Siliconen: beschermers en ‘egaliseerders’ van huid en haar

Siliconen spelen een belangrijke rol in de beautybranche. We maken er implantaten van om onze borsten mee te vergroten, we spuiten het in onze lippen, en we verwerken het in tal van cosmeticaproducten.

In dit artikel kun je lezen wat siliconen zijn, hoe ze werken, welke functies ze vervullen in diverse cosmeticaproducten en hoe veilig ze zijn (Andriot et al., 2007; Nair, 2003)!

Wat zijn siliconen?
Siliconen zijn synthetische polymeren (moleculen die bestaan uit een reeks identieke of soortgelijke delen) waarvan de keten gevormd wordt door silicium- en zuurstofatomen.

Hoewel er honderden verschillende soorten siliconen zijn met allemaal net iets andere eigenschappen, hebben ze allemaal met elkaar gemeen dat ze zeer stabiel zijn. Siliconen hebben een lage chemische reactiviteit met andere stoffen en zijn goed bestand tegen de inwerking van UV-straling, zuurstof, micro-organismen, warmte en water.

Dankzij deze eigenschappen zijn siliconen dus uitstekende beschermers van zowel huid als haar!

Hoe werken siliconen in cosmetica?
Opgebracht op de huid of het haar, vormen siliconen een stevig en flexibel laagje. Dit siliconenlaagje beschermt de huid en het haar tegen invloeden van Dimethicone Skin Protectantbuitenaf, en zorgen er tegelijkertijd voor dat huid en haar minder snel water verliezen, waardoor siliconen het vochtgehalte in stand houden.

Siliconen zijn semiocclusieven: stoffen die een ‘semi-afsluitend’ vermogen hebben. In tegenstelling tot pure occlusieven (zoals minerale olie, vaseline en lanoline), vormen de silicoonmoleculen een netstructuur vergelijkbaar met gaas. Hierdoor hebben siliconen een hoge gaspermeabiliteit: ze laten lucht door. De silicoonmoleculen zijn daarnaast te groot om de poriën of de huid binnen te dringen, waardoor siliconen niet in staat zijn om poriën te verstoppen en hierdoor eventueel acne te veroorzaken (ongeacht wat op sommige websites wordt geroepen…)

Siliconen zijn zeer neutrale stoffen die verder geen vitaminen, mineralen, vetzuren of andere stoffen bevatten die gunstig zijn voor de conditie van de huid of het haar (waardoor ze niets bevatten wat kan bederven en waardoor ze zo goed bestand zijn tegen micro-organismen). Siliconen zorgen er echter wél voor dat andere ingrediënten die gunstig zijn voor de huid of het haar, goed opgenomen kunnen worden.

De functie van siliconen in diverse cosmeticaproducten
Siliconen worden toegepast in vrijwel alle soorten cosmeticaproducten, om zeer uiteenlopende redenen. De meest gebruikte siliconen in cosmetica zijn Dimethicone, Cyclopentasiloxane, Dimethicol en Trimethylsiloxyphenyl Dimethicone. Bijna alle cosmetica-ingrediënten die eindigen op -cone, -xonol en -xane zijn siliconen.

In zowel haar- als huidverzorgingsproducten worden siliconen toegevoegd vanwege het effect op het cosmeticaproduct zélf. Ten eerste zorgen siliconen ervoor dat het product een gladde en soepele substantie krijgt, waardoor het goed uit te smeren is. Ten tweede zorgen siliconen voor een zacht, zijdeachtig, niet-vettig en niet-plakkerig gevoel op huid en haar, wat eigenschappen zijn die zeer gewaardeerd worden door de meeste cosmeticagebruikers. Dit laatste geldt dus voor de meerderheid van de cosmeticagebruikers: er zijn namelijk ook mensen die het gevoel van siliconen op hun huid juist onprettig vinden en dergelijke cosmeticaproducten liever vermijden.

In huidverzorgingsproducten zoals gezichtscrèmes, foundations en met name primers en serums, worden siliconen toegevoegd vanwege het afdekkende vermogen. Siliconen zijn immers in staat om kleine oneffenheden in de huidtextuur zoals fijne lijntjes en acne littekens op te vullen, wat de huid egaler doet lijken.

Siliconenpasta
In haarverzorgingsproducten, waaronder met name conditioners, worden siliconen gebruikt om een egaal laagje om de haarschacht te leggen. Hierdoor worden haarbeschadigingen opgevuld, waardoor het haar glanzender, zachter en beter doorkambaar wordt. Het siliconenlaagje maakt het haar tevens volumineuzer, zorgt ervoor dat het haar minder water verliest en maakt het haar minder pluizig. Omdat siliconen een laag warmtegeleidingsvermogen hebben, worden ze toegevoegd aan haarserums en haarsprays die het haar beschermen tegen de hitte van föhns en haarstylingsapparaten. In tegenstelling tot siliconen in huidverzorgingsproducten, die veelal een matterend effect hebben, worden in haarverzorgingsproducten juist siliconen met een glanzend, lichtreflecterend effect toegevoegd.

Het waterafstotende (hydrofobe) vermogen van siliconen, zorgt ervoor dat siliconen vaak worden toegevoegd in waterproof mascara, en omdat siliconen tevens bestand zijn tegen UV-straling, vormen ze veelal een belangrijk ingrediënt in waterbestendige zonnebrandproducten. Uitzondering hierop zijn de wateroplosbare siliconen (herkenbaar op de ingrediëntenlijst aan de afkorting ‘PEG’ voor de ingrediëntnaam).

Dimethicone-Silicone
De veiligheid van siliconen in cosmetica
Siliconen zijn één van die omstreden cosmetica-ingrediënten waar iedereen wel een andere mening over lijkt te hebben. Siliconen worden vooral gemeden in natuurcosmetica, omdat siliconen een typisch voorbeeld zijn van synthetisch vervaardigde stoffen.

Volgens natuurcosmeticafabrikanten (en vele aanhangers hiervan) worden siliconen beschouwd als onnatuurlijke (en daardoor ongewenste) ingrediënten, die alleen maar een soort ‘plastic laagje’ zouden vormen over huid en haar. Reguliere cosmeticafabrikanten zien dezelfde eigenschappen echter juist als een voordeel. Voor hun zijn siliconen namelijk hele schone, hypoallergene stoffen die slechts in heel enkele gevallen tot huidirritatie leiden en hierdoor geschikt zijn voor vrijwel elke huid. Het is deze hypoallergene eigenschap die ervoor zorgt dat siliconen veelvuldig gebruikt worden in de geneeskunde, zowel voor implantaten als voor prothesen.

Kortom: de siliconen die zijn toegestaan voor gebruik in cosmetica, zijn zeer veilige cosmetica-ingrediënten.

Nog even over siliconen en build-up…
Siliconen in haarverzorgingsproducten worden vaak in relatie gebracht met build-up: de opeenhoping van dunne siliconenlaagjes bij regelmatig gebruik van haarverzorgingsproducten die siliconen bevatten, waardoor uiteindelijk een dikkere siliconenlaag ontstaat die het haar verzwaart en uit model brengt.

Om build-up tegen te gaan en toch haarverzorgingsproducten met siliconen te gebruiken, kan ik je de volgende tips geven:

  • Denk eraan dat de shampoo die je gebruikt het haar moet reinigen en niet conditioneren, en dus beter geen siliconen kan bevatten!
  • Vermijd producten die shampoo-en-conditioner-in-1 zijn.
  • Gebruik naast een mild reinigende shampoo af en toe een goed reinigende shampoo.

Bronnenlijst

Andriot, M. et al.. (2007). Silicones in Industrial Applications. In: De Jaeger, R. & Gleria, M., Inorganic Polymers. Nova Science Publishers.

Nair, B. (2003). Final report on the safety assessment of stearoxy dimethicone, dimethicone, methicone, amino bispropyl dimethicone, aminopropyl dimethicone, amodimethicone, .., amodimethicone hydroxystearate, behenoxy dimethicone, C24-28 alkyl methicone, C30-45 alkyl methicone, C30-45 alkyl dimethicone, cetearyl methicone, cetyl dimethicone, dimethoxysilyl ethylenediaminopropyl dimethicone, hexyl methicone, hydroxypropyldimethicone, stearamidopropyl dimethicone, stearyl dimethicone, stearyl methicone, and vinyldimethicone. International journal of toxicology, 22, 11-35.

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Huid & Haar Getagd met , ,

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*