Kraaienpootjes verminderen: wat werkt wel/niet?

De huid rondom de ogen is de plaats waar als eerst fijne lijntjes en rimpels verschijnen. Hierdoor is het ooggebied één van de belangrijkste gezichtskenmerken aan de hand waarvan iemands leeftijd wordt ingeschat (Nkengne et al., 2008; Kaczvinsky et al., 2009).

De rimpels die verschijnen in de huid rondom de ogen, beginnen veelal aan de buitenrand en waaieren uit naar de zijkant. Hoewel het exacte rimpelpatroon per persoon verschilt, hebben deze rimpels een patroon dat op de poot van een kraai lijkt, waardoor ze meestal kraaienpootjes genoemd worden (Kane, 2003).

Kraaienpootjes

Hoe ontstaan kraaienpootjes?
Een veelgebruikte (en wat positiever klinkende) naam voor kraaienpootjes, is lachrimpels. Kraaienpootjes zijn namelijk expressierimpels: dynamische rimpels die met name ontstaan door herhaaldelijke spierbewegingen in het gezicht.

Kraaienpootjes ontstaan vooral door de uitdrukking die gepaard gaat met lachen, maar ook door andere gezichtsuitdrukkingen waarbij de ogen worden samengeknepen, zoals turen of fronsen (Bergfeld, 1997; Kligman et al., 1985).

Andere factoren die een rol spelen bij het ontstaan van kraaienpootjes, zijn:

  1. Blootstelling aan UV-licht. UV-licht is de belangrijkste oorzaak van vroegtijdige huidveroudering, met name van rimpels en pigmentvlekken. Met spreekt in dit geval van fotoveroudering. Rimpels die in de ooghuid ontstaan door UV-straling, zijn niet dynamisch maar statisch van aard. Daarnaast zorgt zonlicht er vaak voor dat je tegen het licht in gaat turen, waardoor je vaker de spierbewegingen zult maken die kraaienpootjes veroorzaken.
  2. Leeftijd. Naarmate je ouder wordt, zul je meer gezichtsbewegingen gemaakt hebben. Daarnaast verliest de huid met het ouder worden haar elasticiteit, rekbaarheid en onderhuids volume, waardoor de huid kwetsbaarder wordt en vatbaarder voor blijvende rimpels, die prominenter, dieper en statisch van aard zijn (Le Louarn, 2007).
  3. Roken. Uit epidemiologisch onderzoek is gebleken dat kraaienpootjes vaker en sneller voorkomen bij rokers (Daniell, 1971).

Kraaienpootjes zijn er in verschillende gradaties. Carruthers en collega’s (2008) hebben een schaal ontworpen aan de hand waarvan de ‘ernst’ van kraaienpootjes bepaald kan worden. Hierbij maken zij een onderscheid tussen 5 gradaties bij een ontspannen gezicht (A) en glimlachend gezicht (B) (zie foto): 0) Geen rimpels, 1) Zeer fijne rimpels, 2) Fijne rimpels, 3) Matige rimpels en 4) Diepe rimpels.

Bron: Carruthers et al., 2008

Hoe kun je kraaienpootjes voorkomen?
Ik heb eens een keer een aflevering van Dr. Phil gezien waarin een vrouw te gast was die probeerde nooit te lachen, uit angst dat ze er rimpels van zou krijgen. Je gezicht in de plooi houden, zou er best voor kunnen zorgen dat je je gezicht uit de plooi kunt houden, maar aan te raden lijkt dit mij niet.

Wat je wel zou kunnen doen zonder jezelf een hoop psychische schade toe te brengen, is het dragen van een (zonne)bril indien nodig. Veel van ons ‘getuur’ wordt namelijk veroorzaakt doordat we ons moeten inspannen om iets goed te kunnen zien. Hierbij is met name sprake als je ogen niet meer optimaal werken, of de zon in je gezicht schijnt. In beide gevallen is een bril een aanraden: een bril (of lenzen) met sterkte om beter te kunnen zien, en een zonnebril (eventueel ook met sterkte) voor wanneer je op zonnige dagen de deur uit gaat (American Academy of Dermatology, 2003; Ekiz et al., 2012).

Bijkomende voordeel van het dragen van een zonnebril met goede UV-filter, is dat het niet alleen de ogen, maar ook de dunne en kwetsbare huid rondom de ogen beschermt tegen blootstelling aan UV-straling. Een zonnebril voorkomt hiermee op twee manieren het ontstaan van rimpels rondom de ogen!

Verder is het natuurlijk aan te raden je huid in te smeren met een goede zonnebrandcrème als je het risico op fotoveroudering wilt verminderen: het verouderende effect van UV-straling geldt voor de huid in het algemeen (Hughes et al., 2013).

kraaienpootjes oog crème

Cosmeticaproducten die kraaienpootjes kunnen verminderen
Een van de weinige cosmetica-ingrediënten waarvan onomstotelijk bewezen is dat het helpt om de huid er jonger uit te laten zien, met name als het gaat om de zonverouderde huid, is retinol. Goede cosmeticaproducten met een werkzame concentratie aan retinol, zijn in staat om rimpels veroorzaakt door UV-straling te verminderen, ook degene rondom je ogen (Rabe, 2006). Retinol werkt helaas niet bij expressierimpels.

Een kanttekening…
Van belang voor de verzorging van de ooghuid, is dat je kiest voor een goede hydraterende gezichtscrème – er is geen bewijs dat dit per se een oogcrème hoeft te zijn (Kaczvinsky et al., 2009). De cosmeticaformuleringen van producten ter verzorging van de ooghuid verschillen over het algemeen niet echt van die ter verzorging van de rest van de gezichtshuid (zie hier).

Er zijn niet alleen aanwijzingen dat goede zonnebrandcrèmes rimpels helpen voorkomen, maar ook dat ze bestaande rimpels kunnen verminderen. De werking hierachter, suggereren de onderzoekers, is dat de huid door de dagelijkse UV-bescherming de kans krijgt om oude zonneschade op te ruimen, zonder zich bezig te hoeven houden met het beschermen van de huid tegen nieuwe zonneschade (Randhawa et al., 2016).

Tot slot is het nog de moeite waard om te vermelden dat een huidsmeersel met botulinetoxine A (RT001) ontwikkeld is, die de huid dermate kan penetreren dat het in staat is kraaienpootjes meer te verminderen dan een ‘gewoon’ hydraterend huidsmeersel (Glogau et al., 2012).

Samengevat: cosmeticaproducten die je kunt gebruiken om kraaienpootjes te verminderen, zijn een goede zonnebrand- of dagcrème met breedspectrum zonnefilter voor overdag, en een goede nachtcrème met retinol voor de nacht.

Cosmetische procedures die kraaienpootjes kunnen verminderen
Zoals ik hierboven al heb aangegeven, zijn kraaienpootjes met name expressie-rimpels veroorzaakt door herhaaldelijke spierbewegingen.

Expressierimpels, waaronder kraaienpootjes, zijn goed te behandelen met spierverslappende injectables (botulinetoxines) zoals Botox (OnabotulinumtoxinA), Bocouture (IncobotulinumtoxinA) of Azzalure. (AbobotulinumtoxinA). Een dergelijke behandeling duurt 5 à 15 minuten, waarbij aan de buitenzijde van de ogen op drie specifieke plaatsen zo’n 5 à 10 units aan botulinetoxine direct in de circulaire oogspier (orbicularis oculi) wordt ingespoten in een hoek van 20-30 graden (Ascher et al., 2009, 2010).

In vergelijkend onderzoek bleek Botox effectiever in het verminderen van kraaienpootjes dan Bocouture wanneer voor beide een gelijke concentratie werd gebruikt (Yeilding & Fezza, 2015). Bij een maximaal gebruikte concentratie van beide, bleek 30 units aan Azzalure een mooier resultaat te sorteren op kraaienpootjes dan 10 units aan Botox (Nettar et al., 2011).

Over het algemeen voldoet bij (zeer) fijne kraaienpootjes (graad 1 of 2) botulinetoxine alleen, en geeft een combinatiebehandeling het mooiste resultaat bij matige of diepe kraaienpootjes (graad 3 of 4). Kies altijd voor tijdelijke fillers!!!

filler injectable

Soms zijn de kraaienpootjes al dermate diep, dat een spierverslapper alléén niet voldoende is om kraaienpootjes adequaat te kunnen verminderen. In dit geval kan een behandeling met botulinetoxine worden aangevuld met een rimpelvuller (filler), die de rimpel van binnenuit opvult.

Werken met injectables is millimeterwerk, zeker als het gaat om kraaienpootjes. Ben je op zoek naar een goede kliniek of arts om Botox of fillers in te spuiten? Kijk dan eerst eens op consumentenreviewwebsites zoals KliniekErvaringen.nl of IdealBody.nl.

Kraaienpootjes verminderen zonder Botox of fillers?
Naast bovengenoemde manieren worden er nog een hoop andere tips gegeven waarmee geclaimd wordt dat je kraaienpootjes kan verminderen. Zelfs hele simpele, zoals voldoende slaap en water. Niet dat dit soort tips niet belangrijk zijn, maar een waarneembaar antirimpeleffect zullen dit soort activiteiten helaas niet hebben.

In deze alinea bespreek ik de effectiviteit van een aantal meer alternatieve tips en behandelmethoden rondom het verminderen van kraaienpootjes.

Laser- en lichttherapie bij kraaienpootjes
Zower lasertherapie (CO2 laser) als lichttherapie (IPL) is in staat om kraaienpootjes te verminderen. Lasertherapie is effectiever dan lichttherapie, maar heeft ook meer bijwerkingen (Hedelund et al., 2006).

Met laser- of lichttherapie kunnen betere resultaten worden behaald wanneer de kraaienpootjes eerst behandeld zijn met botulinetoxine A (Carruthers & Carruthers, 2004; Lowe et al., 2005). Daarnaast zorgt een laserbehandeling van de kraaienpootjes ervoor dat botulinetoxine ook deels kan worden opgenomen door de huid wanneer het óp de behandelde plaats gesmeerd wordt in plaats van onder de huid gespoten wordt (Mahmoud et al, 2015).

PDO draadlift bij kraaienpootjes
PDO ( polydioxanon) draden zijn oplosbare hechtdraden die o.a. gebruikt kunnen worden om delen van het gezicht te ‘liften’ (zeker als de draden weerhaakjes hebben) en rimpels te verminderen. Er is enig bewijs dat PDO-draden een effectieve en veilige manier is om kraaienpootjes mee te verminderen (Shin et al., 2012).

De kraaienpootjeswisser
In 2012 werd het zogenaamde WrinkleMD Eye HA Deep Infusion System (bijnaam ‘kraaienpootjeswisser’) gelanceerd. Dit doe-het-zelf beautyapparaat bevatte twee pads om rondom de ogen te bevestigen, waaronder een serum met peptiden en hyaluronzuur moest worden aangebracht. Middels een gepatenteerde iondiffusie-technologie zouden deze pads in staat zijn om de huidverjongende ingrediënten diep in de huid te laten penetreren en zo kraaienpootjes te verminderen (Hardy, 2012).

Wetenschappelijke studies naar de werkzaamheid hiervan heb ik niet kunnen vinden. Geen idee of het heeft gelegen aan het gebrek aan werkzaamheid, de hoge kosten of de moeite die mensen moesten doen om het apparaat te gebruiken, maar deze ‘revolutionaire aanpak’ lijkt amper meer ergens verkrijgbaar en een snelle dood te zijn gestorven…

Platelet-Rich Plasma (PRP) bij kraaienpootjes
Een aantal decennia geleden werd de Platelet-Rich Plasma-technologie ontwikkeld. Dit is een methode op basis waarvan Platelet-Rich Plasma (PRP), oftewel bloedplaatjesrijk plasma, wordt verkregen en toegepast als geneesmiddel en als middel om de huid te verjongen (de zogenaamde ‘Vampier Facelift’, zie hier). Enkele jaren geleden is er ook specifiek onderzoek gedaan naar het effect van PRP op kraaienpootjes; PRP bleek hier geen significant effect op uit te kunnen oefenen (Mehryan et al., 2014).

Gezichtsyoga of gezichtsgymnastiek bij kraaienpootjes
Vooralsnog zijn er onvoldoende gegevens beschikbaar om te kunnen bepalen of het uitvoeren van gezichtsoefeningen een effectieve manier is om de gezichtshuid te verjongen (Gruber et al., 2014). Dit geldt dus ook voor de huid rondom de ogen (zie hier).


Bronnenlijst

American Academy of Dermatology (AAD) (2003). What causes our skin to age. Opgehaald op 13 januari 2014 van http://www.aad.org/dermatology-a-to-z/health-and-beauty/every-stage-of-life/adult-skin/what-causes-aging-skin

Ascher, B., Rzany, B. J., & Grover, R. (2009). Efficacy and Safety of Botulinum Toxin Type A in the Treatment of Lateral Crow’s Feet: Double‐Blind, Placebo‐Controlled, Dose‐Ranging Study. Dermatologic surgery, 35(10), 1478-1486.

Ascher, B., Talarico, S., Cassuto, D., Escobar, S., Hexsel, D., Jaén, P., … & Viel, M. (2010). International consensus recommendations on the aesthetic usage of botulinum toxin type A (Speywood Unit)–part I: upper facial wrinkles. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 24(11), 1278-1284.

Bergfeld, W.F. (1997). The aging skin. Int. J. Fertil. Womens Med, 42, 57-66.

Carruthers, J., & Carruthers, A. (2004). The effect of full‐face broadband light treatments alone and in combination with bilateral crow’s feet botulinum toxin type A chemodenervation. Dermatologic surgery, 30(3), 355-366.

Carruthers, A., Carruthers, J., Hardas, B., Kaur, M., Goertelmeyer, R., Jones, D., … & Maas, C. (2008). A validated grading scale for crow’s feet. Dermatologic Surgery, 34(s2).

Daniell, H. W. (1971). Smoker’s wrinkles: A study in the epidemiology of crow’s feet. Annals of internal medicine, 75(6), 873-880.

Ekiz, Ö., Yüce, G., Ulaşli, S. S., Ekiz, F., Yüce, S., & Başar, Ö. (2012). Factors influencing skin ageing in a Mediterranean population from Turkey. Clinical and experimental dermatology, 37(5), 492-496.

Glogau, R., Brandt, F., Kane, M., Monheit, G. D., & Waugh, J. M. (2012). Results of a randomized, double-blind, placebo-controlled study to evaluate the efficacy and safety of a botulinum toxin type A topical gel for the treatment of moderate-to-severe lateral canthal lines. Journal of Drugs in Dermatology, 11(1), 38-45.

Gruber, R. P., Kwon, E., Berger, A., & Belek, K. A. (2014). The Effectiveness of Facial Exercises for Facial Rejuvenation A Systematic Review. Aesthetic Surgery Journal, 34(1), 34-44.

Hardy, L. (2012). Goodbye crow’s feet! An at-home treatment that promises to zap laughter lines. Opgehaald op 23 februari 2018 van http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2150734/Goodbye-crows-feet-An-home-treatment-promises-zap-laughter-lines.html#ixzz57m3iMtas

Hedelund, L., Bjerring, P., Egekvist, H., & Haedersdal, M. (2006). Ablative versus non‐ablative treatment of perioral rhytides. A randomized controlled trial with long‐term blinded clinical evaluations and non‐invasive measurements. Lasers in surgery and medicine, 38(2), 129-136.

Hughes, M.B.C., Williams, G.M., Baker, P. & Green, A.C. (2013). Sunscreen and Prevention of Skin Aging: A Randomized Trial. Ann Intern Med, 158(11), 781-790.

Kaczvinsky, J. R., Griffiths, C. E., Schnicker, M. S., & Li, J. (2009). Efficacy of anti‐aging products for periorbital wrinkles as measured by 3‐D imaging. Journal of cosmetic dermatology, 8(3), 228-233.

Kane, M. A. (2003). Classification of crow’s feet patterns among Caucasian women: the key to individualizing treatment. Plastic and reconstructive surgery, 112(5), 33S-39S.

Kligman, A.M., Zheng, P., Lavker, R.M. (1985). The anatomy and pathogenesis of wrinkles. Br J Dermatol;113:37-42

Le Louarn, C. (2007). Botulinum toxin and the Face Recurve concept: decreasing resting tone and muscular regeneration. Ann Chir Plast Esthet, 52(3), 165-176.

Lowe, N. J., Ascher, B., Heckmann, M., Kumar, C., Fraczek, S., & Eadie, N. (2005). Double‐blind, randomized, placebo‐controlled, dose‐response study of the safety and efficacy of botulinum toxin type A in subjects with crow’s feet. Dermatologic surgery, 31(3), 257-262.

Mahmoud, B. H., Burnett, C., & Ozog, D. (2015). Prospective randomized controlled study to determine the effect of topical application of botulinum toxin A for crow’s feet after treatment with ablative fractional CO2 laser. Dermatologic Surgery, 41, S75-S81.

Mehryan, P., Zartab, H., Rajabi, A., Pazhoohi, N., & Firooz, A. (2014). Assessment of efficacy of platelet‐rich plasma (PRP) on infraorbital dark circles and crow’s feet wrinkles. Journal of cosmetic dermatology, 13(1), 72-78.

Nettar, K. D., Kenneth, C. Y., Bapna, S., Boscardin, J., & Maas, C. S. (2011). An internally controlled, double-blind comparison of the efficacy of onabotulinumtoxinA and abobotulinumtoxinA. Archives of facial plastic surgery, 13(6), 380-386.

Nkengne, A., Bertin, C., Stamatas, G. N., Giron, A., Rossi, A., Issachar, N., & Fertil, B. (2008). Influence of facial skin attributes on the perceived age of Caucasian women. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 22(8), 982-991.

Rabe, J. H., Mamelak, A. J., McElgunn, P. J., Morison, W. L., & Sauder, D. N. (2006). Photoaging: mechanisms and repair. Journal of the American Academy of Dermatology, 55(1), 1-19.

Randhawa, M., Wang, S., Leyden, J. J., Cula, G. O., Pagnoni, A., & Southall, M. D. (2016). Daily Use of a Facial Broad Spectrum Sunscreen Over One-Year Significantly Improves Clinical Evaluation of Photoaging. Dermatologic Surgery, 0: 1–8.

Shin, K. C., Bae, T. H., Kim, W. S., & Kim, H. K. (2012). Usefulness of gold thread implantation for crow’s feet. Archives of plastic surgery, 39(1), 42.

Yeilding, R. H., & Fezza, J. P. (2015). A prospective, split-face, randomized, double-blind study comparing onabotulinumtoxinA to incobotulinumtoxinA for upper face wrinkles. Plastic and reconstructive surgery, 135(5), 1328-1335.

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Schoonheid en Gezondheid Getagd met ,
2 reactie op “Kraaienpootjes verminderen: wat werkt wel/niet?
  1. Bianca schreef:

    Ik heb zelf onlangs mijn kraaienpootjes weggewerkt bij de Hofkliniek Ben erg blij met het resultaat.

  2. Meis schreef:

    Ik heb het gedaan bij Vinci werkt super goed en ook niet duur!

Laat een reactie achter op Meis Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*