Veel mensen hebben het idee dat het vet in ons voedsel verantwoordelijk is voor ons lichaamsvet. Alsof het vet dat wij eten rechtstreeks vanuit de mond wordt afgezet in de vetcellen rond de buik of heupen.
Dit is echter een misverstand.
Mensen verwerven vet en worden dus dikker wanneer zij meer calorieën innemen dan dat zij verbruiken.
Een calorie (een term die inmiddels voor officieel gebruik vervangen is door de term kilojoules) is de hoeveelheid warmte die nodig is om de temperatuur van een liter water van 14,5 naar 15,5°C te laten stijgen. Het zijn de calorieën die je niet verbrand die worden opgeslagen als vetreserve, ongeacht uit welk voedingsmiddel deze calorieën afkomstig zijn.
De wet van behoud van energie is een natuurwet: een calorie is een calorie (Willett, 2001; Buchholz, & Schoeller, 2004).
Het principe van ‘een calorie is een calorie’ is overigens ook de reden dat de meest krankzinnige diëten ervoor kunnen zorgen dat je gewicht verliest, zolang je er maar minder calorieën mee binnenkrijgt (Dansinger et al., 2005; Sacks et al., 2009; Van Horn, 2014).
Natuurlijk is het risico dat je dikker wordt groter naarmate je meer vet eten consumeert; je krijgt dan immers meer calorieën binnen. En hierdoor bestaat er inderdaad een verband tussen de hoeveelheid vet die mensen eten en de hoogte van hun gewicht (Bray & Popkin, 1998; Hooper et al., 2012). Dit is echter geen causaal verband. Door meer te eten, ongeacht of het vet of een andere calorieleverende voedingsstof is zoals koolhydraat of eiwit, krijg je simpelweg meer calorieën binnen (Willett, 1998, 2002; Pirozzo et al., 2002, 2003).
Gerelateerd: 5 manieren om van je buikvet af te komen
Bovendien zijn wij Westerlingen de afgelopen jaren, ondanks het feit dat wij (veelal op basis van de toentertijd geldende voedingsrichtlijnen) minder vet zijn gaan eten, over het gemiddelde gezien tóch dikker zijn geworden (Austin et al., 2011).
De balans tussen calorie-inname en calorieverbruik is voornamelijk afhankelijk van de hoeveelheid calorieën die je middels voeding binnenkrijgt in verhouding tot je niveau van fysieke activiteit. Deze balans is wel deels afhankelijk van je genen, de snelheid van je metabolisme en kan tevens worden beïnvloed door een aantal lichamelijke ziekten (zoals schildklieraandoeningen), het gebruik van bepaalde medicijnen en nog een aantal factoren. Natuurlijk zijn ook omgevingsfactoren van belang, zoals de beschikbaarheid van voedsel, de kosten, portiegrootte enzovoort (Gilbert, 2001).
Feit dat een disbalans tussen calorie-inname en calorieverbruik uiteindelijk verantwoordelijk is voor het dikker worden, betekent overigens niet dat alle caloriebronnen even gezond zijn. Het blijft van belang dat je je calorieën met name haalt uit gezonde voeding!
Bronnenlijst
Austin, G. L., Ogden, L. G., & Hill, J. O. (2011).Trends in carbohydrate, fat, and protein intakes and association with energy intake in normal-weight, overweight, and obese individuals – 1971–2006 The American journal of clinical nutrition, 93(4), 836-843..
Bray, G. A., & Popkin, B. M. (1998). Dietary fat intake does affect obesity. The American journal of clinical nutrition, 68(6), 1157-1173..
Buchholz, A. C., & Schoeller, D. A. (2004). Is a calorie a calorie. The American journal of clinical nutrition, 79(5), 899S-906S..
Dansinger, M. L., Gleason, J. A., Griffith, J. L., Selker, H. P., & Schaefer, E. J. (2005). Comparison of the Atkins, Ornish, Weight Watchers, and Zone diets for weight loss and heart disease risk reduction: a randomized trial. Jama, 293(1), 43-53.
Gilbert, S. (2001). Weigh Less, Live Longer: Strategies for Successful Weight Loss. Harvard Health Publications..
Hooper, L., Abdelhamid, A., Moore, H. J., Douthwaite, W., Skeaff, C. M., & Summerbell, C. D. (2012). Effect of reducing total fat intake on body weight – systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials and cohort studies. BMJ: British Medical Journal, 345.
Pirozzo, S., Summerbell, C., Cameron, C., & Glasziou, P. (2002). Advice on low‐fat diets for obesity. The Cochrane Library.
Pirozzo, S., Summerbell, C., Cameron, C., & Glasziou, P. (2003). Should we recommend low‐fat diets for obesity?. Obesity Reviews, 4(2), 83-90..
Sacks, F. M., Bray, G. A., Carey, V. J., Smith, S. R., Ryan, D. H., Anton, S. D., … & Williamson, D. A. (2009). Comparison of weight-loss diets with different compositions of fat, protein, and carbohydrates New England Journal of Medicine, 360(9), 859-873.
Van Horn, L. (2014). A diet by any other name is still about energy. JAMA, 312(9), 900-901.
Willett, W. C. (1998). Is dietary fat a major determinant of body fat. The American journal of clinical nutrition, 67(3), 556S-562S..
Willett, W. C. (2001). Eet, drink en blijf slank & gezond! De revolutie in gezonde voeding. Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K Uitgevers..
Willett, W. C. (2002). Dietary fat plays a major role in obesity: no. Obesity reviews, 3(2), 59-68..
Gerelateerde artikelen
Review mijn reviews