Zinkoxide (INCI-naam: Zinc Oxide) is een wittig poeder, dat geproduceerd kan worden door het verbranden van zink, maar ook door thermische ontleding van zinkhydroxide, zinkcarbonaat of zinknitraat.
Zinkoxide als cosmetica-ingrediënt heeft een zeer goed veiligheidsprofiel: het veroorzaakt zelden huidirritatie/contactallergie, en is niet (foto)toxisch noch carcinogeen wanneer het wordt aangebracht op de huid (SCCNFP, 2003).
Er is wel enig bewijs dat zinkoxide potentieel kankerverwekkend is wanneer het geïnhaleerd wordt. Dit geldt echter alleen voor deeltjes zinkoxide die klein genoeg zijn om in te ademen (de nanovorm van zinkoxide) en zich bevinden in de lucht. Om deze reden wordt vooralsnog afgeraden zinkoxide in nanovorm te gebruiken in zonnebrandsprays of poeders (SCCS, 2012, 2013; TGA, 2013).
Zinkoxide in de behandeling van huidaandoeningen
De meest bekende toepassing van zinkoxide in cosmeticaproducten, is waarschijnlijk in zinkzalf ter behandeling van luieruitslag (Blume‐Peytavi et al., 2014). Omdat zinkoxide zo’n veilig ingrediënt is dat zelden huidirritatie/contactallergie veroorzaakt, is het een zeer goed te gebruiken ingrediënt in cosmeticaproducten voor baby’s en kinderen.
Zinkoxide wordt echter gebruikt als actief bestanddeel bij veel verschillende huidaandoeningen, zoals eczeem, aambeien, koortslip, doorligwonden en herpes genitalis. Daarnaast wordt het verwerkt in veel verschillende huidsmeersels: naast zinkzalf is er ook zinkpasta en zinkolie (zie Apotheek.nl).
Zinkoxide helpt bij de genezing of voorkoming van bovengenoemde huidaandoeningen omdat het in staat is zich goed aan de huid te hechten, waardoor een dunne barrière wordt gevormd die de huid beschermt tegen de inwerking van lichaamsvloeistoffen (Juch et al., 1994). Daarnaast heeft zinkoxide een adstringerend (samentrekkend) effect en werkt het licht indrogend.
Een aantal uitstekende cosmeticaproducten die een werkzame hoeveelheid zinkoxide bevatten, zijn de Babaybillenzalf en Beschermende Barrière Crème ontwikkeld door Drs Leenarts.
| Babybillenzalf en Beschermende Barrière Crème van Drs Leenarts
De hierboven genoemde producten zijn in feite één pot zink. Beide huidsmeersels hebben namelijk exact dezelfde inhoud, en bevatten een simpel maar zeer effectief en veilig mengsel van Petrolatum (vaseline), Paraffinum Liquidum (minerale olie) en 30% Zinkoxide. Het gebruik van twee verschillende productnamen is prettig voor de volwassen gebruiker, die de titel Babybillenzalf minder zal waarderen. Voor zowel de Babybillenzalf als de Beschermende Barrière Crème geldt echter, dat ze uitermate geschikt zijn voor de verzorging en bescherming van een rode, kwetsbare huid. Voor baby’s gaat het met name om de verzorging van schrale, rode billen of luieruitslag, en bij volwassenen bij smet- of drukplekken in de liezen, plooien of billen. De Babybillenzalf en Beschermende Barrière Crème van Drs Leenarts zijn te koop in de webwinkel van Albert Heijn, bij Etos en in de webshop van Drs Leenarts.
|
Zinkoxide als zonnefilter
Zinkoxide werkt tevens als een minerale zonnefilter die de huid zowel beschermt tegen UVA- als UVB-straling. Zinkoxide wordt veelvuldig gebruikt 
in zonnebrandproducten voor kinderen en volwassenen met een gevoelige huid (zie De beste zonnebrandcrème voor baby’s).
Voor zover bekend is zinkoxide in oorspronkelijke of in nanovorm een uitstekende UV-filter, mits je de nanovorm niet in een spray gebruikt (SCCS, 2012, 2013; TGA, 2013).
Zinkoxide als hulpstof
Zinkoxide wordt niet alleen gebruikt als actief ingrediënt, met ook als hulpstof. In grote concentraties wordt zinkoxide veelal zowel gebruikt als actief middel én bulkmiddel om de compactheid van cosmetica te vergroten (waarbij het deels verantwoordelijk is voor het creëren van de dikkere zalftextuur). In kleine hoeveelheden wordt het gebruikt als witte cosmetische kleurstof, en wordt dan veelal op de ingrediëntenlijst vermeld onder nummer CI 77947.
Bronnenlijst
Apotheek.nl (2013). Zinkoxide op de huid. Opgehaald 0- 19 mei 2015 van http://www.apotheek.nl/medicijnen/zinkoxide-op-de-huid
Blume‐Peytavi, U., Hauser, M., Lünnemann, L., Stamatas, G. N., Kottner, J., & Garcia Bartels, N. (2014). Prevention of Diaper Dermatitis in Infants – a Literature Review. Pediatric dermatology, 31(4), 413-429.
Juch, R. D., Rufli, T., & Surber, C. (1994). Pastes: what do they contain? How do they work? Dermatology, 189(4), 373-377.
SCCNFP (2003). Opinion concerning Zinc Oxide: European Commission – The Scientific Committee on Cosmetic Products and Non-Food Products Intended for Consumers. Colipa n° S76. Opinion adopted by the SCCNFP during the 24th plenary meeting of 24-25 June 2003.
SCCS (2012). Opinion of the Scientific Committee on Consumer Safety on zinc oxide (nano form). Colipa n° S76. Opinion adopted by the SCCS at its 16th plenary meeting of 18 September 2012.
SCCS (2013). ADDENDUM to the opinion SCCS/1489/12 on Zinc oxide (nano form). Colipa n° S76. Opinion adopted by the SCCS by written procedure on 23 July 2013.
Therapeutic Goods Administration (TGA) (2013). Literature review on the safety of titanium dioxide and zinc oxide nanoparticles in sunscreens.
Review mijn reviews