Lange en volle wimpers worden beschouwd als teken van schoonheid, met name bij vrouwen. Daarnaast zijn wimpers een belangrijk gezichtskenmerk en hiermee een teken van onze uiterlijke identiteit en herkenbaarheid. Verlies van haar, waaronder de wimpers, heeft daarom veelal een negatieve uitwerking op het psychosociaal welbevinden (Hesketh et al., 2004; Hunt & McHale, 2005).

Gebruikte methoden om wimpers te verfraaien
Aangezien wimpers een belangrijke rol spelen in onze uiterlijke schoonheid en identiteit, is het niet zo vreemd dat vrouwen op zoek zijn naar manieren om hun wimpers mooier te laten lijken (Jones, 2011). Van simpelweg een goede mascara, nepwimpers of wimperextensions tot het gebruik van woldraden, inmiddels ben ik al talloze trucjes tegengekomen die gebruikt worden om de wimpers te verfraaien.

Wimperextensions vind ik vaak een erg overdreven en onnatuurlijk effect hebben. Het opplakken van nepwimpers is een hoop gedoe, en het resultaat van de ‘woldraadmethode’ vind ik ronduit lelijk. Mascara werkt meestal prima om de wimpers donkerder, voller en langer te laten lijken, maar is niet in staat om ontbrekende wimpers te vervangen en is minder effectief naarmate er meer wimpers ontbreken (Draelos, 2001).

Wat bovenstaande methoden met elkaar gemeen hebben, is dat het allemaal optische illusies zijn die je wimpers tijdelijk mooier laten lijken.

De fabrikanten van wimperserums beloven ons dat we met het gebruik hiervan langere, dikkere, donkerder en zelfs méér wimpers kunnen krijgen.

In dit artikel kun je lezen in hoeverre wimperserums deze claims waar kunnen maken!

Gerelateerd:  Wat is het beste wimperserum?

Hoe medicijnen onze haargroei kunnen stimuleren
Medicijngebruik kan een behoorlijke impact hebben op je haargroei.

Zo zijn er medicijnen die haarverlies veroorzaken, haargroei juist stimuleren, of het haar veranderen qua textuur en/of kleur. Het bekendste (en zeer opvallende) voorbeeld van de invloed die medicijnen kunnen uitoefenen op ons haar, is waarschijnlijk wel de kaalheid die vaak gepaard gaat met een chemokuur (Tosti & Pazzaglia, 2007).

Er zijn verschillende manieren waarop medicijnen haargroei kunnen stimuleren, namelijk door:

1. de groeifase (anagene fase) van haarfollikels toe te laten nemen, waardoor dit haar langer en dikker wordt en minder snel uitvalt;
2. het aantal haarfollikels te laten toenemen in dichtheid, waardoor er op hetzelfde huidoppervlak meer haar gaat groeien;
3. de transformatie van dunne, lichte haartjes naar dikkere en meer gepigmenteerde haren.

In feite hebben we het in bovenbeschreven situaties over hypertrichose: een abnormaal toegenomen haargroei, oftewel een hogere haargroei dan verwacht mag worden op grond van leeftijd, lichaamsgebied, ras of geslacht (Wendelin et al., 2003).

Komt de overbeharing voor op plaatsen waarin het haar niet als cosmetisch sierend wordt beschouwd, dan is deze toename in haargroei een vervelende bijwerking. Zorgt de haargroei echter voor een vollere haardos of langere wimpers, dan is deze bijwerking vaak zeer welkom!

Normale groeicyclus van de wimpers

Stoffen die haargroei stimuleren: een toevallige ontdekking
Hoewel veel medicijnen een effect kunnen hebben op de haargroei, komt deze bijwerking meestal voor bij slechts enkele van de gebruikers.

Er zijn echter een aantal medicijnen, die bij vrijwel alle gebruikers de haargroei stimuleren. De ontdekking van deze haargroeimiddelen, was vooral een kwestie van toeval (Coondoo & Sengupta, 2015).

Het medicijn Minoxidil, dat vanaf de jaren ’70 werd voorgeschreven tegen hoge bloeddruk, bleek de haargroei van kalende mannen te stimuleren. Al snel werd duidelijk dat Minoxidil dit effect ook had, wanneer het werd aangebracht op de huid. Zeker nadat het patent op Minoxidil verliep, resulteerde dit in het op de markt komen van een scala aan topische haargroeimiddelen (Messenger & Rundegren, 2004; Gupta & Charrette, 2015).

Stoffen die de haargroei nog meer en langduriger lijken te kunnen stimuleren dan Minoxidil, zijn de zogenoemde prostaglandine-analogen: door de mens vervaardigde kopieën van de van nature in het lichaam voorkomende prostaglandinen. Prostaglandinen zijn een soort hormoonachtige stoffen met een lokale werking, die in de huid o.a. van invloed zijn op onze haargroei (Colombe et al., 2007).

Prostaglandine-analogen als bimatoprost, latanoprost, tafluprost, en travopost, werden in eerste instantie voorgeschreven ter verlaging van een verhoogde oogboldruk, zoals het geval is bij oculaire hypertensie en glaucoom. Zij bleken echter niet alleen de afvoer van vocht uit de oogbol te stimuleren (en zo de oogboldruk te verminderen), maar tevens de wimpergroei te verbeteren door de groeifase van de haren te verlengen. Met als bijwerking meer, langere, dikkere én donkerder wimpers (Johnstone & Albert, 2002).

a. Haarcyclus van normale wimpers. b. Het veronderstelde mechanisme waardoor een wimperserum met 0,03% bimatoprost de groeicyclus van wimpers verlengt. Bron: Jones, 2011.

Wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van haargroeimiddelen in wimperserums
Sinds de ontdekking van het haargroei-stimulerende effect van prostaglandine-analogen, zijn vele onderzoeken uitgevoerd naar het effect van met name bimatoprost op de groei van wimpers (en wenkbrauwen).

Het is aannemelijk dat bimatoprost een stimulerend effect heeft op zowel de wimpergroei. Dit effect geldt voor mensen met ‘normale’ wimpers , maar ook voor mensen (volwassenen en kinderen) die vanwege een chemokuur of een onbekende reden (nagenoeg) geen wimpers meer hebben (Wirta et al., 2015; Borchert et al., 2016; Carruthers et al., 2016; Barrón-Hernández & Antonella, 2017).

Aan het bovenstaande dien ik wel toe te voegen, dat het meeste van het onderzoek naar de effectiviteit van bimatoprost op de wimper- en wenkbrauwgroei gesponsord is door Allergen, de producent van Latisse, een wimperserum dat 0,03% aan bimatoprost bevat.

Gerelateerd: De wetenschap achter mooie wenkbrauwen

Welke resultaten op je wimpergroei kun je verwachten van een wimperserum?
Wanneer je een wimperserum met 0,03% bimatoprost gedurende 4 weken dagelijks gebruikt hebt zoals staat aangegeven op de verpakking, zul je langzaamaan de eerste effecten hiervan op je wimpergroei gaan zien.

Na 16 weken gebruik, heb je het maximale resultaat bereikt. Tegen die tijd mag je verwachten dat je wimpers in significante mate donkerder, langer en met name voller zullen zijn geworden. Uit klinische resultaten is gebleken dat wimpers tot 18% donkerder, tot 25% langer en tot 106% voller kunnen worden.

Een wimperserum is niet in staat je wimpers permanent te veranderen. Wanneer je stopt met het gebruik, krijgen je wimpers geleidelijk aan hun oude formaat en kleur terug.

Wimpergroei na 16 weken gebruik van een gel met 0,03% bimatoprost. Bron: Smith et al., 2012.

Over de veiligheid, contra-indicaties en mogelijke bijwerkingen van wimperserums
De effectiviteit van een wimperserums zónder een prostaglandine-analoog, zullen zeer te wensen overlaten of überhaupt geen effect sorteren. Het gebruik van prostaglandine-analogen in cosmetica is echter een netelige kwestie, omdat het eigenlijk farmaceutische stoffen zijn.

Wimperserums die prostaglandine-analogen bevatten zouden dus eigenlijk onder de Geneesmiddelenwet moeten vallen. De FDA (Amerikaanse Food and Drug Administration) heeft inmiddels bepaald dat het wimperserum Latisse een medicijn is, dat alleen op recept van een arts verkrijgbaar is. In Europa en Nederland zijn wimperserums met prostaglandines (nog) wel vrij verkrijgbaar.

Waarschijnlijk is dit de reden dat prostaglandine-analogen volgens dit Zweedse onderzoek soms niet eens als ingrediënten op de verpakking van wimperserums worden vermeld. In de praktijk worden echter nog steeds verschillende prostaglandine-analogen gebruikt in wimperserums.

Mogelijke bijwerkingen van wimperserums met een prostaglandine-analoog zijn:

• verkleuring van de oogleden;
• verkleuring van de iris (zelfs van blauw naar bruin!);
• brandende, jeukende en/of rode ogen;
• een (steeds terugkerende) oogontsteking.

Omdat er vooralsnog onvoldoende onderzoek gedaan is naar de veiligheid van het gebruik van wimperserums tijdens zwangerschap of borstvoeding, gedurende een chemokuur of onder de leeftijd van 18 jaar, wordt afgeraden om wimperserums in deze situaties te gebruiken. Het risico op bijwerkingen van wimperserums is daarnaast ook afhankelijk van de andere ingrediënten die gebruikt worden om het wimperserum mee samen te stellen.

Gebruik je een wimperserum en heb je last van één of meerdere van de bovenstaande bijwerkingen, STOP dan met het gebruik van het wimperserum.

Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat het gebruik van wimperserums die 0,03% bimatoprost bevatten, de oogboldruk van gezonde ogen in significante mate kunnen verlagen (Woodward et al., 2010; Wirta et al., 2015; Bitton et al., 2017).

Lees verder >>>  Wat is het beste wimperserum?

Bronnenlijst

Barrón-Hernández, Y. L., & Antonella, T. (2017). Bimatoprost for the treatment of eyelash, eyebrow and scalp alopecia. Expert Opinion on Investigational Drugs, (just-accepted).

Bitton, E., Courey, C., Giancola, P., Diaconu, V., Wise, J., & Wittich, W. (2017). Effects of LATISSE (bimatoprost 0.03 per cent topical solution) on the ocular surface. Clinical and Experimental Optometry.

Borchert, M., Bruce, S., Wirta, D., Yoelin, S. G., Lee, S., Mao, C., & VanDenburgh, A. (2016). An evaluation of the safety and efficacy of bimatoprost for eyelash growth in pediatric subjects. Clinical ophthalmology (Auckland, NZ), 10, 419.

Carruthers, J., Beer, K., Carruthers, A., Coleman III, W. P., Draelos, Z. D., Jones, D., … & Whitcup, S. M. (2016). Bimatoprost 0.03% for the Treatment of Eyebrow Hypotrichosis. Dermatologic Surgery, 42(5), 608-617.

Cohen, J. L. (2010). Enhancing the Growth of Natural Eyelashes: The Mechanism of Bimatoprost‐Induced Eyelash Growth. Dermatologic Surgery, 36(9), 1361-1371.

Colombe, L., Vindrios, A., Michelet, J. F., & Bernard, B. A. (2007). Prostaglandin metabolism in human hair follicle. Experimental dermatology, 16(9), 762-769.

Coondoo, A., & Sengupta, S. (2015). Serendipity and its role in dermatology. Indian journal of dermatology, 60(2), 130.

Draelos, Z.D. (2001). Special considerations in eye cosmetics. Clin Dermatol, 19: 424–430.

Gupta, A. K., & Charrette, A. (2015). Topical Minoxidil: Systematic Review and Meta-Analysis of Its Efficacy in Androgenetic Alopecia. Skinmed, 13(3):185–189.

Hesketh, P. J., Batchelor, D., Golant, M., Lyman, G. H., Rhodes, N., & Yardley, D. (2004). Chemotherapy-induced alopecia: psychosocial impact and therapeutic approaches. Supportive Care in Cancer, 12(8), 543-549.

Hunt, N., & McHale, S. (2005). The psychological impact of alopecia. BMJ: British Medical Journal, 331(7522), 951.

Johnstone, M. A., & Albert, D. M. (2002). Prostaglandin-induced hair growth. Survey of ophthalmology, 47, S185-S202.

Jones, D. (2011). Enhanced eyelashes: prescription and over-the-counter options. Aesthetic plastic surgery, 35(1), 116-121.

Messenger, A. G., & Rundegren, J. (2004). Minoxidil: mechanisms of action on hair growth. British journal of dermatology, 150(2), 186-194.

Smith, S., Fagien, S., Whitcup, S. M., Ledon, F., Somogyi, C., Weng, E., & Beddingfield, F. C. (2012). Eyelash growth in subjects treated with bimatoprost: a multicenter, randomized, double-masked, vehicle-controlled, parallel-group study. Journal of the American Academy of Dermatology, 66(5), 801-806.

Tosti, A., & Pazzaglia, M. (2007). Drug reactions affecting hair: diagnosis. Dermatologic clinics, 25(2), 223-231.

Wendelin, D. S., Pope, D. N., & Mallory, S. B. (2003). Hypertrichosis. Journal of the American Academy of Dermatology, 48(2), 161-182.

Wirta, D., Baumann, L., Bruce, S., Ahluwalia, G., Weng, E., & Daniels, S. (2015). Safety and efficacy of bimatoprost for eyelash growth in postchemotherapy subjects. The Journal of clinical and aesthetic dermatology, 8(4), 11.

Woodward, J. A., Haggerty, C. J., Stinnett, S. S., & Williams, Z. Y. (2010). Bimatoprost 0.03% gel for cosmetic eyelash growth and enhancement. Journal of cosmetic dermatology, 9(2), 96-102.