Oil pulling: (hoe) werkt het?

Ineens stonden het internet en de social media er vol mee: getuigenissen en complete uiteenzettingen over de vermeende geweldige en uiteenlopende gezondheidseffecten van oil pulling.

Voor iedereen die nog onbekend is met het fenomeen oil pulling: de term verwijst naar de traditionele Ayurvedische methode van mondverzorging, waarbij een eetlepel van een soort plantaardige olie (veelal sesamolie) gedurende zo’n 10 à 20 minuten door de mond heen en weer wordt gespoeld. Het doel hiervan is om het aantal bacteriën in de mond te verminderen, gaatjes (cariës) te voorkomen, en te zorgen voor gezond tandvlees en witte tanden (Singh & Purohit, 2011).

Met zoveel enthousiasme over oil pulling is het moeilijk om niet nieuwsgierig te worden naar het effect ervan. Tegelijkertijd heb ik zoveel soortgelijke gezondheidshypes voorbij zien komen, die na een paar maanden weer vergeten lijken te zijn. Op zoek naar wetenschappelijk bewijs dus maar!

Hieronder volgt een samenvatting van alles wat ik tot nog toe op Pubmed heb kunnen vinden over het effect van oil pulling op de mondgezondheid.

Het effect van oil pulling op het aantal Streptococcus mutans-bacteriën
In een van de eerste studies, uitgevoerd door Asokan en collega’s, werden 20 jongemannen onderverdeeld in twee groepen: een groep die de mond voor het tanden poetsen 10 minuten lang spoelde met sesamolie (de oil pulling groep) en een groep die de mond voor het tanden poetsen 10 minuten lang spoelde met een mondwater dat het ontsmettende middel chloorhexidine bevatte (de controlegroep). Na 24 uur, 48 uur, 1 week en 2 weken werd het aantal Streptococcus mutans-bacteriën in de tandplak en het speeksel gemeten.

Voor beide groepen gold dat er sprake was van een significante vermindering van het aantal S. mutans-bacteriën in de tandplak en het speeksel. Voor de ‘oil pullers’ was er een significante vermindering zichtbaar in het tandplak na 1 en 2 weken, terwijl voor de groep die het mondwater gebruikte een significante vermindering in het tandplak was op alle 4 de meetpunten en tevens in het speeksel na 48 uur, 1 week en 2 weken. Mondwater was dus effectiever dan oil pulling in het verminderen van S. mutans (Asokan et al., 2008).

Onderzoek door Jauhari en collega’s naar het antimicrobiële effect van respectievelijk oil pulling, mondwater met kruiden en mondwater met fluoride op het aantal S. Mutans-bacteriën en het ontstaan van gaatjes bij kinderen, wees uit dat beide soorten mondwater voor een significante verbetering zorgden, en oil pulling niet (Jauhari et al., 2015).

Het effect van oil pulling op tandplak en ontstoken tandvlees (gingivitis)
Een jaar na hun eerste onderzoek voerden Asokan en collega’s een soortgelijke studie uit, waar ditmaal gekeken werd naar het effect van respectievelijk oil pulling en mondwater op ontstoken tandvlees ontstaan door tandplak. Voor beide groepen gold dat er na 10 dagen sprake was van een significante vermindering in micro-organismen; er was geen significant verschil in effectiviteit tussen de oil pulling groep en de groep die mondwater had gebruikt (Asokan, 2009).

Het effect van oil pulling op een slechte adem (halitose)
In een studie uitgevoerd in 2011 concludeerden Asokan en collega’s dat oil pulling en mondwater even effectief waren in het tegengaan van slechte adem (halitose) en de vermindering van bacteriën die hiermee geassocieerd zijn (Asokan et al., 2011). Sood en collega’s kwamen in hun studie gepubliceerd in 2014 tot dezelfde conclusie betreffende het effect van oil pulling en mondwater op slechte adem.

Conclusie…
Wetenschappelijk onderzoek naar oil pulling is schaars. De meeste zijn kleinschalige studies verricht onder leiding van Asokan, en gepubliceerd in een Indisch wetenschappelijk tijdschrift met lage impactfactor.

Desondanks lijkt oil pulling een positief effect te hebben op de mondgezondheid. De vraag is echter wat hier de reden voor is. Vooralsnog lijkt het effect van oil pulling vooral samen te gaan met de mechanische handeling van mondspoelen, en zou het net zo goed even effectief kunnen zijn als het spoelen van de mond met simpelweg water. Hoewel oil pulling wellicht een goed idee is bij gebrek aan modernere gebitsreinigingsmethoden, is het lang niet zo effectief als het spoelen van de mond met mondwater.

Daarnaast kan er ook een flink nadeel zitten aan oil pulling. Ik heb in Pubmed namelijk nog twee andere publicaties gevonden over oil pulling die ik hierboven nog niet genoemd heb, met daarin gevalsbeschrijvingen van mensen die lipoïde longontsteking opliepen ten gevolge van het herhaaldelijk inhaleren van oliedeeltjes tijdens oil pulling (Kim et al., 2014; Kuroyama et al., 2015).

Bronnenlijst

Asokan, S., Rathan, J., Muthu, M. S., Rathna, P. V., & Emmadi, P. (2008). Effect of oil pulling on Streptococcus mutans count in plaque and saliva using Dentocult SM Strip mutans test: A randomized, controlled, triple-blind study. Journal of Indian Society of Pedodontics and Preventive Dentistry, 26(1), 12.

Asokan, S., Emmadi, P., & Chamundeswari, R. (2009). Effect of oil pulling on plaque induced gingivitis: A randomized, controlled, triple-blind study. Indian Journal of Dental Research, 20(1), 47.

Asokan, S., Kumar, R. S., Emmadi, P., Raghuraman, R., & Sivakumar, N. (2011). Effect of oil pulling on halitosis and microorganisms causing halitosis: A randomized controlled pilot trial. Journal of Indian Society of Pedodontics and Preventive Dentistry, 29(2), 90.

Jauhari, D., Srivastava, N., Rana, V., & Chandna, P. (2015). Comparative Evaluation of the Effects of Fluoride Mouthrinse, Herbal Mouthrinse and Oil Pulling on the Caries Activity and Streptococcus mutans Count using Oratest and Dentocult SM Strip Mutans Kit. International journal of clinical pediatric dentistry, 8(2), 114.

Kim, J. Y., Jung, J. W., Choi, J. C., Shin, J. W., Park, I. W., & Choi, B. W. (2014). Recurrent lipoid pneumonia associated with oil pulling [Correspondence]. The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease, 18(2), 251-252.

Kuroyama, M., Kagawa, H., Kitada, S., Maekura, R., Mori, M., & Hirano, H. (2015). Exogenous lipoid pneumonia caused by repeated sesame oil pulling: a report of two cases. BMC Pulmonary Medicine, 15(1), 1-5.

Singh, A., & Purohit, B. (2011). Tooth brushing, oil pulling and tissue regeneration: A review of holistic approaches to oral health. Journal of Ayurveda and integrative medicine, 2(2), 64.

Sood, P., Devi, A., & Narang, R. (2014). Comparative Efficacy of Oil Pulling and Chlorhexidine on Oral Malodor: A Randomized Controlled Trial. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR, 8(11), ZC18.