje cellen aan de binnenkant van onze bloedvaten). Met name de in olijfolie aanwezige onverzadigde vetzuren en polyfenolen (zoals oleocanthal) worden onderzocht (Cicerale et al., 2012; Schwingshackl et al., 2017).

Gerelateerd:      Tips voor het kopen van een goede olijfolie

Wat betreft de gezondheidseffecten van olijfolie, gaat de meeste belangstelling uit naar de zogenaamde extra vierge olijfolie (EVOO): olijfolie van de hoogste kwaliteit, die gewonnen is middels mechanische koude persing en een maximaal gehalte aan vrije vetzuren (uitgedrukt in oliezuur) van 0,8% heeft (Verordening (EEG) Nr. 2568/91).

Echt goed onderzoek, dat een aantoonbaar bewijs kan leveren over de potentiële gezondheidseffecten van olijfolie, is vooralsnog echter niet verricht.

Het sterkste bewijs voor het gezondheidseffect van olijfolie, is een positieve associatie (geen oorzakelijk verband!) tussen de consumptie van olijfolie en een lager risico op het krijgen van een beroerte (Martínez-González et al., 2014) en een lager risico op het krijgen van kanker (Psaltopoulou et al., 2011).

Alle andere zogenaamde gezondheidsvoordelen van olijfolie die op talloze internetsites gepresenteerd worden als feiten, zijn niet bewezen en kun je naar mijn mening gerust met een flinke korrel zou nemen.

De opkomst van olijfolie als nutraceutical
Nog voordat überhaupt duidelijk is of olijfolie  een gezondheidseffect heeft dat méér is dan simpelweg een bron te zijn van vetzuren die ons lichaam nodig heeft (maar die we eventueel ook uit andere voeding zouden kunnen halen), laat staan welk(e) stof(fen) hiervoor dan verantwoordelijk zou(den) zijn, verschijnen er al allerlei nutraceuticals op de markt die (bestanddelen van) olijfolie bevatten (Bernardini & Visioli, 2017).

Een goed voorbeeld hiervan is Alyvium, een nutraceutical/cosmeceutical dat o.a. olijfolie-extract bevat, en de huidaandoening psoriasis claimt te kunnen verminderen (Acosta et al., 2016).

Hier zou ik mijn geld voorlopig maar niet aan uitgeven (lees: verspillen). Doe mij maar gewoon een goede olijfolie!

Bronnenlijst

Acosta, E. H., Pérez, J. A. S., Arjona, J. A., & Visioli, F. (2016). An olive polyphenol-based nutraceutical improves cutaneous manifestations of psoriasis in humans. PharmaNutrition, 4(4), 151-153.

Bernardini, E., & Visioli, F. (2017). High quality, good health: The case for olive oil. European Journal of Lipid Science and Technology, 119(1).

Cicerale, S., Lucas, L. J., & Keast, R. S. J. (2012). Antimicrobial, antioxidant and anti-inflammatory phenolic activities in extra virgin olive oil. Current opinion in biotechnology, 23(2), 129-135.

Martínez-González, M. A., Dominguez, L. J., & Delgado-Rodríguez, M. (2014). Olive oil consumption and risk of CHD and/or stroke: a meta-analysis of case-control, cohort and intervention studies. The British Journal of Nutrition, 112(2), 248.

Martínez-González, M. A., Salas-Salvadó, J., Estruch, R., Corella, D., Fitó, M., Ros, E., & PREDIMED INVESTIGATORS. (2015). Benefits of the Mediterranean diet: insights from the PREDIMED study. Progress in cardiovascular diseases, 58(1), 50-60.

Psaltopoulou, T., Kosti, R. I., Haidopoulos, D., Dimopoulos, M., & Panagiotakos, D. B. (2011). Olive oil intake is inversely related to cancer prevalence: a systematic review and a meta-analysis of 13800 patients and 23340 controls in 19 observational studies. Lipids in health and disease, 10(1), 127.

Rees, K., Hartley, L., Flowers, N., Clarke, A., Hooper, L., Thorogood, M., & Stranges, S. (2013). ‘Mediterranean’ dietary pattern for the primary prevention of cardiovascular disease. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 8. Art. No.: CD009825.

Schwingshackl, L., Christoph, M., & Hoffmann, G. (2015). Effects of olive oil on markers of inflammation and endothelial function—a systematic review and meta-analysis. Nutrients, 7(9), 7651-7675.