De ontvettende werking van alcohol op de huid

Een veelbesproken en controversieel cosmetica-ingrediënt, is alcohol. Hierbij hebben we het over ethanol of ethylalcohol (de alcohol die ook in alcoholische drank te vinden is) of de gedenatureerde vorm hiervan waarmee deze ongeschikt is gemaakt voor consumptie, genaamd gedenatureerde alcohol, Alcohol Denat. of SD Alcohol. Een veelgebruikte denaturant is methyl alcohol (methanol) (Cosmetic Ingredient Review Expert Panel, 2008; Lanigan, 2001).

Ethanol (ethylalcohol) in fles
De functies van ethylalcohol in cosmeticaproducten
Ethylalcohol heeft veel verschillende cosmetische functies en wordt derhalve gebruikt in tal van verschillende cosmeticaproducten om uiteenlopende redenen.

De antibacteriële en ontsmettende functie van ethylalcohol zorgt ervoor dat het wordt gebruikt in mondwaters, desinfecterende handreinigers (hierin zit ook vaak de agressieve alcohol isopropyl alcohol) en cosmeticaproducten voor een onzuivere huid.

De toepassing van ethylalcohol in haarstylingsproducten dient omdat ethylalcohol veel sneller verdampt dan water, waardoor het stylingsproduct toch makkelijk kan worden aangebracht waarna de alcohol verdampt en het haar in model blijft zonder nat te blijven.

Ten slotte wordt ethylalcohol gebruikt als oplosmiddel in parfums (voor etherische oliën en geurstoffen die niet oplossen in water) en in  huidverzorgingsproducten, met name zonnebrandproducten en toners (Cosmetic Ingredient Review Expert Panel, 2008).

De ontvettende werking van ethylalcohol in huidverzorgingsproducten
Vooralsnog biedt wetenschappelijk onderzoek nog geen echt uitsluitsel omtrent de gezondheidsrisico’s van ethylalcohol in huidverzorgingsproducten. Wat van belang is om te weten, is dat het aanbrengen van ethylalcohol op de huid niet giftig of kankerverwekkend is!

Bezwaar tegen ethylalcohol in huidverzorgingsproducten, komt met name vanwege het sterk oplossende vermogen van ethylalcohol, waardoor niet alleen de stoffen in het cosmeticaproduct worden opgelost, maar ook het huidvet dat een belangrijke rol speelt bij het in standhouden van het vochtgehalte, de barrièrefunctie en de soepelheid van de huid (Cosmetic Ingredient Review Expert Panel, 2008; Lachenmeier, 2008). Daarnaast zorgt blootstelling van de huid aan ethylalcohol voor huidschade vanwege een toenemende celdood van de huidcellen (Neuman et al., 2002).

Naast ‘gewone’ alcohol, is er ook nog zoiets als biologische alcohol, die je veelal terug vindt in zogenaamde natuurlijke cosmetica. Biologische alcohol is afkomstig uit ingrediënten die biologisch worden verbouwd, maar ook hierbij gaat het gewoon om ethylalcohol!

Zoals het geval is bij vrijwel alle cosmeticastoffen, is de effectiviteit afhankelijk van de concentratie en de cosmeticaformule waar het in verwerkt is. Mijn advies is om geen huidverzorgingsproducten te gebruiken die ethylalcohol in het eerste 2/3 deel van de cosmeticaformule hebben staan. Een cosmeticaproduct met een concentratie van minder dan 5% ethylalcohol heeft vrijwel geen ontvettend effect, zeker niet wanneer het een klein onderdeel uitmaakt van een vetrijke crème (Röding & Ghyczy, 1991).

Bovenstaande advies geldt naar mijn mening ook (en zelfs juist!) voor mensen met een onzuivere huid: anti-acnéproducten met een hoge concentratie aan ethylalcohol zijn wellicht effectief op korte termijn, maar leiden bij langdurig gebruik tot een verhoogde talgproductie om de ontvetting te compenseren in combinatie met een verzwakte en geïrriteerde huid, waardoor de acné verergert.

Het verschil tussen ethylalcohol en vetalcoholen
Ethylalcohol wordt nogal eens verward met vetalcoholen: alcoholen die niet gefermenteerd zijn uit graan/suiker, maar gemaakt zijn van plantaardige en dierlijke vetten en wassen (en die tegenwoordig ook synthetisch gemaakt kunnen worden). Hoewel deze stoffen chemisch gezien onder de stoffen met alcoholverbindingen vallen, zijn deze niet alleen qua herkomst, maar ook qua eigenschappen heel verschillend van ethylalcohol en hebben ook ze derhalve heel andere toepassingen in cosmeticaproducten.

De meeste vetalcoholen worden gebruikt als co-emulgator en om crèmes en lotions zelf een fijn en zacht gevoel te geven. Hieronder een kort overzicht van de toepassingen en veiligheid van een aantal in cosmetica veel gebruikte vetalcoholen in hun INCI-namen. Mijn advies is simpel: gebruik alleen vetalcoholen met een goed veiligheidsprofiel (Behenyl, Cetearyl, Cetyl, Myristyl en Isostearyl Alcohol) en vermijd degenen die dit niet hebben (Benzyl en Stearyl Alcohol).

Behenyl Alcohol
Behenyl Alcohol wordt met name gebruikt in huidverzorgingsproducten als verzachtend middel en heeft een prima veiligheidsprofiel (Elder, 1988).

Benzyl Alcohol
Benzyl Alcohol wordt in cosmeticaproducten gebruikt als geurstof, oplosmiddel en conserveermiddel. Benzyl Alcohol heeft niet zo’n goed veiligheidsprofiel omdat het een hoog risico heeft op huidirritatie/contactallergie (Nair, 2001). Hierdoor valt Benzyl Alcohol in het lijstje van declaratieplichtige parfumallergenen.

Cetearyl Alcohol
Cetearyl Alcohol (gemaakt van Cetyl Alcohol en Stearyl Alcohol) wordt in cosmeticaproducten wordt gebruik als emulgator, huidverzachter, opacifyer, verdikkingsmiddel en/of schuimverbeteraar. Cetearyl alcohol heeft een prima veiligheidsprofiel (Elder, 1988).

Cetyl Alcohol
Cetyl Alcohol wordt in cosmeticaproducten gebruikt als verzachtend middel, emulgator, opacifier en verdikkingsmiddel. Daarnaast geeft het crèmes een mooie parelmoerachtige glans. Cetyl Alcohol heeft een goed veiligheidsprofiel (Elder, 1988).

Myristyl Alcohol
Myristyl Alcohol wordt in cosmeticaproducten gebruikt als verzachtend middel, emulsiestabilisator, viscositeitregelaar, huidverzorger en/of schuimversterker. Myristyl Alcohol heeft een goed veiligheidsprofiel (Elder, 1988).

Isostearyl Alcohol
Isostearyl Alcohol heeft iets minder functies dan de meeste vetalcoholen. Het wordt gebruikt als verzachtend middel, viscositeitsregelaar en/of huidverzorger. Isostearyl Alcohol heeft een goed veiligheidsprofiel (Elder, 1988).

Stearyl Alcohol
Stearyl Alcohol wordt gebruikt als emulgator, huidverzachter, opacifyer, verdikkingsmiddel, schuimverbeteraar en daarnaast ook als vetinbrenger. Stearyl alcohol heeft een minder goed veiligheidsprofiel dan Cetyl Alcohol en Cetearyl Alcohol omdat het een tamelijk hoog risico op huidirritatie/contactallergie heeft (Liebert, 1985).


Bronnenlijst

Liebert, M.A. (1985). Final Report on the Safety Assessment of Stearyl Alcohol, Oleyl Alcohol, and Octyl Dodecanol. International Journal of Toxicology, 4(5), 1-29.

Cosmetic Ingredient Review Expert Panel (2008). Final report of the safety assessment of Alcohol Denat., including SD Alcohol 3-A, SD Alcohol 30, SD Alcohol 39, SD Alcohol 39-B, SD Alcohol 39-C, SD Alcohol 40, SD Alcohol 40-B, and.. the denaturants, Quassin, Brucine Sulfate/Brucine, and Denatonium Benzoate. International journal of toxicology, 27, 1.

Elder, R. L. (1988). Final report on the safety assessment of cetearyl alcohol, cetyl alcohol, isostearyl alcohol, myristyl alcohol, and behenyl alcohol. J Am Coll Toxicol, 7(3), 359-413.

Lachenmeier, D. W. (2008). Safety evaluation of topical applications of ethanol on the skin and inside the oral cavity. J Occup Med Toxicol, 3(1), 26-41.

Lanigan, S. (2001). Final report on the safety assessment of Methyl Alcohol. International Journal of Toxicology, 20, 57-85.

Nair, B. (2001). Final report on the safety assessment of Benzyl Alcohol, Benzoic Acid, and Sodium Benzoate. International journal of toxicology, 20, 23-50.

Neuman, M. G., Haber, J. A., Malkiewicz, I. M., Cameron, R. G., Katz, G. G., & Shear, N. H. (2002). Ethanol signals for apoptosis in cultured skin cells. Alcohol, 26(3), 179-190.

Röding, J. & Ghyczy, M.(1991). Control of skin humidity with liposomes. Stabilisation of skin oils and lipophilic active substances with liposomes. SoFW, 10, 372-378.

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Huid & Haar Getagd met ,

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*