Haver (Avena sativa) is niet alleen een goede bron van voedingsstoffen, maar wordt ook al eeuwenlang gebruikt als middel ter verlichting van eczematische huidklachten.
De geïrriteerdheid en jeuk die samengaat met eczeem en andere huidproblemen waarbij irritatie een rol speelt, kan vermindert worden door colloïdale haver: de substantie die vrijkomt als haver heel fijn gemalen en in water opgelost wordt (Kurtz & Wallo, 2007; Pazyar et al., 2012).
Haver als voedingsmiddel is een goede bron van vezels, foliumzuur en de mineralen fosfor, mangaan en magnesium (NutritionData, 2014).
Het huidkalmerende effect van haver is echter te danken aan zo’n 20 soorten polyfenolen die alleen haver lijkt te bevatten, namelijk avenanthramiden: bio-actieve stoffen met antipruritische (jeukwerende) en ontstekingsremmende eigenschappen (Sur et al., 2008; Cerio et al., 2010; Reynertson et al., 2015).
Gerelateerd: Ceramiden: veelbelovend cosmetica-ingrediënt voor de droge en eczematische huid
Inmiddels zijn er een aantal onderzoeken gedaan naar de invloed van cosmeticaproducten met colloïdale haver op atopisch eczeem, en de resultaten hiervan zijn bemoedigend (Fowler, 2014).
Het dagelijks gebruik van crèmes en reinigers die colloïdale haver bevatten zorgen voor een significante vermindering van verschillende symptomen van de eczeem, zoals de grootte van de eczematische plek, en de mate van jeuk en droogheid (Fowler et al., 2012).
Niet zo vreemd dus dat colloïdale haver een uitstekend cosmetica-ingrediënt is voor vermindering van een droge huid (Kalaaji & Wallo, 2014).
De INCI-naam voor colloïdale haver is Avena Sativa (Oat) Kernel Flour of Collodial Oatmeal.
Naast colloïdale haver is er ook ingrediënt ontworpen dat voor 5% uit een synthetische vorm van avenanthramide bestaat: Symcalmin. Dit is een van de ingrediënten waar een aantal producten van Dermolin zich willen profileren, en is onder meer terug te vinden in de Dermolin Bodycrème.
Er zijn drie cosmeticaproducten waar ik bekend mee ben die colloïde haver in een verder uitstekende cosmeticaformule verwerkt hebben. Helaas zijn twee hiervan niet in Nederland verkrijgbaar, maar wel via Ebay dus ik noem ze hier toch maar (inclusief ingrediëntenlijst):
Grahams Eczeem Crème. Ingrediënten: Aqua, Caprylic/Capric Triglyceride, Cetearyl Alcohol, Cetearyl Glucoside, Cetyl Alcohol, Theobroma Cocoa Seed Butter, Avena Sativa Oat Kernel Flour (2,5%), Olea Europaea Fruit Oil, Butyrospermum Parkii Butter, Citric Acid, Sclerotium Gum, Allantoin, Simmondsia Chinensis Seed Oil, Tocopheryl Acetate, Bisabolol, Sodium Benzoate, Potassium Sorbate, Vanilla Oleoresin. Een tube van 75 gr kost ongeveer €20,- en is te koop bij diverse (online) drogisterijen en reformzaken, zoals De Online Drogist, Holland & Barrett en Vitamins. - Aveeno Active Naturals Eczema Therapy Moisturizing Cream. Ingrediënten: Water, Colloidal Oatmeal (1%), Glycerin, Distearyldimonium Chloride, Panthenol, Petrolatum, Isopropyl Palmitate, Cetyl Alcohol, Dimethicone, Avena Sativa Kernel Oil, Avena Sativa Kernel Extract, Benzalkonium Chloride, Ceramide NP, Sodium Chloride.
- Eucerin Eczema Relief Body Crème. Ingrediënten: Water, Colloidal Oatmeal (1%), Glycerin, Mineral Oil, Ricinus Communis Seed Oil, Caprylic/Capric Triglyceride, Octyldodecanol, Cetyl Alcohol, Glyceryl Stearate, Cetyl Palmitate, PEG-40 Stearate, Glycyrrhiza Inflata Root Extract, Ceramide 3, Decylene Glycol, 1,2-Hexandediol, Phenoxyethanol, Piroctone Olamine, Caprylyl Glycol, Ethylhexylglycerin, Citric Acid, Menthoxypropanediol, Trisodium EDTA, Benzyl Alcohol, BHT.
Sinds kort is er echter een geweldige bodylotion op de markt die voor maar liefst 3% uit colloïdale haver bestaat: de Bodylotion Sensitive van By Erica, die voor het zeer redelijke bedrag van €9,95 voor eenf lacon van 200 ml (online) te koop is bij DA!
Gerelateerd: Magnesiumolie tegen vermoeidheid en stress: (hoe) werkt het?
In plaats van (of als aanvulling op) cosmeticaproducten met colloïdale haver, kun je ook af en toe een haverbad nemen.
Een haverbad maak je door zo’n 10 ml colloïdaal haver onder een lopende kraan aan een bad toe te voegen, en enkele minuten te laten trekken 
waardoor het oplost en een melkachtige dispersie ontstaat die in het water blijft ‘hangen’. Zeep toevoegen is niet nodig: colloïdaal haver bevat van nature zeepachtige stoffen (saponinen). Wees wel voorzichtig met uit bad stappen, het zal wat glad zijn.
Op diverse websites staat te lezen dat je colloïdaal haver bij de apotheek kunt halen (zoals in de Verenigde Staten waarschijnlijk het geval is); dit heb ik geprobeerd bij twee verschillende apotheken en is mij tot nog toe niet gelukt.
Gelukkig kun je ook heel gemakkelijk zelf het ingrediënt voor een haverbad maken! Koop gewoon een zak havermout (niet de instant versie!) en maal 1 à 2 kopjes hiervan in een keukenmachine of blender in een aantal minuten tot een zo fijn mogelijk havermeel. Dit door een zeef halen; wat er doorheen gaat is fijn genoeg om in het water te doen, en wat achterblijft kan je eventueel opnieuw in een blender doen of bewaren voor de volgende keer. Even laten intrekken in het water en badderen maar!
Bronnenlijst
Cerio, R., Dohil, M., Magina, S., Mahé, E., & Stratigos, A. J. (2010). Mechanism of action and clinical benefits of colloidal oatmeal for dermatologic practice. J Drugs Dermatol, 9(9), 1116-20.
Fowler, J. F., Nebus, J., Wallo, W., & Eichenfield, L. F. (2012). Colloidal oatmeal formulations as adjunct treatments in atopic dermatitis. J Drugs Dermatol, 11(7), 804-807.
Fowler Jr, J. F. (2014). Colloidal oatmeal formulations and the treatment of atopic dermatitis. J Drugs Dermatol, 13(10), 1180-1183.
Kalaaji, A. N. & Wallo, W. (2014). A randomized controlled clinical study to evaluate the effectiveness of an active moisturizing lotion with colloidal oatmeal skin protectant versus its vehicle for the relief of xerosis. J Drugs Dermatol, 13(10), 1265-1268.
Kurtz, E. S., & Wallo, W. (2007). Colloidal oatmeal – history, chemistry and clinical properties. J Drugs Dermatol, 6(2), 167-170.
NutritionData (2014). Nutritional Facts Oats. Opgehaald op 8 februari 2015 van http://nutritiondata.self.com/facts/cereal-grains-and-pasta/5708/2
Pazyar, N., Yaghoobi, R., Kazerouni, A., & Feily, A. (2012). Oatmeal in dermatology: A brief review. Indian Journal of Dermatology, Venereology, and Leprology, 78(2), 142.
Reynertson, K. A., Garay, M., Nebus, J., Chon, S., Kaur, S., Mahmood, K., … & Southall, M. D. (2015). Anti-Inflammatory Activities of Colloidal Oatmeal (Avena sativa) Contribute to the Effectiveness of Oats in Treatment of Itch Associated With Dry, Irritated Skin. J Drugs Dermatol, 14(1), 43-48.
Sur, R., Nigam, A., Grote, D., Liebel, F., & Southall, M. D. (2008). Avenanthramides, polyphenols from oats, exhibit anti-inflammatory and anti-itch activity. Archives of Dermatological Research, 300(10), 569-574.
Review mijn reviews