Hoe je bruine vet je warm en slank houdt!

Tot voor kort dacht ik dat mensen slechts over één type vetweefsel beschikken. Het witte vetweefsel dat we met name gebruiken als opslagplaats voor vetcellen, en dat ons in het geval van een overschot dik maakt en onze lichaamschemie ontregelt.

Maar blijkbaar hebben wij ook nog een ander soort vetweefsel, waarvan lang gedacht werd dat volwassen mensen er niet meer over zouden beschikken (ondanks een aantal onderzoeken waaruit het tegengestelde bleek), waardoor er wetenschappelijk gezien geen aandacht aan besteed werd (Nedergaard et al., 2007). Dit is het bruine vetweefsel.

Wat is bruin vetweefsel en wat doet het in ons lichaam?
In tegenstelling tot wit vetweefsel, dat energie opslaat, is bruin vetweefsel (vanwege de vele mitochondriën die het bevat en waardoor het vet bruin van kleur lijkt) in staat om energie op te wekken door het verbranden van vetzuren en glucose. Hierdoor kan bruin vetweefsel haar voornaamste functie uitvoeren: het genereren van lichaamswarmte.

Bruin vetweefsel komt met name voor bij jonge zoogdieren (waaronder baby’s), omdat zij nog niet veel isolerend wit vetweefsel hebben om ze warm te houden en de warmteproductie door rillen nog niet optimaal werkt, en speelt tevens een belangrijke rol in het op peil houden van de lichaamswarmte van kleine zoogdieren (zoals knaagdieren) en zoogdieren die een winterslaap houden (Cannon & Nedergaard, 2004; Enerbäck, 2010).

Wit vet versus bruin vetWitte vetcellen met een grote vetdruppel en weinig mitochondriën versus bruine vetcellen bestaande uit meerdere vetdruppeltjes en veel mitochondriën (bron: bruinvet-onderzoek.nl)

In 2009 werd door middel van FDG-PET-CT-scans ontdekt, dat volwassen mensen wel degelijk over bruin vetweefsel beschikken, dat dit vetweefsel met name gelokaliseerd is in de hals, bij het sleutelbeen, rond de grote bloedvaten en rondom de wervelkolom, én dat het nog steeds in significante mate metabool actief is (van Marken Lichtenbelt et al., 2009; Virtanen et al., 2009; Cypess et al., 2009).

Bruin vetweefsel onder thermoneutrale omstandigheden versus bij blootstelling aan kouFDG-PET-CT-scans van dezelfde persoon waarop de hoeveelheid actief bruin vetweefsel te zien is onder thermoneutrale omstandigheden (links) en bij blootstelling aan kou (rechts) (bron: van Marken Lichtenbelt et al., 2009).

Inmiddels zijn er een hoop aanwijzingen gevonden dat bruin vetweefsel waarschijnlijk een actieve rol speelt in het reguleren van onze energiebalans en glucosetolerantie. Zo beschikken slanke mensen over meer bruin vetweefsel dan mensen met overgewicht, en zorgt activering van bruin vet voor een hogere opname van glucose (Tam et al., 2012; Stanford et al., 2013; Chondronikola et al., 2014; Betz & Enerbäck, 2015). In deze tijd, waarin overgewicht en diabetes enorme gezondheidsproblemen vormen, hielden deze onderzoeksresultaten natuurlijk wél onze aandacht vast en zorgden er zelfs voor dat bruin vetweefsel volop in het nieuws is verschenen. Want bruin vet is gezond!

Manieren om bruin vetweefsel te stimuleren en aan te kweken
Sinds de (her)ontdekking dat volwassenen over functioneel bruin vetweefsel beschikken en dat dit invloed heeft op onze energiebalans en glucosetolerantie, zijn onderzoekers naarstig op zoek naar methoden die het volume of de activiteit van bruin vetweefsel zouden kunnen verhogen. Met name in de hoop om op die manier overgewicht en diabetes te kunnen behandelen.

Theoretisch gezien kunnen het volume en de activiteit van bruin vet op verschillende manieren verhoogd worden, maar in de praktijk zijn hier nog niet zulke goede resultaten mee behaald. Met name het ontwerpen van medicijnen die dit bewerkstelligen staat echt nog in de kinderschoenen. Uit de meest recente onderzoeken naar het stimuleren en aankweken van bruin vetweefsel, is met name het volgende naar voren gekomen:

Wil je de activiteit of het volume van je bruine vetweefsel verhogen, dan zul je het moeten gebruiken. Bruin vet wordt namelijk alleen actief of neemt in volume toe als het wordt geprikkeld.

Er zijn aanwijzingen dat lichaamsbeweging bruin vetweefsel zou kunnen activeren en nieuw bruin vetweefsel aan zou kunnen maken. Maar er zijn ook onderzoeken waaruit het tegengestelde blijkt. Of lichaamsbeweging bruin vet kan activeren, en zo ja om wat voor soort lichaamsbeweging in welke intensiteit hoe lang het beste kan worden uitgevoerd, zal nog verder moeten worden uitgezocht (De Matteis et al., 2016; Sanchez-Delgado et al., 2015).

Vooralsnog lijkt blootstelling aan kou de meest effectieve manier om bruin vetweefsel te activeren. Je hoeft hierbij niet per se te rillen of bibberen om dit effect te bereiken, aangezien het weefsel al geactiveerd wordt als je een koele omgeving creëert door de thermostaat standaard op 18 in plaats van 21 graden te zetten (van Marken Lichtenbelt et al., 2009; Saito et al., 2009; van der Lans et al., 2013).

Dus de volgende keer dat je bibberend onder de douche uitkomt, ervaar je dit wellicht als iets minder vervelend!


Bronnenlijst

Betz, M. J., & Enerbäck, S. (2015). Human brown adipose tissue: what we have learned so far. Diabetes, 64(7), 2352-2360.

Cannon, B., & Nedergaard, J. A. N. (2004). Brown adipose tissue: function and physiological significance. Physiological reviews, 84(1), 277-359.

Chondronikola, M., Volpi, E., Børsheim, E., Porter, C., Annamalai, P., Enerbäck, S., … & Yfanti, C. (2014). Brown adipose tissue improves whole body glucose homeostasis and insulin sensitivity in humans. Diabetes, DB_140746.

Cypess, A. M., Lehman, S., Williams, G., Tal, I., Rodman, D., Goldfine, A. B., … & Kolodny, G. M. (2009). Identification and importance of brown adipose tissue in adult humans. New England Journal of Medicine, 360(15), 1509-1517.

De Matteis, R., Lucertini, F., Guescini, M., Polidori, E., Zeppa, S., Stocchi, V., … & Cuppini, R. (2013). Exercise as a new physiological stimulus for brown adipose tissue activity. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 23(6), 582-590.

Enerbäck, S. (2010). Brown adipose tissue in humans. International Journal of Obesity, 34, S43-S46.

Nedergaard, J., Bengtsson, T., & Cannon, B. (2007). Unexpected evidence for active brown adipose tissue in adult humans. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism, 293(2), E444-E452.

van Marken Lichtenbelt, W. D., Vanhommerig, J. W., Smulders, N. M., Drossaerts, J. M., Kemerink, G. J., Bouvy, N. D., … & Teule, G. J. (2009). Cold-activated brown adipose tissue in healthy men. New England Journal of Medicine, 360(15), 1500-1508.

van der Lans, A. A., Hoeks, J., Brans, B., Vijgen, G. H., Visser, M. G., Vosselman, M. J., … & Schrauwen, P. (2013). Cold acclimation recruits human brown fat and increases nonshivering thermogenesis. The Journal of clinical investigation, 123(123 (8)), 3395-3403.

Saito, M., Okamatsu-Ogura, Y., Matsushita, M., Watanabe, K., Yoneshiro, T., Nio-Kobayashi, J., … & Kawai, Y. (2009). High incidence of metabolically active brown adipose tissue in healthy adult humans effects of cold exposure and adiposity. Diabetes, 58(7), 1526-1531.

Sanchez-Delgado, G., Martinez-Tellez, B., Olza, J., Aguilera, C. M., Gil, A., & Ruiz, J. R. (2015). Role of exercise in the activation of brown adipose tissue. Annals of Nutrition and Metabolism, 67(1), 21-32.

Stanford, K. I., Middelbeek, R. J., Townsend, K. L., An, D., Nygaard, E. B., Hitchcox, K. M., … & Goodyear, L. J. (2013). Brown adipose tissue regulates glucose homeostasis and insulin sensitivity. The Journal of clinical investigation, 123(1), 215-223.

Tam, C. S., Lecoultre, V., & Ravussin, E. (2012). Brown adipose tissue mechanisms and potential therapeutic targets. Circulation, 125(22), 2782-2791.

Virtanen, K. A., Lidell, M. E., Orava, J., Heglind, M., Westergren, R., Niemi, T., … & Nuutila, P. (2009). Functional brown adipose tissue in healthy adults. New England Journal of Medicine, 360(15), 1518-1525.

Vosselman, M. J. (2015). Strategies to activate brown adipose tissue in humans.

Deel dit via:
Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geplaatst in Schoonheid en Gezondheid Getagd met ,

Review mijn reviews

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*