Mensen worden zich steeds bewuster van het feit dat de gezondheid van lichaam en geest nauw met elkaar verbonden zijn. Zo is er (onder andere) een groeiende hoeveelheid bewijs, dat duidt op een verband tussen stress en het disfunctioneren van ons immuunsysteem (Segerstrom & Miller, 2004).
Wanneer je op zoek gaat naar informatie over het verband tussen stress en verkoudheid, kom je automatisch uit bij de onderzoekspublicaties van Dr. Sheldon Cohen. Hij heeft het verband naar stress en vatbaarheid voor verkoudheid onderzocht, door van gezonde proefpersonen hun mate van psychologische of psychosociale stress op te meten met behulp van vragenlijsten, hen vervolgens bloot te stellen aan een verkoudheidsvirus, in quarantaine te plaatsen en hen vervolgens te monitoren op lichamelijk aantoonbare verkoudheidssymptomen.
Uit Cohen’s en een aantal andere onderzoeken naar stress en verkoudheid, bleek het volgende!
De relatie tussen stress en verkoudheid
Er is sprake van een relatie tussen de mate van psychologische stress die een persoon ervaart, en hoeveel risico hij of zij loopt op het krijgen van een luchtweginfectie bij blootstelling aan een verkoudheidsvirus (Cohen et al., 1991).
Bovenstaande wetmatigheid lijkt met name te gelden voor chronische stressoren (stressoren die langer dan 1 maand aanhouden), zoals werkloosheid en problemen met familie en vrienden(Cohen et al., 1998). Ook slechter of korter slapen in de weken voorafgaand aan de blootstelling is geassocieerd met een lagere weerbaarheid tegen een verkoudheidsvirus (Cohen et al., 2009).
Bovenstaande onderzoeken hebben veelal dezelfde onderzoekers gemeen, en zijn redelijk kleinschalig van aard. Uit een grootschalige meta-analyse van Pederson en collega’s in 2010 naar 27 prospectieve studies, bleek echter dat psychologische stress inderdaad geassocieerd is met een hogere vatbaarheid voor luchtweginfecties. Goede reden dus om wat vaker de dingen te doen die er bij jou voor zorgen dat je stressniveau wat minder wordt!
Het ervaren van (en omgaan met) stress en onze weerstand tegen verkoudheid
In hoeverre iemand psychologische stress ervaart, is niet alleen afhankelijk van de gebeurtenissen die een persoon meemaakt, maar ook van de wijze waarop deze gebeurtenissen door de persoon zelf worden beleeft (appraisal) en hoe hier vervolgens mee wordt omgegaan (coping) (Lazarus & Folkman, 1984).
Niet zo vreemd dus dat mensen die meer positieve emoties ervaren, hun sociaaleconomische status hoger inschatten en over een meer divers sociaal netwerk beschikken, een lager risico hebben om een verkoudheidsvirus op te lopen (Cohen et al., 1993; Cohen et al., 2003a; Cohen et al., 2008; Cohen et al., 2003b; Cohen et al., 1997).
Een buitengewoon goede reden om in de winter samen met een kleine groep aan familieleden of vrienden waar je je bij op je gemak voelt, te genieten van de feestdagen!
Waarom stress een negatief effect heeft op ons immuunsysteem
Cohen en collega’s hebben ook onderzoek gedaan naar de reden waarom psychologische stress een negatief effect heeft op het immuunsysteem en onze weerstand tegen verkoudheid.
De oorzaak menen zij te hebben gevonden in de continue aanmaak van cortisol bij mensen die chronische stress ervaren.
Cortisol is een stresshormoon dat een belangrijke rol speelt bij onze lichamelijke stressrespons, in het bijzonder bij de onderdrukking van ontstekingen. Volgens de onderzoekers zouden chronisch gestreste mensen op den duur minder gevoelig worden voor dit hormoon, waardoor zij minder adequaat kunnen reageren op ontstekingen en virussen – en veelal met een verhoogd ontstekingsniveau te kampen hebben (Cohen et al., 2012).
Cohen denkt daarom dat dit mechanisme wellicht ook van invloed is op een heleboel andere ziekten waarbij de regulering van ontstekingen een belangrijke rol speelt, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten.
Bronnenlijst
Cohen, S., Alper, C. M., Doyle, W. J., Adler, N., Treanor, J. J., & Turner, R. B. (2008). Objective and subjective socioeconomic status and susceptibility to the common cold. Health Psychology, 27(2), 268.
Cohen, S., Doyle, W. J., Alper, C. M., Janicki-Deverts, D., & Turner, R. B. (2009). Sleep habits and susceptibility to the common cold. Archives of internal medicine, 169(1), 62-67.
Cohen, S., Doyle, W. J., Skoner, D. P., Rabin, B. S., & Gwaltney, J. M. (1997). Social ties and susceptibility to the common cold. Jama, 277(24), 1940-1944.
Cohen, S., Doyle, W. J., Turner, R. B., Alper, C. M., & Skoner, D. P. (2003a). Emotional style and susceptibility to the common cold. Psychosomatic medicine, 65(4), 652-657.
Cohen, S., Doyle, W. J., Turner, R., Alper, C. M., & Skoner, D. P. (2003b). Sociability and susceptibility to the common cold. Psychological science, 14(5), 389-395.
Cohen, S., Frank, E., Doyle, W. J., Skoner, D. P., Rabin, B. S., & Gwaltney Jr, J. M. (1998). Types of stressors that increase susceptibility to the common cold in healthy adults. Health Psychology, 17(3), 214.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., Doyle, W. J., Miller, G. E., Frank, E., Rabin, B. S., & Turner, R. B. (2012). Chronic stress, glucocorticoid receptor resistance, inflammation, and disease risk. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(16), 5995-5999.
Cohen, S., Tyrrell, D. A., & Smith, A. P. (1991). Psychological stress and susceptibility to the common cold. New England Journal of Medicine, 325(9), 606-612.
Cohen, S., Tyrrell, D. A., & Smith, A. P. (1993). Negative life events, perceived stress, negative affect, and susceptibility to the common cold. Journal of personality and social psychology, 64(1), 131.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer publishing company.
Pedersen, A., Zachariae, R., & Bovbjerg, D. H. (2010). Influence of psychological stress on upper respiratory infection – a meta-analysis of prospective studies. Psychosomatic medicine, 72(8), 823-832.
Segerstrom, S. C., & Miller, G. E. (2004). Psychological stress and the human immune system: a meta-analytic study of 30 years of inquiry. Psychological bulletin, 130(4), 601.
Gerelateerde artikelen
Review mijn reviews